Crystallogobius linearis

Crystallogobius linearis, vücudunun neredeyse tamamen camsı ve şeffaf görünümünden dolayı "Kristal Keler" olarak adlandırılır. Latince cristallum (kristal) ve gobius (keler) kelimelerinin birleşiminden adını alır. Bu tür, tek yıllık yaşam döngüsü ve belirgin cinsel dimorfizm (iki biçimlilik) ile Gobiidae ailesinde öne çıkar.

Taksonomik Sınıflandırma

SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Cins (Genus)CrystallogobiusCinsin bilinen tek üyesidir.Tür (Species)C. linearis (Düben & Koren, 1846)

Genel Özellikler ve Ekoloji

Fiziksel Özellikler:
Saydamlık ve Pullar: Vücudu, ona adını veren camsı, şeffaf bir görünüme sahiptir. Hem erkek hem de dişilerde pul yoktur. Deri altında melanin pigmentleri (melanoforlar) azdır.
Boyut ve Cinsel Dimorfizm: Tür, belirgin cinsel dimorfizm (iki biçimlilik) sergiler:
Erkek: Maksimum 4.7 cm SL (Standart Uzunluk) uzunluğa ulaşır.
Dişi: Maksimum 3.9 cm SL uzunluğa ulaşır (erkeklerden daha küçüktür).
Yüzgeçler:
Erkek: Güçlü köpek dişi benzeri (caniform) ön dişlere ve tam, derin bir pelvik yüzgeç diski yapısına sahiptir. İlk sırt yüzgeci küçülmüştür ve sadece 2 ışına sahiptir.
Dişi: Pelvik yüzgeç diski küçülmüştür veya yoktur. İlk sırt yüzgeci ya tamamen yoktur ya da çok ilkeldir (rudimanter).
İç Yapı: Yaşam tarzına uygun olarak yüzme keseleri (swimbladders) bulunur ve sindirim kanalları kısa ve düzdür.
Habitat ve Dağılım:
Dağılım Alanı: Kuzeydoğu Atlantik Okyanusu (Norveç, Lofoten Adaları'ndan İspanya ve Madeira'ya kadar) ve Akdeniz'in genelinde (İspanya'dan Türkiye kıyılarına kadar) geniş bir yayılıma sahiptir.
Yaşam Alanı (Bentopelajik): Kıyı sularında ve açık denizde, 1 metreden 400 metreye kadar olan derinliklerde bulunabilir. Erkekler üreme mevsiminde dibe yakın yaşarken, türün genel olarak bentopelajik (hem dip hem de su kolonunda serbest yüzücü) bir yaşam tarzı vardır.
Substrat Tercihi: Genellikle kabuk, kum veya çamur diplerinin üzerinde bulunur.
Beslenme: Ağırlıklı olarak zooplanktonla beslenir.

Davranış ve Biyolojik Gerçekler

Yıllık (Annual) Yaşam Döngüsü: Kristal Keler, nadir görülen bir strateji olan tek yıllık (annual) bir yaşam döngüsüne sahiptir. Bireyler yaklaşık 1 yıl yaşar ve üremeyi takiben ölürler. Bu durum, yeni doğan kohortun (yıllık nesil) hızla ortadan kalkmasına yol açar.
Erken Olgunlaşma (Pedogenez): Bireyler çok hızlı olgunlaşır ve küçük vücut boyutlarında cinsel olgunluğa ulaşır. Dişiler 4 ay gibi kısa bir sürede olgunlaşabilirler. Bu erken olgunlaşma (veya pedogenez) özelliği ve bazı larva anatomik özelliklerinin yetişkinlikte de sürmesi, türün anatomik yapısının ve hızlı yaşam stratejisinin bir açıklamasıdır.
Üreme:
Yumurtlama Dönemi: Akdeniz'de genellikle Mayıs-Eylül ayları arasında gerçekleşir.
Yuva ve Ebeveyn Bakımı: Yumurtalar demersal (dibe yerleşen) olup, genellikle poliket veya serpulid gibi büyük deniz solucanlarının boş tüplerinin içine bırakılır. Yumurtaların korunması ve havalandırılması görevi erkek tarafından üstlenilir.

Korunma Durumu

Tehdit Durumu: Geniş coğrafi dağılımı ve popülasyonlarının büyük olması nedeniyle, IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Hassasiyet: Küçük boyutu ve bir yıllık yaşam döngüsü nedeniyle, büyük ölçekli ticari balıkçılığa hedef olmaz. Ancak, özellikle kıyısal uzatma ağları (beach-seines) kullanan zanaatkar balıkçılıkta Aphia minuta ile birlikte yan av olarak yakalandığı rapor edilmiştir. Kısa ömrü, yüksek üreme çabası ve uzun üreme mevsimi, potansiyel aşırı avlanmaya karşı hassasiyetini kısmen dengeler.

Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve Adriyatik Denizi'ndeki büyüme ve üreme üzerine bilimsel araştırmalardan derlenmiştir)

Fotoğraf: https://en.wikipedia.org/wiki/Crystal_goby#/media/File:Crystallogobius_linearis.jpg