Dytiscoidea

Dytiscoidea – Gerçek Su Böcekleri Üst Familyası

Tatlı su ortamlarında yaşayan, güçlü yüzücü yapıları ve avcı davranışlarıyla tanınan, hem larva hem de ergin evrede yırtıcı olan, suda yaşamaya özelleşmiş Adephaga alt takımı üyelerini kapsayan üst familyadır.

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia – Hayvanlar
Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
Sınıf: Insecta – Böcekler
Takım: Coleoptera – Sert kanatlılar
Alt takım: Adephaga
Üst familya: Dytiscoidea

İçerdiği Temel Familyalar

Dytiscoidea üst familyası, özellikle aşağıdaki sucul böcek familyalarını kapsar:

Dytiscidae – Su dalgıç böcekleri (en yaygın grup)
Noteridae – Küçük ve daha yavaş hareket eden su böcekleri
Amphizoidae – Soğuk sulu dağ bölgelerine özgü nadir türler
Meruidae – Bilinen en küçük Coleoptera familyalarından biri
Aspidytidae – Yakın zamanda keşfedilmiş, nadir türleri içerir

Morfolojik Özellikler

Boyutlar familyaya göre değişir: 1.5 mm’den 45 mm’ye kadar çıkabilir.
Vücut oval ve yassı yapılıdır; su içinde yüzmeye uygundur.
Elytra (ön kanatlar) sağlam ve su geçirmez yapıdadır.
Arka bacaklar geniş, yassı ve kıllıdır – palet görevi görür.
Antenler ipliksi yapıdadır; su altında yön bulmakta kullanılır.
Çoğu tür koyu kahverengi, siyah ya da metalik tonlardadır.

Yaşam Alanı ve Ekolojik Rol

Tatlı su birikintileri, göletler, bataklıklar, akarsu kıyıları gibi durgun veya yavaş akan sularda yaşarlar.
Yetişkinler su altında yaşar ama hava soludukları için periyodik olarak su yüzeyine çıkarlar.
Larvalar ve erginler güçlü yırtıcılardır; sucul böcekler, larvalar, kurbağa yavruları ve küçük balıklarla beslenirler.
Su ekosistemlerinde üst düzey yırtıcı olarak rol oynarlar.
Larvaları “su kaplanı” olarak bilinir.

Türkiye’deki Varlığı

Türkiye'de özellikle Dytiscidae ve Noteridae familyalarına ait çok sayıda tür kaydedilmiştir.
Trakya, Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Karadeniz’deki tatlı su alanlarında yaygındırlar.
Dytiscus marginalis, Hydaticus seminiger, Noterus clavicornis gibi türler yaygındır.
Endemik tür potansiyeli yüksektir, ancak detaylı saha çalışmaları sınırlıdır.

İnsana Zararlılık Durumu

Doğrudan zararlı değildirler.
Büyük türlerin larvaları çıplak deriye temas ettiğinde ısırabilir, ama bu durum nadirdir ve zararsızdır.

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

Isırma olursa hafif acı hissedilir, genellikle müdahale gerekmez.
Göz ya da mukozayla temas durumunda bol suyla durulama yeterlidir.

Halkın Merak Edebileceği Bilgiler

Su böcekleri yüzeye çıkıp kanatlarıyla uçarak su kütleleri arasında göç edebilirler.
Gece ışığa gelen böceklerin bir kısmı aslında bu familyaya aittir.
Larvalar, içe doğru kıvrılan çeneleriyle avını saplayarak sindirim sıvısı enjekte eder.
Balık havuzlarına bırakılan bazı türler, zararlı sivrisinek larvalarını azaltmak için kullanılır.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi