Joppeicidae

Joppeicidae – Gizemli Ağaç Kabuğu Böcekleri (Latince: Joppeicidae, cins ismi Joppeicus'tan gelir; kökeni veya anlamı tam olarak net değildir, ancak genellikle "özgün/tekil" anlamına gelebilir)

Bilimsel Sınıflandırma:

• Alem: Animalia – Hayvanlar
• Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
• Sınıf: Insecta – Böcekler
• Takım: Hemiptera – Yarım kanatlılar
• Alttakım: Heteroptera – Gerçek yarım kanatlılar
• Üstfamilya: Joppeicoidea
• Familya: Joppeicidae Reuter, 1884

Morfolojik Özellikler:

• Boyut: Küçük ila orta büyüklükte, genellikle 3-6 mm uzunluğundadırlar. Vücutları ovalden uzuncaya kadar değişen bir şekle sahiptir ve genellikle yassılaşmıştır.
• Baş: Genellikle nispeten küçük, belirgin bileşik gözlere sahiptir. Ocelli (basit gözler) bulunmaz.
• Antenler: Nispeten kısa ve kalındır, genellikle 4 segmentlidir.
• Ağız yapısı: Delici-emici tipte olup, rostrum (ağız hortumu) nispeten kısadır ve avlarını delmek için adapte olmuştur. Dinlenme halindeyken vücudun altına doğru katlanır.
• Gövde: Genellikle mat kahverengi veya gri tonlardadır. Vücut yüzeyleri kıllı veya pürüzlü olabilir. Ön göğüs (pronotum) geniş ve yassılaşmış olabilir.
• Kanatlar: Çoğu türde kanatlar tamamen gelişmiştir (makropteröz) ve uçmaya yeteneklidirler. Dinlenme halindeyken kanatlar sırt üzerinde düz bir şekilde katlanır.
• Bacaklar: Nispeten güçlü ve incedir. Koşmaya ve avlarını yakalamaya adapte olmuştur. Ön bacaklar bazen av yakalamak için hafifçe kalınlaşmış olabilir. Tarsi (ayak bilekleri) genellikle 3 segmentlidir.

Yaşam Alanı ve Ekolojik Rol:

• Habitat: Hakkında çok az bilgi bulunan nadir bir familyadır. Genellikle kurak veya yarı kurak bölgelerde, ağaç kabuklarının altında, kayaların arasında veya yaprak döküntülerinde yaşadıkları düşünülmektedir. Gizli yaşam tarzı sürdürürler.
• Ekolojik Rol: Beslenme alışkanlıkları ve ekolojik rolleri hakkında kesin bilgiler sınırlıdır, ancak yırtıcı (predatör) oldukları varsayılmaktadır. Küçük eklembacaklılar veya akarlarla beslenebilecekleri düşünülmektedir.

Davranış ve Yaşam Döngüsü:

• Beslenme: Muhtemelen aktif olarak avlarını arayarak veya pusu kurarak avlanırlar.
• Aktivite: Gizli yaşam tarzı sürdürdükleri için davranışları hakkında çok az şey bilinmektedir.
• Üreme: Yumurta ile çoğaldıkları tahmin edilmektedir, ancak yumurta bırakma yerleri ve yöntemleri hakkında bilgi sınırlıdır.
• Gelişim: Yarım başkalaşım (hemimetabol) gösterdikleri varsayılır. Nimf evreleri hakkında da bilgi çok kısıtlıdır.
• Dağılım: Çok sınırlı bir dağılıma sahiptirler. Esas olarak Eski Dünya'nın (Avrupa, Afrika ve Asya'nın bazı kurak bölgeleri) belirli bölgelerinde (örneğin, Akdeniz havzası, Orta Doğu, Afrika) yayılış gösterirler. Familya içinde çok az sayıda tür tanımlanmıştır.

Türkiye'deki Varlığı ve Türler:

• Joppeicidae familyasının Türkiye'de doğal olarak bulunan herhangi bir tür kaydı bulunmamaktadır. Familya, Akdeniz havzasında bulunsa da, Türkiye faunası için spesifik bir kayıt henüz bildirilmemiştir. Ancak, gizli yaşam tarzları ve nadirlikleri nedeniyle ileride keşfedilme potansiyelleri olabilir.

İnsana Zararlılığı:

• İnsana doğrudan hiçbir zararı yoktur. Zehirli değildir, ısırmaz ve tıbbi önemi bulunmaz. İnsanlarla teması tamamen yok denecek kadar azdır.

Latince Adının Anlamı:

• "Joppeicidae", familyanın tip cinsi olan Joppeicus'tan gelir. Bu cins isminin kökeni veya anlamı tam olarak net değildir, ancak böceğin özgün veya tekil morfolojik özelliklerine atıfta bulunabileceği düşünülmektedir.

İlginç Bilgiler:

• Joppeicidae, taksonomik konumu ve evrimsel ilişkileri hala tam olarak anlaşılmamış, Heteroptera içindeki "bilmece" familyalarından biridir.
• Genellikle kendi üstfamilyası Joppeicoidea içinde tek familya olarak sınıflandırılırlar, bu da onların diğer gruplardan ne kadar farklı olduğunu gösterir.
• Hakkında çok az bilimsel çalışma yapılmıştır ve biyolojileri hakkında bilinenler oldukça sınırlıdır. Bu onları entomologlar için ilgi çekici bir araştırma konusu yapar.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler:

• Efsane 1: Yaygın olarak görülen bir böcek türüdür.
• Gerçek: Oldukça nadir görülen ve sadece belirli kurak/yarı kurak bölgelerde bulunan, hakkında çok az şey bilinen bir familyadır.
• Efsane 2: Bitkilere büyük zararlar verirler.
• Gerçek: Beslenme alışkanlıkları kesin olarak bilinmese de, bitki zararlısı olduklarına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Muhtemelen yırtıcıdırlar.
• Efsane 3: İnsanlara geçerler veya evlere girerler.
• Gerçek: Doğal kurak/yarı kurak orman veya kaya habitatlarına sıkı sıkıya bağlıdırlar ve insan yerleşim alanlarında bulunmazlar.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:

• Schuh, R.T. & Slater, J.A. (1995). True Bugs of the World (Hemiptera: Heteroptera). Cornell University Press.
• Henry, T.J. (1997). Phylogenetic analysis of the Lygaeoidea (Hemiptera: Heteroptera) based on adult morphological characters. Systematic Entomology. (Bu kaynakta üstfamilya ve ilişkili familyalar hakkında bilgi bulunabilir).
• Reuter, O.M. (1884). Monographia Joppeicidarum. (Familyanın ilk tanımlaması veya ilgili orijinal çalışma).
• GBIF.org – Joppeicidae family records. (Çok az kayıt bulunacaktır)