Deltentosteus quadrimaculatus
Deltentosteus quadrimaculatus, genellikle vücudunun yanlarında bulunan belirgin koyu lekeler (benekler) nedeniyle bu adı almıştır. Gobius cinsinden ayrılarak kendi cinsi (Deltentosteus) içinde sınıflandırılmıştır.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Cins (Genus)DeltentosteusTür (Species)D. quadrimaculatus (Valenciennes, 1837)
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Küçük bir keler türüdür. Maksimum toplam uzunluğu 10 cm civarındadır, ancak yaygın olarak 3 ile 9 cm arasında görülür.
- Ömür: Yaşı genellikle 1 ila 5 yıl arasında değişir.
- Ayırt Edici Özellik: Adını, vücudunun yan tarafında, genellikle yanal çizgi üzerinde veya altında yer alan dört belirgin koyu leke veya benekten alır. Bu benekler, türün en karakteristik morfolojik özelliğidir.
- Büyüme: Ege Denizi'nde yapılan çalışmalara göre, hem dişiler hem de erkekler için büyüme allometrik (izometrik olmayan, yani uzunluk artışına göre ağırlık artışının orantısız olduğu) olarak bulunmuştur.
- Habitat ve Dağılım:
- Dağılım Alanı: Doğu Atlantik Okyanusu (kuzey Afrika'dan 26°K enlemine kadar) ve Akdeniz'in genelinde yaygın olarak bulunur.
- Yaşam Alanı: Denizel ve bentik bir türdür. Kıyıya yakın sığ sulardan başlar, genellikle 5 ila 30 metre arasındaki derinliklerde, ancak 200 metreye kadar inebilir.
- Substrat Tercihi: Tipik olarak yumuşak substratları tercih eder; ince kumlu, çamurlu veya siltli zeminlerde yaşar. Nadiren deniz çayırı (Posidonia) yataklarında da bulunabilir.
- Beslenme: Makrobentoz (dip omurgasızları) ile beslenen bir türdür. Diyeti, yaşadığı yumuşak zeminin fauna bileşimine bağlı olarak küçük kabuklular, poliketler ve diğer bentik canlıları içerir.
Davranış ve Biyolojik Gerçekler
- Üreme (Ege Denizi Örneği):
- Üreme Mevsimi: Ege Denizi'nde (İzmir Körfezi) yapılan araştırmalara göre, yumurtlama dönemi Şubat ayında başlar ve Mayıs'a kadar devam eder. Gonadlar genellikle Aralık ayında olgunlaşmaya başlar.
- İlk Üreme Boyu: Dişilerde ve erkeklerde ilk üreme boyu (L50%) yaklaşık olarak 6.15 cm ve 6.38 cm toplam uzunluk olarak belirlenmiştir. Bu boyutlar, balıkların yaklaşık 2 yaşlarında cinsel olgunluğa eriştiğini gösterir.
- Ebeveyn Davranışı: Diğer keler türleri gibi bentik yumurtlayıcıdır. Erkekler yumurtlama sonrası yuvayı korur.
- Populasyon Dinamikleri: Popülasyonlarda yaş aralığı genellikle 1 ile 5 yıl arasında değişir ve genellikle 3 yaş grubu baskın olabilir.
Korunma Durumu
- Tehdit Durumu: Geniş coğrafi dağılımı ve popülasyon büyüklüğü nedeniyle, IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
- Hassasiyet: Ticari olarak hedef tür olmasa da, yumuşak zeminlerdeki habitatı, dip trol avcılığı ve kıyısal çamurlanma/kirlilik gibi habitat bozulmalarına karşı hassas olabilir. Ancak genel olarak yüksek bir esnekliğe sahiptir.
Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve Ege Denizi'ndeki büyüme ve üreme üzerine bilimsel araştırmalardan derlenmiştir)
