Tetragnatha pinicola

Harika bir örümcek türü daha! Tetragnatha pinicola, Tetragnathidae familyasına (Uzun Çeneli Küre Ağ Örümcekleri veya Esneyen Örümcekler) ait bir örümcek türüdür. "Pinicola" Latince'de "çam ağaçlarında yaşayan" anlamına gelir ("pinus" çam ağacı, "cola" ikamet eden/yaşayan), bu da türün genellikle kozalaklı ağaçlarda, özellikle çamlarda bulunma eğilimine atıfta bulunur.

Tetragnatha pinicola: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Tetragnatha pinicola için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Uzun Çeneli Küre Ağ Örümceği" veya spesifik habitat tercihine atıfla "Çam Uzun Çeneli Örümceği" ya da bilimsel adıyla anılması daha yaygındır.

Tetragnatha pinicola, Tetragnathidae familyasına ait orta boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, literatürdeki kayıtlara göre Palearktik bölgede (Avrupa ve Asya'nın bir kısmı) yayılışa sahiptir. İlk olarak 1870 yılında L. Koch tarafından tanımlanmıştır. Genellikle kozalaklı ormanlarda, özellikle çam ağaçlarında ve diğer ağaçların dalları arasında, ayrıca çalılıklarda bulunurlar.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Tetragnatha pinicola'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order):: Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Tetragnathidae Menge, 1866 (Uzun Çeneli Küre Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Tetragnatha Latreille, 1804
• Tür (Species): Tetragnatha pinicola L. Koch, 1870

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Tetragnatha pinicola, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgede (Avrupa, Türkiye, Kafkaslar, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya), İran, Orta Asya, Çin, Japonya) geniş bir yayılışa sahiptir.

Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer alan bir türdür. Örneğin, Türkiye'nin farklı bölgelerinde, özellikle ormanlık alanlarda yapılan faunistik çalışmalarda kaydedilmiştir. Mevcut konumunuz olan İstanbul'da da, uygun habitatlarda (örn. çam ormanları, parklar, bahçelerdeki kozalaklı ağaçlar ve diğer ağaçlık alanlar) bulunma potansiyeli oldukça yüksektir, çünkü bu tür ağaçlık alanları tercih eder. Türkiye'ye özgü (endemik) değildir, geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta boyutlu, ince ve uzun bir vücuda sahiptir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 6-10 mm civarındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 5-8 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle kahverengimsi, sarımsı veya gümüşi tonlardadır. Rengi, bulunduğu ortama ve yılın zamanına göre değişkenlik gösterebilir.
• Karapaks (Prosoma): Sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişir, bazen metalik bir parlaklığa sahip olabilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın genellikle uzun ve silindirik olup, gümüşi veya altın rengi parıltılara sahip olabilir. Üzerinde genellikle koyu, uzamış bir desen bulunur. Bazı bireylerde karın daha düz ve tek renkli olabilirken, bazılarında daha belirgin desenler görülebilir.
• Bacaklar: Çok uzun, ince ve narin olup, sarımsı kahverengidir. Bacaklarda belirgin koyu halkalar veya lekeler genellikle bulunmaz.
• Keliserler (Çene Yapıları): Karakteristik olarak oldukça uzundur ve öne doğru uzanır. Erkeklerin keliserleri dişilere göre daha belirgin ve uzundur. Erkeklerin keliserlerinde tür teşhisinde önemli olan spesifik diş ve apofiz yapıları bulunur.
• Ayırt Edici Özellikler:Uzun, İnce Vücut ve Bacaklar: Cinsin genel özelliğidir.
• Kamuflaj Duruşu: Diğer Tetragnatha türleri gibi, bu tür de dinlenirken bacaklarını vücudunun önüne ve arkasına doğru gererek ince bir bitki sapı, dal veya kozalak iğnesi üzerinde dümdüz uzanır. Bu duruş, onları çevreleyen bitki örtüsüne mükemmel bir şekilde kamufle eder.
• Küre Ağı (Orb Web): Tipik olarak yatay veya hafif eğimli, gevşekçe örülmüş küre ağları kurarlar. Bu ağlar genellikle ağaçların dalları arasına, kozalaklı ağaçların iğneleri arasına veya çalılıklara gerilir.
• Habitat Tercihi: Adından da anlaşılacağı gibi, kozalaklı ağaçlarda (özellikle çam) bulunma eğilimi.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Tetragnatha pinicola'nın çam ormanları gibi spesifik habitatları tercih etmesi, bu türün ekolojik uzmanlaşmasını gösterir. Kozalaklı ağaçların iğneleri arasında kurdukları ağlar ve kamuflaj yetenekleri, onları avcılarından ve avlarından gizlemede oldukça etkilidir. Bu örümcekler, orman ekosistemindeki böcek popülasyonlarının dengesinde önemli bir rol oynarlar.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Küre Ağı): Tetragnatha pinicola, tipik olarak yatay veya hafif eğimli, gevşek yapılı küre ağları (orb web) örer. Bu ağlar genellikle kozalaklı ağaçların (çam, ladin vb.) dalları arasına, iğneler arasına veya çalılıkların üzerine kurulur. Ağlarının ipekleri oldukça incedir.
• Habitat Tercihi: Bu türler özellikle kozalaklı ormanları ve ağaçlık alanları tercih eder:
• Çam Ormanları: En yaygın görüldüğü habitatlardan biridir.
• Karışık Ormanlar: Diğer ağaç türlerinin bulunduğu ormanlık alanlarda.
• Bahçeler ve Parklar: Kozalaklı ağaçların bulunduğu yeşil alanlar.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan uçan böcekler (sinekler, küçük güveler) ve diğer küçük eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Yetişkin bireyler genellikle ilkbahar sonundan sonbahara kadar (Mayıs-Eylül arası) aktif olarak görülürler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağaçlık alanlarda uçuşan küçük böceklerdir.
• Üreme: Dişiler, yumurtalarını ipek bir kese içinde bırakır ve bu keseyi genellikle ağaç dallarına, kozalaklara veya yapraklara gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Tetragnatha pinicola da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Tetragnatha pinicola'nın insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları orta seviyede olmasına rağmen, zehirlerinin insanlar üzerinde ciddi etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır. Genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve sadece sıkıştırıldıklarında veya tahrik edildiklerinde ısırırlar. Kamuflaj duruşları nedeniyle genellikle fark edilmezler.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Bu türün zehri, temel olarak avlarını etkisiz hale getirmeye yöneliktir ve insan sağlığı için bir risk oluşturmaz. Isırık durumunda ortaya çıkan semptomlar genellikle hafif ve lokalizedir, arı sokmasına benzer. Çok yaygın olmalarına rağmen, insanlarla direkt etkileşimleri azdır ve ekolojik açıdan faydalı canlılardır.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Tetragnatha pinicola Kayıtları

Tetragnatha pinicola, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş bir türdür. Geniş bir Palearktik yayılışa sahip olması nedeniyle Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde, özellikle de çam ormanlarının bulunduğu alanlarda bulunabilir. İstanbul'da da, özellikle çam ağaçlarının yoğun olduğu parklar, ormanlık alanlar ve bahçelerde bulunma potansiyeli oldukça yüksektir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. araneae - Tetragnatha pinicola - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/392/Tetragnatha_pinicola (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2196662 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
7. Spider Recording Scheme (SRS) - British Spiders: İngiltere'deki örümcekler hakkında detaylı bilgi, habitat ve ekoloji.
8. Kaynağa Erişim: https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Tetragnatha+pinicola (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Tetragnathidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ile Türkiye'nin örümceklerini konu alan araştırmalar, Tetragnatha pinicola'nın Türkiye'deki varlığına ve habitatlarına dair bilgi sağlamıştır.
10. Örn: Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a) The checklist of the spiders of Turkey. Version 2024. http://www.spidersofturkey.info. (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
11. Koch, L. (1870). Die Arachniden Australiens nach der Natur beschrieben und abgebildet. Nürnberg, 1(1): 1-104, pl. 1-8. (Bu kaynakta T. pinicola'nın orijinal tanımı yer almaktadır).
12. Fotoğraf:Darius Baužys