Tetragnathidae

Tetragnathidae – Uzunçene Örümcekleri (Gerici Çene Örümcekleri)

Bilimsel Sınıflandırma:

Alem: Animalia
Şube: Arthropoda
Sınıf: Arachnida
Takım: Araneae
Alt takım: Araneomorphae
Familya: Tetragnathidae Menge, 1866

Genel Özellikler:

Tetragnathidae, genellikle ince, uzun vücutlu ve uzun bacaklı örümceklerden oluşur. En ayırt edici özellikleri, özellikle erkeklerde belirgin şekilde uzun olan chelicerae (çeneleridir). Bu özellik, hem savunma hem de çiftleşme sırasında kullanılır.

Familya üyeleri genellikle simetrik ve düzgün spiral ağlar kurar. Ağlar çoğunlukla su kenarlarına yakın, alçak bitki örtüsü üzerine inşa edilir. Gövdeleri gümüşi yeşil, sarımsı ya da kahverengi tonlardadır ve çoğu tür oldukça kamuflaj yeteneğine sahiptir.

Türkiye’deki Varlığı:

Türkiye’de Tetragnatha, Leucauge, Meta, Pachygnatha ve Orsinome cinslerine ait birçok tür kaydedilmiştir. Tetragnatha extensa, Tetragnatha montana ve Meta menardi gibi türler Karadeniz, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yaygındır. Özellikle akarsu kenarlarında kolayca gözlenebilirler.

Beslenme:

Sivrisinek, sinek, küçük kelebekler ve yaprak bitleri gibi uçan böcekleri ağ ile yakalar. Ağda yakalanan av, hızla sarılır ve dıştan sindirilerek tüketilir. Tarım ve insan sağlığı açısından zararlı böcekleri doğal yolla kontrol ettikleri için ekosistem açısından oldukça değerlidirler.

Üreme Bilgisi:

Dişiler yumurtalarını ipekten yapılmış ince, düzgün kokonlara yerleştirir. Bu kokonlar genellikle yaprak altlarına ya da ağın güvenli köşelerine saklanır. Üreme genellikle ilkbahar sonu ile yaz başı arasında yoğunlaşır. Erkekler, çiftleşme sırasında uzun çeneleriyle dişiyi tutar.

🧪 Zehir Yapısı ve İnsan İçin Tehlikesi:

Tetragnathidae örümcekleri zehir sistemine sahiptir, ancak bu sadece avları felç etmek içindir. Isırmaları nadirdir ve insana karşı zararsızdır. Isırsa bile etkisi hafif kaşıntı ya da kızarıklıktan öteye geçmez.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler

Efsane: Uzun çeneli örümcekler çok tehlikelidir.
Gerçek: Uzun çeneler çiftleşme ve av davranışları içindir; insanlar için hiçbir risk oluşturmaz.
Efsane: Su kenarındaki örümcekler ısırgandır.
Gerçek: Tetragnathidae oldukça çekingen ve insan etkileşiminden kaçan örümceklerdir.
Efsane: Spiral ağ yapan her örümcek Araneidae’dendir.
Gerçek: Tetragnathidae de çok düzgün spiral ağ yapar; görünüşte benzeseler de morfolojik olarak ayrıdırlar.
Efsane: Türkiye’de sadece kırsalda görülürler.
Gerçek: Şehir parkları, bahçeler, sulama kanalları gibi kentsel alanlarda da yaygındırlar.
Efsane: Dişiler çiftleşme sonrası erkekleri öldürür.
Gerçek: Tetragnathidae'de bu davranış yaygın değildir, çiftleşme sonrası erkek genellikle kaçmayı başarır.