Gobius bucchichi
Gobius bucchichi, adını Adriyatik Denizi faunasına katkıları olan İtalyan doğa bilimci Francesco Bucchich'ten alan, küçük bir bentik keler türüdür. Tür, Gobius incognitus'tan ayrımı yapıldıktan sonra, dağılımının Doğu Akdeniz, Ege ve Karadeniz ile sınırlı olduğu anlaşılmıştır.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Cins (Genus)GobiusTür (Species)G. bucchichi (Steindachner, 1870)
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Küçük boyutlu bir kelerdir; maksimum toplam uzunluğu 10 cm'ye ulaşır.
- Morfoloji ve Renklenme (Ayırt Edici Özellikler): Görünüm ve habitat tercihleri açısından G. incognitus ile çok benzerdir, bu nedenle ayrımı zordur.
- Burun Deseni: Başının üzerinde, burun bölgesinde belirgin M şeklinde bir çizginin varlığı G. bucchichi'nin ayırt edici özelliklerinden biridir.
- Gözler ve Ağız: Gözleri nispeten büyüktür ve ağız köşesinde koyu bir noktanın olmaması da ayırımda kullanılan bir özelliktir. Yanaklarında üçüncü sıra noktaların eksik olması da gözlemlenmiştir.
- Vücut Lekeleri: Vücudunun yan tarafındaki koyu lekeler genellikle birleşerek lekelenmeler oluşturur.
- Habitat ve Dağılım:
- Dağılım Alanı: Coğrafi dağılımı, yakın zamana ait filogenetik ve morfolojik analizlerle kesinleştirilmiştir. Doğu Akdeniz, Adriyatik Denizi'nin doğu kıyıları, Ege Denizi, Marmara Denizi ve Karadeniz ile sınırlıdır. Batı Akdeniz'den ve Atlantik Okyanusu'ndan gelen önceki kayıtların çoğu, artık G. incognitus türüne ait olarak kabul edilmektedir.
- Yaşam Alanı: Denizel ve bentik bir türdür. 1 metreden 30 metreye kadar olan sığ kıyı sularını tercih eder. Kumlu veya çamurlu substratların, deniz çayırı (Posidonia spp. veya Cymodocea spp.) yamaları ile karıştığı yerlerde bulunur. Sadece kumun bulunduğu yerlerde değil, çakıl, iri taşlar ve ana kaya gibi sert substratların yumuşak zeminle karıştığı alanlarda da görülür.
- Beslenme: Diyeti poliket kurtları, amfipodlar, yumuşakçalar ve alglerden oluşur.
Davranış ve Biyolojik Gerçekler
- Kriptik Yaşam Tarzı: Tüm keler balıkları gibi, G. bucchichi de küçük boyutu ve sığınaklara yakın yaşama eğilimi nedeniyle kriptik (gizli) bir yaşam tarzına sahiptir. Standart balıkçılık yöntemleriyle yakalanması zordur, bu yüzden dağılım bilgileri genellikle dalış gözlemlerine dayanır.
- Sempatrik Dağılım: Dağılımının kesiştiği yerlerde, G. incognitus ile sempatrik (aynı coğrafi bölgede) ve hatta bazen syntopik (aynı habitat içinde) olarak bir arada bulunur. İki türün habitat ve derinlik tercihleri oldukça benzerdir.
- Doğu Akdeniz ve Karadeniz Uzmanı: G. bucchichi'nin, G. incognitus'un geniş Akdeniz/Atlantik yayılımının aksine, Doğu Akdeniz'e odaklanan benzersiz bir dağılım modeline sahip olması, onu bu bölgenin biyocoğrafyası açısından önemli kılmaktadır.
Korunma Durumu
- Tehdit Durumu: Nispeten geniş bir Doğu Akdeniz ve Karadeniz yayılışına sahip olması ve ticari bir hedef olmaması nedeniyle, IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılması muhtemeldir (veriler genellikle G. incognitus ile birlikte değerlendirilmiştir, ancak genel olarak kelerler için risk düşüktür).
- Hassasiyet: Yaşam alanı olan sığ kıyısal deniz çayırları ve karma dipler, kıyı kirliliği ve habitat tahribatına karşı savunmasızdır. Ancak, geniş bir coğrafi alana yayılması, genel popülasyonu stabilize etmektedir.
Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, MDPI dergisi çalışmaları ve Akdeniz biyocoğrafyası araştırmalarından derlenmiştir)
