Coleoptera

Coleoptera dört alttakıma ayrılır. Ancak Aedephaga ve Polyphaga en çok familyayı içeren alttakımlardır. 

Aedephaga – Birinci abdomen sternum’u arka coxa’da bölünmüş vaziyettedir. 

Polyphaga - Birinci abdomen sternum’u arka coxa’da bölünmemiş vaziyettedir.

Coleoptera, böcekler sınıfı içerisinde en kalabalık takımdır. Çoğu ergin Coleoptera takımı üyeleri vücutlarının çoğunu kaplayıp koruyan sert, kalın bir dış iskelete sahiptir. Elytra olarak bilinen ön kanatlar dış iskelet kadar serttir ve darbe gördüklerinde vücudu korurlar. Ön kanatların bu yapısı takımın belirleyici olan önemli özelliklerinden biridir. Kavga anında ön kanatlar aerodinamic dengeyi sağlarlar. 

Hem larva hem de erginler güçlü çeneye sahiptirler. Takım olarak oldukça geniş bir besin tercihleri bulunmaktadır. Tüm karasal ve tatlı su habitatlarında yaşayabilir ve birçok yaşam tarzı sergilerler. Takımın birçok türü otçuldur (herbivor); kök, gövde, yaprak ve diğer bitki organları ile beslenebilirler. Bazı türler mantarlar üzerinde, bazıları kabuk ve bitki yüzeyinde açtıkları oyuklarda yaşamaya uyum göstermişlerdir. Birçoğu predatördürler. Toprak içerisinde yada bitki üzerinde yaşayan bu türler avları olan birçok omurgasızla beslenirler. bazıları leşle beslenirken (leş, dışkı materyali, ölü odun dokusu yada diğer ölü organik maddeler), bazısı diğer böceklerin iç paraziti bazısı ise memelilerin dış paraziti olarak yaşarlar. Bazısı karınca ve termit yuvalarına saldırırlar. Kısacası takıma ait türler farklı özellikte yaşam tarzı göstererek farklı işlevlerde yaşamlarını sürdürürler .

Ekonomik Önemi 

Bu takıma ait türlerin bir bölümü depolanmış ürünlerde ve bitkiler üzerinde ana zararlı olarak önem kazanırlar. Bitkilerin liflerinden tanelerine kadar olan tüm aksamında beslenerek zarar yapabilirler. Leş yiyen (scavengers) ve odun delici (wood boring) türler organik besinlerin döngüsünde ve ayrıştırılmasında doğaya önemli katkılarda bulunurlar. Predatör türler ise biyolojik savaşta önemli kontrol etmenidirler

Bunları Biliyor muydunuz? 

* Coleoptera hayvanlar alemi içerisindeki sayıca en geniş takımıdır. Böceklerin %40’ı ve tüm hayvanların %30’unu Coleoptera takımı türleri oluşturur. 

* En küçük Coleoptera türü olan Nanosella fungi (familya; Ptiliidae) (0.25 mm) en büyük Coleoptera türü Goliathus giganteus (family Scarabaeidae)’den (10 cm) 16 milyon kez daha küçük hacme sahiptir. 

* Coleoptera takımına ait iki familya, ateşböceği (fireflies) (familya; Lampyridae) ve kızılkurt (glowworms) (familya; Phengodidae) abdomenlerinde ışık üreten bir organa sahiptirler. Bazı türlerin dişileri kanatsız ve larva-formundadır. 

* Eski Mısır’lılar bokböceklerinin hergün güneşi gökyüzünde bir yandan diğer yana geçirdiklerine inanırlardı. Bokböceği (Scarabaeus sacer) ikonu güneş tanrısı Ra ile ilişkilendirilmiş ve ölümsüzlüğün sembolü olarak ilahlaştırılmıştır. 

* Coleoptera takımın’dan 1000’in üzerinde tür predatör, parasit yada karıncaların yuvalarında ortaklaşa olarak yaşarlar. Karınca yuvalarına girebilmek için karıncaların aydıkları kokuyu ve davranışlarını taklit ederler. 

* Bombardımancı (Bombardier) böcek, Brachinus spp. (familya; Carabidae), koruyucu bir gaz salgılar. böcek rahatsız edildiğinde abdominal bezelerden gaz dışarıya doğru püskürtülür. 

* Birçok geyik (stag) böceği (familya; Lucanidae) ve bok böceği (scarab) (familya; Scarabaeidae) erkekleri çok geniş çeneye yada dışa çıkık boynuzlara sahiptirler. bu yapılar kur yapmada ve diğer erkeklerle kavga sırasında kullanılırlar .

Gökhan Aydın 

Isparta-2016