Segestria florentina

Türkçe Adlandırma: Segestria florentina için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Ancak, familyasına, rengine ve belirgin çene yapısına atıfta bulunarak "Yeşil Zehir Dişli Boru Örümceği", "Kara Boru Örümceği" veya "Bavyera Büyük Boru Örümceği" gibi adlandırmalar kullanılabilir. İngilizce'de "Tube-web Spider", "Cellar Spider" (ancak bu daha çok Pholcidae familyası için kullanılır) veya "Black Tube-web Spider" olarak bilinir.

Segestria florentina, Segestriidae familyasına ait, Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu (Türkiye dahil) ve Kafkasya'da yayılış gösteren büyük ve belirgin bir örümcek türüdür. İnsan yerleşim yerlerinde (sinantropik olarak) sıkça bulunur ve en büyük Segestriidae türlerinden biridir. Türkiye'de de yaygın olarak görülen türlerden biridir. İlk kez 1817 yılında Pietro Rossi tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konumu

Taksonomik Sınıflandırma

Segestria florentina'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Segestriidae
• Açıklama: Bu familya, "boru örümcekleri" veya "altı gözlü boru örümcekleri" olarak bilinir. Genellikle tübüler (boru şeklinde) yuvalar yaparlar ve avlarını yakalamak için iplikleri tetikleyici olarak kullanırlar.
• Cins (Genus): SegestriaAçıklama: Bu cinsin üyeleri, yuvalarının ağzından dışarı doğru uzanan ve avı algılamaya yarayan "tetikleyici" iplikler kullanır.
• Tür (Species): Segestria florentina (Rossi, 1817)
• Açıklama: Tür, 1817 yılında Rossi tarafından tanımlanmıştır.

