Symphodus melanocercus

Symphodus melanocercus, Lapinler (Labridae) familyasına ait bir balık türüdür ve özellikle Akdeniz'e özgüdür (endemiktir). Bu tür, deniz ekosistemindeki hayati rolü olan bir temizlikçi balık olarak bilinir; diğer balıkların üzerindeki parazitleri temizleyerek beslenir. Taksonomik olarak, bazı otoriteler bu türü davranışsal ve morfolojik farklılıklar nedeniyle Centrolabrus cinsi içinde sınıflandırmıştır, ancak genel olarak Symphodus cinsi altında kabul edilmektedir.

Taksonomik Sınıflandırma

SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaTürkçe AdıSiyah Kuyruklu Lapin(Black-tailed Wrasse'ten çevrilmiştir)Bilimsel AdıSymphodus melanocercus (Risso, 1810)Latince AnlamıSymphodus: Yunanca symphysis (büyümüş/birleşmiş) kelimesinden türemiştir. Melanocercus: Yunanca melanos (siyah) ve kerkos (kuyruk) kelimelerinin birleşimi olup, bu balığın kuyruğunun (kaudal yüzgecinin) rengine doğrudan atıfta bulunur.Âlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Labridae (Lapinler)Cins (Genus)Symphodus / Centrolabrus (tartışmalı)

Genel Özellikler ve Ekoloji

Fiziksel Özellikler:

Boyut: Genellikle 11 cm, maksimum 14 cm toplam uzunluğa ulaşır.
Renk ve Desen: Gövde rengi genellikle pembe-kahverengi ile mavi ve turuncu tonları arasında değişir.
En ayırt edici özellik, adını aldığı siyah bir kuyruk (kaudal yüzgeç) ve bu siyah bölgenin çevresindeki beyaz veya soluk mavi bir kenarlıktır.
Üreme dönemindeki erkekler daha çekici renklere ve floresan mavi noktalara sahip olabilirler.
Davranış: Genellikle küçük gruplar halinde dip yakınında yaşar. Bölgeseldir ve özellikle benzer davranışlara sahip diğer balıklara karşı agresif olabilir.

Habitat ve Dağılım:

Dağılım Alanı: Başlıca Akdeniz'e özgüdür (endemik), Ege Denizi ve Marmara Denizi dahil. Karadeniz'de bulunmaz.
Yaşam Alanı: Kıyısal bölgede, kayalık alanlar ve deniz çayırı yatakları (Posidonia gibi) bulunan bölgeleri tercih eder.
Derinlik: 1 ila 25 metre derinlik aralığında bulunur.

Beslenme ve Üreme:

Diyet ve Temizlikçi Rolü: Etçil bir diyete sahiptir ve ekosistemdeki en önemli özelliği temizlikçi balık rolüdür.
Besinlerinin önemli bir kısmını diğer balıkların vücutlarından topladığı parazitler oluşturur.
Temizlik hizmeti almak isteyen balıklar, bu türün yakınında özel pozisyonlar (hareketi durdurma, kafa yukarı veya aşağı yöneltme, ağız ve solungaç kapaklarını açma) alırlar.
Ayrıca solucanlar, amfipodlar, kopepodlar, yosun hayvanları (bryozoanlar) ve hidrozoanlar gibi küçük omurgasızlarla beslenir.
Üreme: Yumurta bırakarak çoğalır (ovipar) ve üreme sırasında belirgin çiftleşme görülür.
Erkekler, yosunla kaplı (özellikle Cystoseira) bir yumurtlama bölgesini korur ve yumurtaları doğrudan deniz tabanına bırakır (yuva kuran türler gibi karmaşık yosun topu yuvaları yapmayabilirler, ancak bazı kaynaklar tabak şeklinde yuva yaptıklarını belirtir). Erkek, yumurtaları korur.

Zehirlilik ve Korunma Durumu

Zehirlilik: Symphodus melanocercus zehirli değildir ve insanlar için herhangi bir tehlike oluşturmaz.
Ticari Önemi: Doğrudan ticari avcılığı düşüktür, ancak akvaryum ticaretinde ilgi görebilir.
Tehdit Durumu (IUCN): IUCN Kırmızı Listesi'nde En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde listelenmiştir (2014 değerlendirmesi). Tür, yaygın popülasyonu ve geniş yaşam alanı nedeniyle tehdit altında değildir.

Araştırma ve Kaynaklar: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

(Bilgiler, Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve deniz biyolojisi araştırmalarından derlenmiştir.)

Fotoğraf: https://inaturalist.lu/photos/42349584