Trypauchen vagina

Trypauchen vagina, yaygın olarak Tünelci Keler (Burrowing Goby), Pembe Keler veya Kırmızı Keler olarak da bilinir. Gobiidae (Keler Balıkları) familyasına ait, yılan balığını andıran görünümüyle dikkat çeken bir türdür. Doğal olarak Hint-Pasifik kökenlidir ve Akdeniz'e Süveyş Kanalı yoluyla göç etmiş istilacı (Lessepsiyen) bir türdür.

Taksonomik Sınıflandırma

SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Çok hücreli organizmalar.Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Omurgalılar ve kordalılar.Sınıf (Class)Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)Kemikli balıkların baskın sınıfı.Takım (Order)GobiiformesKeler balıklarını içeren takımdır.Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Vantuz benzeri karın yüzgecine sahip balıklar.Alt Aile (Subfamily)AmblyopinaeÇamur kelerlerini içeren alt ailedir.Cins (Genus)TrypauchenYunanca trypa (delik) ve auchen (boyun) kelimelerinden türemiştir.Tür (Species)Trypauchen vagina (Bloch & Schneider, 1801)

Genel Özellikler ve Ekoloji

Fiziksel Özellikler: Maksimum 22 cm boya ulaşabilen bu tür, yılan balığına benzer şekilde uzun ve silindirik bir vücuda sahiptir. En çarpıcı fiziksel özellikleri şunlardır:
Renk: Genellikle pembe veya kırmızımsı-beyaz renktedir.
Kafa Yapısı: Başının üzerinde, solungaç kapağının arkasında belirgin bir çukur veya delik (fossa) bulunur. Latince Trypauchen (boyunda delik) ismi de buradan gelir.
Yüzgeçler: Sırt, kuyruk ve anal yüzgeçleri neredeyse vücudunun sonuna kadar birleşiktir.
Gözler: Küçük gözleri derinin altındadır ve genellikle işlevsel değildir.
Habitat ve Dağılım: Doğal yaşam alanı Hint-Pasifik bölgeleri (Güneydoğu Asya kıyıları) ve Basra Körfezi'dir. Akdeniz'e Süveyş Kanalı yoluyla girmiştir ve Türkiye'de Mersin Körfezi gibi Kuzeydoğu Akdeniz kıyılarında görülmektedir.
Yaşam Alanı: Sığ kıyı bölgelerinde, özellikle gelgit nehirlerinde ve haliçlerde görülür. Yaşamının büyük bir bölümünü, çamurlu ve yumuşak dipte kendi kazdığı tünellerde (burrows) geçirir. Çoğunlukla dipte kalır ve tünelin yakınına saklanır.
Beslenme: Etçildir. Çamurda yaşayan küçük omurgasızlar, kabuklular ve kurtçuklarla beslenir.

Ticari Durum ve İnsan Sağlığı

İnsan Sağlığı ve Zehirlilik Durumu: Trypauchen vagina zehirli bir tür olarak bilinmemektedir ve zehirli dikenlere veya toksinlere sahip olduğuna dair bilimsel bir kayıt yoktur. İnsan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz.

Ticari Değer: Bulunduğu bölgelerde eti yenilebilir olarak kabul edilir ve bazen yerel olarak taze olarak pazarlanır. Ancak, genellikle küçük boyutlu olması ve bölgesel avlanması nedeniyle küresel çapta büyük bir ticari önemi bulunmamaktadır. Akvaryum balığı olarak da sınırlı bir ticareti söz konusu olabilir.

Korunma Durumu: IUCN Kırmızı Listesi'nde genellikle geniş yayılıma sahip, yaygın bir tür olduğu için En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde değerlendirilmektedir. Akdeniz'deki popülasyonu, istilacı tür statüsünde olduğu için izlenmektedir.

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Bilgiler listelenen otoriteler ve veri tabanlarından derlenmiştir)

Kaynaklar

FishBase
Aquatic Invasions (Akdeniz'deki ilk kayıtlar)
Dergipark (Mersin Körfezi kayıtları)
Akademik Literatür: Hint-Pasifik ve Lessepsiyen göçmen türler üzerine yapılan çalışmalar.

Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/observations/202817787