Neogobius melanostomus
Neogobius melanostomus, yaygın adıyla Yuvarlak Keler (Round Goby), Gobiidae (Keler Balıkları) familyasına ait, hem anavatanında hem de istilacı bir tür olarak dünya çapında ekolojik önemi büyük olan bir dip balığıdır.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Gobiidae (Keler Balıkları)Vantuz benzeri karın yüzgecine sahip balıklar.Cins (Genus)NeogobiusTür (Species)Neogobius melanostomus (Pallas, 1814)
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler:
- Maksimum boyu 25 cm'ye kadar ulaşabilir.
- En ayırt edici özelliği, birinci sırt yüzgecinin arka kısmında yer alan belirgin, büyük, siyah bir lekedir.
- Rengi genellikle kahverengi, siyah ve zeytin yeşili lekelerle alacalıdır. Üreme döneminde erkekler tamamen siyaha döner.
- Habitat ve Dağılım:
- Anavatanı: Karadeniz, Azak Denizi, Marmara Denizi ve Hazar Denizi havzaları.
- Yaşam Alanı: Denizel, acı su ve tatlı suda yaşayabilen örihalin bir türdür. Dipte yaşar ve özellikle kayalık, taşlık ve iskele gibi sert substratları tercih eder.
- Beslenme ve Agresif Davranış:
- Diyet: Obur bir bentik (dip) avcısıdır. Başlıca besinleri yumuşakçalar (özellikle istilacı Zebra Midyeleri), sucul böcek larvaları ve küçük kabuklulardır.
- Yırtıcılık: Yerel balıkların yumurta ve yavrularını avlaması ekosistemler üzerinde önemli bir baskı oluşturur.
- Davranış: Son derece agresif ve bölgeseldir. Yiyecek ve yuva alanları için diğer türlerle rekabet eder ve onları bölgeden uzaklaştırır.
- Üreme: Erkekler yuvayı hazırlar ve korur. Dişiler yılda birden çok kez (6 defaya kadar) yumurtlayabilirler.
İstilacı Tür Olarak Rolü ve Diğer Önemi
- İstilacı Rolü: Gemi balast suları yoluyla Kuzey Amerika'daki Büyük Göller ve Avrupa'daki Baltık Denizi dahil olmak üzere birçok bölgeye yayılmış, bu ekosistemlerde besin ağlarını ve yerel türlerin popülasyonlarını etkilemiştir.
- Ekolojik Etkisi: Midyeleri yiyerek kirleticilerin biyolojik biriktiricisi haline gelir ve bu kirleticileri yiyecek zincirindeki üst avcılara aktarır.
- Ticari Değer: Anavatanı olan Karadeniz ve Azak Denizi bölgelerinde ticari balıkçılığın önemli bir hedefidir.
- Zehirlilik Durumu: İnsanlar için zararsızdır. Zehirli dikenlere veya toksinlere sahip olduğuna dair herhangi bir bilimsel kayıt yoktur.
- Korunma Durumu: IUCN Kırmızı Listesi'nde, geniş dağılımı ve istilacı bölgelerdeki başarısı göz önüne alınarak En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (IUCN, FishBase ve Ponto-Kaspian araştırmalarından derlenmiştir)










