Gobius auratus

Gobius auratus, adını vücudunun baskın olan parlak sarı veya altın renginden alan, Atlantik ve Akdeniz'de yaygın olan küçük bir keler türüdür. Latince'de auratus kelimesi "altın rengi" anlamına gelir.

Önemli Not: G. auratus ve G. xanthocephalus (Sarı Başlı Keler) türlerinin taksonomik ayrımı karmaşıktır. G. auratus isminin daha çok Doğu Atlantik ve Batı Akdeniz popülasyonları için kullanıldığı, ancak popülasyonların net ayrımı konusunda devam eden çalışmalar olduğu unutulmamalıdır. Sunulan bilgiler, bu tür adı altında toplanan popülasyonların genel özelliklerini içerir.

Taksonomik Sınıflandırma

SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Cins (Genus)GobiusTür (Species)G. auratus (Risso, 1810)

Genel Özellikler ve Ekoloji

Fiziksel Özellikler:
Boyut: Nispeten küçük bir kelerdir; maksimum uzunluğu genellikle 10 cm TL (Toplam Uzunluk) civarındadır.
Morfoloji ve Renklenme: Vücudu orta büyüklükte, hafifçe yanal olarak basılmış, büyük başlı ve kısa, hafif sivri bir burna sahiptir.
Renk Varyasyonu: Genellikle parlak kanarya sarısı veya altın rengi tonlarına sahiptir (Morfo 1). Ancak, özellikle Kuzey Adriyatik gibi bölgelerde, sarı vücudun turuncu veya kırmızı-kahverengi beneklerle kaplı olduğu (Morfo 2) varyasyonları da mevcuttur. Bu canlı renk, onu su altında kayalık zeminde bile oldukça fark edilir kılar.
Yüzgeçler: Sırt yüzgeçleri benzer yüksekliktedir. Pelvik yüzgeçleri birleşerek tipik keler balığı emici diski oluşturur, ancak bu diskin emme gücü diğer bazı türlere göre daha az olabilir.
Habitat ve Dağılım:
Dağılım Alanı: Doğu Atlantik Okyanusu (Kuzey İspanya'dan Madeira ve Kanarya Adaları'na kadar) ve Akdeniz'in genelinde yayılış gösterir.
Yaşam Alanı (Kayalık Derin Su Tercihi): Daha derin kıyı sularını (infralittoral ve sirkalittoral zon) tercih eder. Tipik olarak kayalık substratlar, alglerle kaplı alanlar ve gorgonlar (deniz yelpazeleri) gibi sert mercan biyotoplarında bulunur.
Derinlik: 5 metreden 80 metreye kadar olan geniş bir derinlik aralığında yaşar, ancak çoğunlukla 5 ila 30 metrede yoğunlaşır.
Beslenme: Makrobentoz (iri dip canlıları) ile beslenen bir avcıdır. Diyetinde küçük kabuklular, solucanlar ve sert substratlarda yaşayan kabuklu yumuşakçalar ve derisi dikenliler (örneğin deniz kestaneleri) yer alır.

Davranış ve Biyolojik Gerçekler

Utangaç ve Hızlı Kaçış: Gobius auratus, diğer bazı keler türlerine göre daha utangaç (çekingen) bir balıktır. Uzun uçuş mesafelerine (kaçış mesafesi) sahiptir ve rahatsız edildiğinde hızla derin kaya çatlaklarına veya yarıklara saklanır, bu da su altında gözlemlenmesini ve toplanmasını zorlaştırır.
Batimetrik Ayrım: Habitat tercihlerinde diğer keler türleriyle batimetrik (derinliğe bağlı) ayrım sergiler. Örneğin, Adriyatik Denizi'nde, Gobius fallax'ın 2−8 metrede daha yaygın olduğu yerlerde, G. auratus 8 metrenin altındaki derinliklerde ve 30∘ ile 90∘ arasında eğimli dik kayalık substratlarda daha fazla yoğunlaşır.
Akuakültür ve Akvaryum Ticareti: Çekici sarı rengi nedeniyle küçük ölçekte akvaryum ticaretinde de yer bulmuştur.
Üreme: Bütün keler balıklarında olduğu gibi bentik yumurtlayıcıdır. Erkekler bölgeyi savunur ve yumurtalara ebeveyn bakımı yapar, ancak bu türün üremesi hakkında detaylı ve spesifik bilgiler nispeten sınırlıdır.

Korunma Durumu

Tehdit Durumu: Geniş coğrafi dağılımı (Atlantik ve tüm Akdeniz) ve görece derin habitatı nedeniyle, Gobius auratus, IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Hassasiyet: Ticari olarak büyük bir hedef olmamakla birlikte, yaşam alanı olan derin kıyısal kayalık ve korallijenik (mercanlık) habitatlar, trol avcılığı ve habitat tahribatı gibi genel denizel baskılardan etkilenebilir. Ancak genel olarak popülasyonu güçlü kabul edilir.

Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve deniz biyolojisi araştırmalarından derlenmiştir)

Fotoğraf: https://inaturalist.lu/photos/353174950