Rhynchitidae
Rhynchitidae – Burunlu Yaprak Deliciler
(Uzun rostrumları (burun) ile tanınan, yaprak, tomurcuk ve meyve dokularını delerek zarar veren, genellikle metalik renkli küçük kınkanatlılar.)
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia – Hayvanlar
- Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
- Sınıf: Insecta – Böcekler
- Takım: Coleoptera – Kınkanatlılar
- Alt Takım: Polyphaga
- Üst Familya: Curculionoidea
- Familya: Rhynchitidae Gistel, 1848
- (Bazı modern sınıflamalarda Attelabidae’nin alt familyası olarak geçer.)
Morfolojik Özellikler
- Boyut: 1.5–6 mm arasında değişir.
- Vücut: Küçük, oval veya kısa silindirik; sert ve parlak yapılı.
- Renk: Genellikle metalik mavi, yeşil veya mor renkte; bazen siyah veya kırmızımsı kahverengi.
- Rostrum (burun): Özellikle dişilerde uzun ve kıvrıktır; yumurta bırakmadan önce doku delmeye yarar.
- Anten: Dirsekli; rostrumun ortalarından çıkar, ucu belirgin topuzludur.
- Elytra: Vücudu örter, bazen kısa kalabilir; sıklıkla enine çizgili veya noktacıklıdır.
- Larva: Yumuşak vücutlu, kıvrık ve soluk renkli; çoğunlukla meyve veya tohum içinde gelişir.
Ekoloji ve Yaşam Alanı
- Habitat: Çalılıklar, meyve bahçeleri, orman kenarları, tarım arazileri.
- Beslenme (ergin): Yaprak, çiçek, tomurcuk ve meyve dokularını kemirir.
- Beslenme (larva): Genellikle meyve ya da tohum içinde gelişir ve içeriden zarar verir.
- Davranış: Dişi birey, rostrumunu kullanarak bitki dokusunu deler ve yumurtasını bırakır. Yumurtadan çıkan larva, bu dokular içinde beslenir.
Bilimsel ve Ekolojik Rol
- Bitki–böcek etkileşimi: Rostrum evrimi, dişi davranışı ve dokusal hedefleme üzerine örnek modeldir.
- Zararlılık etkisi: Tarımda, özellikle elma, armut, üzüm gibi meyvelerde doğrudan ürün kalitesini düşürür.
- Tohum biyolojisi: Tohumun iç yapısında larva gelişimi nedeniyle çimlenme başarısını etkiler.
İnsana Zararlılık Durumu
- İnsan için doğrudan zararsızdır.
- Tıbbi önemi yoktur, ısırmaz veya sokmaz.
- Tarım ürünlerinde dolaylı zarara neden olur.
İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi
- Temas halinde herhangi bir müdahale gerekmez.
- Alerji veya toksik etki göstermez.
- Tarımsal ürünlerle birlikte görüldüğünde sadece ürün temizliği yeterlidir.
İlginç Bilgiler
- Rhynchites bacchus, üzüm bağlarında larvalarıyla zarar oluşturabilir ve lokal tarımsal öneme sahiptir.
- Dişiler bazen yumurta bırakılan meyvenin sapını keserek meyveyi ağaçtan düşürür; bu, larvanın mantar veya yırtıcılardan korunmasını sağlar.
- Rostrumlarının şekli ve uzunluğu, dişinin hedeflediği bitki dokusunun türüne göre değişkenlik gösterir.
Latince Adın Anlamı
- Rhynchitidae, Yunanca rhynchos (burun, gaga) kelimesinden türetilmiştir. Bu, familyanın belirgin rostrum yapısını yansıtır – özellikle dişilerde rostrum, yumurtlama sürecinde aktif kullanılır.
Bilimsel Araştırmalarda Kullanımı
- Evrimsel morfoloji: Rostrum uzunluğu ve yapısal adaptasyonlar üzerinde çalışmalarda kullanılır.
- Tarım entomolojisi: Meyve ağaçlarındaki zararlılık düzeyi ve biyolojik kontrol seçeneklerinin araştırılmasında rol oynar.
- Ekolojik çeşitlilik: Habitat parçalanması ve mikroiklim değişimlerinin etkilerini izlemek için kullanılır.
Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı
Yaban Hayatı Bilimcisi
Kaynaklar
- Legalov, A. A. (2007). Review of the Rhynchitidae of the Palearctic region.
- Anderson, R. S. (1995). Curculionoidea systematics and evolution.
- Alonso-Zarazaga, M. A. & Lyal, C. H. C. (1999). World Catalogue of Curculionoidea.
0 Yorum
Henüz yorum yapılmamış...
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yap
Tür'e ait fotoğraf bulunamadı...
- Animalia
- Arthropoda
- Insecta
- Coleoptera
- Rhynchitidae
-
- Aletinus constrictus (Reitter, 1891)
- Byctiscus betulae (Linnaeus, 1758)
- Byctiscus populi (Linnaeus, 1758)
- Chonostropheus seminiger (Reitter, 1880)
- Coenorrhinus aequatus (Voss, 1933)
- Coenorrhinus cribripennis (Voss, 1932)
- Coenorrhinus cribrum (Voss, 1933)
- Coenorrhinus germanicus (Herbst, 1797)
- Coenorrhinus pauxillus (Voss, 1932)
- Coenorrhinus ruber (Dalla Torre & Voss, 1937)
- Eomesauletes politus (Boheman, 1829)
- Epirhynchites giganteus (Krynicky, 1832)
- Epirhynchites smyrnensis (Desbrochers Des Loges, 1869)
- Epirhynchites trojanus (Gyllenhal, 1839)
- Epirhynchites turcicus (Legalov, 2003)
- Involvulus aethiops -> Mecorhis aethiops
- Involvulus germanicus (Kuhnt, 1911)
- Lasiorhynchites freidbergi (Legalov & Friedman, 2007)
- Lasiorhynchites praeustus (Boheman, 1845)
- Mecorhis ungarica
- Mecoris ungaricus (Herbst, 1783)
- Merhynchites hungaricus (Schilsky In Kuster, 1903)
- Mesauletobius pubescens (Kiesenwetter, 1851)
-
- Rhynchitidae
- Coleoptera
- Insecta
- Arthropoda









