Deltentosteus collonianus
Deltentosteus collonianus, ismini türü tanımlayan bilim insanlarından birine atfeden, Akdeniz'e özgü küçük bir keler türüdür. Deltentosteus cinsindeki diğer türler gibi yumuşak zeminlerde yaşar, ancak genellikle daha derin sularda bulunur.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Cins (Genus)DeltentosteusTür (Species)D. collonianus (Risso, 1820)
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Küçük yapılı bir kelerdir; maksimum toplam uzunluğu genellikle 7 cm TL (Toplam Uzunluk) civarındadır.
- Morfoloji ve Renklenme: Genel vücut şekli, akrabası D. quadrimaculatus'a benzerdir. Vücudu tipik olarak soluk, kumlu veya kahverengimsi tonlardadır.
- Ayırt Edici Özellik: D. quadrimaculatus'un aksine, belirgin dört büyük leke bu türde ya yoktur ya da çok siliktir. Bunun yerine, vücudunun yanlarında düzensiz koyu noktalar veya lekeler bulunabilir. Kuyruk yüzgecinin tabanında dikey koyu bir çizgi veya leke bulunabilir.
- Yanal Pullar: Deltentosteus cinsinin bir özelliği olarak, vücudu küçük pullarla kaplıdır ve yanal çizgi üzerinde pul sıraları bulunur.
- Habitat ve Dağılım:
- Dağılım Alanı: Başlıca Akdeniz'e endemiktir ve Doğu Atlantik'teki kaydı şüphelidir veya sınırlıdır. Akdeniz'in batı, orta ve doğu havzalarında görülür.
- Yaşam Alanı (Derin Su Tercihi): Bentik bir tür olup, genellikle kıyıya yakın sığ sulardan başlayarak 200 metreye kadar olan derinliklerde bulunur. Yaygın olarak 40 ila 100 metre arasında yoğunlaşır, bu da onu D. quadrimaculatus'tan (genellikle daha sığ sularda bulunur) ayıran temel ekolojik faktördür.
- Substrat Tercihi: Tipik olarak çamurlu ve siltli yumuşak dipleri tercih eder. Deniz çayırı yataklarının yakınında veya bu yatakların bitiminde, derin çamur/kum zeminlerde yaşam sürer.
- Beslenme: Bentik omurgasızlarla (özellikle ince çamurda yaşayan küçük kabuklular ve kurtlar) beslenir. Diyetini, yaşadığı çamurlu deniz tabanının makrofauna içeriği belirler.
Davranış ve Biyolojik Gerçekler
- Derinlik Ayrımı: D. collonianus'un daha derin suları tercih etmesi, onun D. quadrimaculatus ile aynı coğrafi bölgelerde kaynakları bölüşmesine izin verir (kaynak bölüşümü). Bu türler, morfolojik olarak çok benzer olsalar da, yaşam alanındaki bu dikey ayrım rekabeti azaltır.
- Kriptik Yaşam: Yumuşak çamurlu diplerdeki yaşam tarzı ve küçük boyutu nedeniyle, su altında gözlemlenmesi zordur. Genellikle dip tarama ağları veya bilimsel amaçlı bentik örneklemelerle toplanır.
- Üreme: Diğer keler balıkları gibi bentik yumurtlayıcıdır. Üreme ve ebeveyn bakımı davranışlarının, Deltentosteus cinsinin tipik özellikleri ile uyumlu olduğu, yani yumurtaların erkek tarafından korunduğu varsayılır.
Korunma Durumu
- Tehdit Durumu: Akdeniz genelinde geniş bir yayılıma ve derin sularda yaşama adaptasyonuna sahip olması nedeniyle, IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
- Hassasiyet: Habitatı olan çamurlu ve siltli dipler, derin deniz trol avcılığından etkilenebilir. Ancak, trol avcılığı baskısı altında bile bazı popülasyonlar varlığını sürdürebilmektedir. Genel hassasiyeti düşüktür.
Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve Akdeniz deniz biyolojisi araştırmalarından derlenmiştir)
