Pomatoschistus minutus
Pomatoschistus minutus, yaygın adıyla Kum Keleri (Sand Goby), Gobiidae (Keler Balıkları) familyasına ait, Avrupa kıyılarında ve Akdeniz'de geniş bir dağılıma sahip küçük bir deniz balığı türüdür. Kumlu zeminlerdeki yaygınlığı nedeniyle adını almıştır ve ekosistemdeki besin zincirinde önemli bir halkadır.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Çok hücreli organizmalar.Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Omurgalılar ve kordalılar.Sınıf (Class)Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)Kemikli balıkların baskın sınıfı.Takım (Order)GobiiformesKeler balıklarını içeren takımdır.Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Vantuz benzeri karın yüzgecine sahip balıklar.Cins (Genus)PomatoschistusAkdeniz ve Kuzeydoğu Atlantik'te yaygın küçük keler balıkları cinsi.Tür (Species)Pomatoschistus minutus (Pallas, 1770)Latince minutus (küçük) ismini alır.
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler: İnce (narin) vücutlu ve küçük boyutlu bir kelerdir, maksimum 10 cm uzunluğa ulaşır. Baş, toplam vücut uzunluğunun yaklaşık dörtte biridir.
- Renk ve Kamuflaj: Rengi genellikle soluk kahverengi veya gri olup, yanlarında daha koyu işaretler bulunur. Karın altı kremsi beyazdır. Dip yapısına uyum sağlamak için renk değiştirebilir ve kendini kuma gömerek avcılardan saklanabilir.
- Üreme Rengi: Üreme mevsiminde, erkeklerin birinci sırt yüzgecinin arkasında belirgin, beyaz halkalı koyu mavi bir leke oluşur.
- Habitat ve Dağılım: Norveç ve Baltık Denizi'nden Akdeniz'e kadar Avrupa kıyılarında geniş bir dağılıma sahiptir. Hem tam tuzlu hem de acı sularda (haliçler ve lagünler) yaşayabilir, geniş sıcaklık ve tuzluluk aralıklarına toleranslıdır.
- Yaşam Alanı: Tipik olarak kumlu veya çamurlu-kumlu yumuşak substratlar üzerinde ve deniz otu yataklarında (lagünler gibi kapalı ortamlar) bulunur.
- Beslenme: Etçildir. Küçük poliketler (çok kıllı solucanlar), kumaseanlar, amfipodlar (iki ayaklılar) ve misidler (küçük karidesler) gibi küçük omurgasızlarla beslenir. Büyüdükçe besin çeşitliliği artar.
- Göç Davranışı: Bazı popülasyonlarda göç gözlenir. Akdeniz'de üreme göçleri yapabilirken, daha kuzeydeki bölgelerde sıcaklık 4−5∘C altına düştüğünde daha derin ve ılıman sulara doğru termal göç yapabilir.
Ticari Durum ve İnsan Sağlığı
İnsan Sağlığı ve Zehirlilik Durumu: Pomatoschistus minutus insanlar için zararsızdır. Zehirli dikenlere veya tüketimle ilgili herhangi bir toksine sahip değildir.
Ticari Değer: Kendisinin ticari bir önemi yoktur. Çok küçük boyutu nedeniyle gıda balıkçılığında doğrudan hedef alınmaz. Ancak, yaygınlığı ve bol olması nedeniyle (özellikle Akdeniz lagünlerinde), hedef türler avlanırken yan av olarak bol miktarda yakalanabilir. Ekolojik olarak, kendisi daha büyük yırtıcı balıklar için önemli bir besin kaynağı görevi görür.
Korunma Durumu: IUCN Kırmızı Listesi'nde, türün geniş dağılımı ve yüksek bolluğu nedeniyle En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Bilgiler listelenen otoriteler ve veri tabanlarından derlenmiştir)
Kaynaklar
- FishBase
- The Marine Life Information Network (MarLIN)
- Wikipedia (Sand goby)
- Akademik Literatür: Pomatoschistus türlerinin ekolojisi ve beslenme alışkanlıkları üzerine çalışmalar.
