Segestriidae

Segestriidae – Tüp Ağ Örümcekleri

Bilimsel Sınıflandırma:

Alem: Animalia – Hayvanlar
Şube: Arthropoda – Eklem bacaklılar
Sınıf: Arachnida – Örümcekler
Takım: Araneae – Örümcekgiller
Alt Takım: Haplogynae
Familya: Segestriidae Simon, 1893

Türkçe Adı:

Tüp ağ örümcekleri

Latince Adın Anlamı:

“Segestria” adı Latince segestrum (barınak, saklanma yeri) kelimesinden türetilmiştir. Türlerin boru şeklinde ağ yaparak içine saklanma davranışına atıf yapar.

🧬 Morfolojik Özellikler:

Vücutları silindirik, karın kısmı uzun ve dar yapılıdır.
Renkleri genellikle koyu kahverengi, gri ya da siyahımsıdır; bazı türlerde yeşilimsi metalik yansımalar olabilir (Segestria florentina gibi).
6 gözleri vardır ve gözler üçerli iki grup hâlinde dizilmiştir.
İlginç bir özellik: Ön üç çift bacakları öne doğru yönelmiştir (diğer örümceklerde iki çift önde, iki çift arkadadır).
Dişiler erkeklerden daha büyüktür.

Davranış ve Yaşam Alanı:

Duvar çatlakları, kaya araları, ağaç kovukları gibi dar ve karanlık alanlarda yaşarlar.
Tüp şeklinde bir ağ örerler; tüpün ağzından birkaç iplik dışarı uzanır (duyusal işlevli).
Bu ipliklerde titreşim algılandığında örümcek hızla dışarı çıkar ve avı kapar.
Gündüzleri tüpte gizlenir, gece aktifleşir.

Türkiye’de Yayılış:

Özellikle Segestria senoculata türü Türkiye'de yaygındır.

Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yerleşim alanlarına yakın noktalarda gözlenmiştir.

Beslenme:

Karınca, küçük böcekler, sinekler ve bazen başka örümceklerle beslenirler.
Ağın dış ipliklerinde avın titreşimini hissederler ve ani saldırı ile etkisiz hale getirirler.
Zehirli ısırıkla avı felç eder, sonra enzimle sindirerek tüketirler.

Üreme Bilgileri ve Zamanı:

Dişi örümcekler yumurtalarını tüp ağın içine bırakır ve bir süre korurlar.
Yumurtadan çıkan yavrular ilk aşamada tüpte kalır, sonra dağılır.
Üreme ilkbahar ve yaz aylarında yoğunlaşır.
Erkekler genellikle çiftleşme sonrası kısa süre yaşar.

Ekolojik Rol:

Dar alanlarda yaşayan eklembacaklıların avcısıdır.
Mağara girişleri, taş duvarlar ve ağaç gövdelerinde haşere kontrolü sağlar.
Karasal mikroekosistemlerde önemli avcı konumundadır.

İnsana Zararlılık Durumu:

İnsan için zararsızdır.
Isırık vakaları son derece nadirdir.
Zehirleri böcekler için etkilidir, insanlar üzerinde ciddi bir etkisi yoktur.
Ciltte sadece hafif kızarıklık ve geçici ağrı yapabilir.

Zehir Yapısı ve Etki Mekanizması:

Zehir, enzimatik yapıda ve lokal etkilidir.
Böceklerin sinir sistemini hedef alır, kas fonksiyonlarını felç eder.
İnsan derisinde ciddi hasar oluşturmaz.
Sisteme yayılma riski yoktur.

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi Protokolü:

1. Isırık Durumunda:

Isırık yeri sabunlu su ile temizlenmeli.
Ağrı veya kızarıklık varsa buz kompresi yapılabilir.
Genellikle tıbbi müdahale gerekmez.

2. Alerji Durumu:

Alerjik bireylerde hafif antihistaminik kullanılabilir.
Nadir de olsa lokal kaşıntı, döküntü gelişebilir.

3. Takip:

Şüpheli semptomlar (ateş, lenf bezlerinde şişlik vb.) gelişirse sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler:

Efsane: Segestria florentina insanları sokarsa ölümcül olur.
Gerçek: Bu türün zehri güçlüdür ama insanlar için ölümcül değildir; ağrılı ısırık yapabilir.
Efsane: Tüp ağlar evlerde görülürse tehlike vardır.
Gerçek: Bu ağlar yapışkan değildir ve aktif savunma içermez; ev haşerelerine karşı faydalıdır.
Efsane: Bu türler geceleri insanlara saldırır.
Gerçek: Tam tersine, son derece utangaç ve köşelere saklanan canlılardır.
Efsane: Türkiye’de bu örümcekler yoktur.
Gerçek: Segestria senoculata başta olmak üzere birçok tür Türkiye’de kayıtlıdır.
Efsane: 6 gözlü örümcekler zehirli olur.
Gerçek: Göz sayısı ile zehir etkisi arasında doğrudan bir ilişki yoktur.