Hahniidae

Hahniidae – Cüce Ağ Örümcekleri

Bilimsel Sınıflandırma:

• Alem: Animalia
• Şube: Arthropoda
• Sınıf: Arachnida
• Takım: Araneae
• Alt takım: Araneomorphae
• Familya: Hahniidae Bertkau, 1878

Genel Özellikler

Hahniidae familyası, çok küçük boyutlu, çevik ve çoğunlukla nemli bölgelerde yaşayan örümceklerden oluşur. Boyutları genellikle 1.5–4 mm arasında değişir.

• Renkleri gri, kahverengi veya koyu siyaha yakın olabilir.
• Karın kısmı genellikle ovaldir ve karakteristik enine çizgiler içerir.
• Gözleri sekiz adettir, iki sıra hâlinde dizilmiştir.
• Bacaklar kısa ve çeviktir, kaçış için uygundur.
• En dikkat çekici özelliklerinden biri: özgün yatay, dar ağlar kurmalarıdır. Bu ağlar çoğunlukla çimenler, yaprak altları veya taş diplerine inşa edilir.

Türkiye’deki Varlığı

Türkiye’de Hahnia, Antistea, Neoantistea, Asiohahnia gibi cinslere ait çok sayıda Hahniidae türü kaydedilmiştir.

Özellikle:

• Karadeniz ve Marmara bölgelerinde
• Nemli ormanlık alanlar
• Çayır ve dere kenarları
• Taş altı ve yosun örtüsü
• …gibi habitatlarda yaygındırlar.

Örnek tür:

• Hahnia nava
• Antistea elegans

Beslenme

Hahniidae üyeleri, genellikle küçük akarlar, sinek larvaları ve yaprak bitleriyle beslenir.

• Avlarını pasif yatay ağlarıyla yakalarlar.
• Ağlar genellikle birkaç santimetrekarelik düz zemin kaplar.
• Av ağına takıldığında, örümcek hızla ağın altından yukarı fırlar ve avı sokarak felç eder.
• Dıştan sindirimle sıvılaştırarak tüketir.

Üreme Bilgisi

Dişiler, yumurtalarını ipeksi kokonlara sarar ve ağın korunaklı bölgesine yerleştirir.

• Yumurtlama genellikle ilkbahar–yaz arasında gerçekleşir.
• Erkek, çiftleşme sırasında ağın kenarında titreşim üretir ve dişiye yaklaşır.
• Yavrular doğduktan sonra kısa süreli koloniyal davranışlar gösterebilir (aynı ağ üzerinde birkaç yavru birey kalabilir).

Zehir Yapısı ve İnsan İçin Tehlikesi

Hahniidae örümcekleri:

• Küçük avları etkisiz hâle getirmek için hafif zehir üretir.
• Ancak insan için tamamen zararsızdırlar.
• Vücut ve çene yapıları insan derisini delecek kapasitede değildir.
• Tıbbi veya alerjik bir risk taşımazlar.

Ekolojik Rol

• Nemli çayırlarda ve yaprak döküntüsü altı ekosistemlerde böcek popülasyonlarını kontrol altında tutar.
• Mikrohabitatlarda yaşayan zararlı türlere karşı doğal avcıdır.
• Özellikle çimenlik ve orman altı böcek ekosistemlerinde dengeleyici rol oynarlar.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler

1. Efsane: Küçük örümcekler görünmez olduğu için daha tehlikelidir.
2. Gerçek: Hahniidae üyeleri çok küçüktür ama zehirleri insana etkili değildir.
3. Efsane: Ağ kurmayan örümcekler avcıdır.
4. Gerçek: Hahniidae örümcekleri aktif avlanmaz; yatay ağla av yakalar.
5. Efsane: Türkiye’de bu familya yoktur.
6. Gerçek: Türkiye’de birçok cins ve türe ait Hahniidae örümcekleri kaydedilmiştir.
7. Efsane: Isırıkları kaşıntı ve cilt bozukluğu yapar.
8. Gerçek: Isırma eğilimleri yoktur, çene yapıları da buna uygun değildir.
9. Efsane: Yalnızca çimlerde yaşarlar.
10. Gerçek: Çimenliklerde sık görülürler ama taş altı, yosun tabakası ve ağaç kabuğu aralıklarında da yaşarlar.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:

• World Spider Catalog (2025), Natural History Museum Bern
• Foelix, R.F. (2011). Biology of Spiders
• Tanasevitch, A.V. (2013). On some Hahniidae from the eastern Mediterranean
• Bayram, A. & Danışman, T. (Türkiye örümcek kayıtları ve Hahniidae çalışmaları)
• Fotoğraf: https://tr.wikipedia.org/wiki/Hahniidae#/media/Dosya:Cryphoeca.silvicola.female.jpg