Genel Bilgiler

• Familya: Segestriidae
• Tip: Boru örümceği. Genellikle sıkı, ipekten yapılmış tübüler yuvalarda yaşar.
• Coğrafi Dağılım: Avrupa (özellikle Akdeniz ve Batı Avrupa), Kuzey Afrika, Türkiye, Orta Doğu (İsrail), Kafkasya (Gürcistan, Azerbaycan). Türkiye'de de yayılış gösteren bir türdür ve özellikle şehirlerde yaygındır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Segestriidae familyasının en büyük türlerinden biridir. Yetişkin dişilerin vücut uzunluğu 15 ila 22 mm arasında, erkeklerin ise 10 ila 15 mm arasında değişir. Bacakları da dahil edildiğinde daha büyük görünür.
• Renk: Genellikle parlak siyah veya koyu kahverengi renktedir. Karapaks (sırt kabuğu) ve bacaklar parlak ve koyu renklidir. Abdomen (karın) ise daha donuk siyah olabilir.
• Ayırt Edici Özellikler:Yeşilimsi Parıltılı Zehir Dişleri (Keliserler): En belirgin ve çarpıcı özelliklerinden biri, büyük ve güçlü metalik yeşilimsi veya mor-siyah parıltılı zehir dişleridir (keliserler). Bu zehir dişleri özellikle iri erkek bireylerde çok belirgin olup, örümceğin genel koyu rengiyle keskin bir kontrast oluşturur.
• Altı Göz: Çoğu örümceğin aksine, Segestria cinsi üyelerinin altı gözü vardır. Bu gözler üç çift halinde (2-2-2) dar bir alanda düzenlenmiştir.
• Uzun İlk Üç Bacak Çifti: İlk üç bacak çifti oldukça uzun ve kalındır, dördüncü bacak çifti ise daha kısadır. Dinlenme pozisyonunda, ilk üç çift bacak genellikle ileriye dönük olarak, radyal bir şekilde yuvanın ağzından dışarı uzanır.
• Silindirik Vücut: Vücutları genellikle oldukça sağlam ve silindirik bir yapıya sahiptir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Segestria florentina, adından da anlaşılacağı gibi, kendine özgü bir yuva yapar. Genellikle duvarlardaki çatlaklarda, kaya oyuklarında, ağaç kabuklarının altında, eski duvarlarda veya binaların çatlakları ve borularında boru şeklinde, ipekten yapılmış sıkı bir tünel (yuva) oluşturur. Yuvanın girişinden dışarıya doğru altı veya daha fazla örü ipliği (tetikleyici iplikler) bir yıldız veya radyal desen şeklinde uzanır.
• Habitat Tercihi: Kentsel alanlarda yaygındır. Genellikle kuru, loş ve korunaklı yerlerde yaşamayı severler. Bahçelerde, parklarda, eski binaların duvarlarında, duvar çatlaklarında, pencere pervazlarında, çitlerin üzerinde ve taş yığınlarında bulunabilirler.
• Yaşam Tarzı: Büyük ölçüde gececidir (noktürnal). Gündüzleri yuvalarının derinliklerinde saklanır ve geceleri avlanmak için ortaya çıkar. Genellikle yuvalarına yakın kalırlar ve avlarını yakalamak için hızla yuvalarından fırlarlar.
• Avlanma Davranışı: Pasif bir pusu avcısıdır. Yuvasının girişindeki "tetikleyici" ipliklere bir av (genellikle böcekler, cırcır böcekleri, karasinekler ve hatta diğer örümcekler) temas ettiğinde, örümcek titreşimleri algılar. Ardından yıldırım hızıyla yuvasından fırlayarak avını yakalar, zehir enjekte eder ve hızla tekrar yuvasına geri çekilir. Bu hızlı hareketleri sayesinde avlarının kaçmasına izin vermezler. Hızlı ve agresif avlanma davranışı gösterirler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) bir türdür. Başlıca besinlerini karıncalar (özellikle agresif karınca türleri), cırcır böcekleri, hamamböcekleri, sinekler ve hatta diğer örümcekler oluşturur.
• Avlanma Tekniği: Avını yakaladıktan sonra güçlü keliserleri ve zehri ile felç eder. Ardından sindirim sıvıları salgılayarak avın iç dokularını sıvılaştırır ve emer.
• Üreme: Dişiler yumurta keselerini yuvalarının içinde korunaklı bir yere bırakırlar ve yavrular çıkana kadar onları korurlar. Yumurta keseleri yaklaşık 150 yumurta içerebilir. Yetişkin erkekler genellikle ilkbahar ve yaz aylarında dişi arayışına çıkarlar. Bu türün olgunluğa ulaşması en az iki yıl sürer ve dişi bireyler birkaç yıl yaşayabilir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm örümcekler gibi Segestria florentina da zehirlidir ve avını etkisiz hale getirmek için zehir kullanır.
• Zehir Türü ve Etki Mekanizması: Segestriidae familyasının zehirleri genellikle nörotoksik ve sitotoksik bileşenler içerir. Bu zehirler küçük avları felç etmeye yöneliktir. Zehrinin bileşenleri üzerinde yapılan araştırmalar devam etmektedir, ancak zehirde histamin, seratonin ve diğer aminler gibi maddeler bulunabilir.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Segestria florentina'nın insanlara karşı tıbbi açıdan önemsiz veya orta derecede tıbbi öneme sahip olduğu kabul edilir. Agresif değillerdir ve genellikle sadece yuvaları rahatsız edildiğinde veya sıkıştırıldığında ısırırlar. Isırıklar genellikle tehlikeli olmamakla birlikte, orta derecede ağrılı olabilir.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Bildirilen ısırık vakaları genellikle lokal semptomlarla sınırlıdır, ancak Segestria florentina'nın ısırığı diğer birçok Avrupa örümceğinin ısırığından daha şiddetli olabilir:
• Ağrı: Isırık anında veya kısa süre sonra orta ila şiddetli bir ağrı hissedilebilir. Ağrı genellikle birkaç saat sürebilir. Bazı kaynaklar, ısırık ağrısını arı sokmasına veya iğne batmasına benzetirken, diğerleri daha şiddetli olabileceğini belirtir.
• Lokal Belirtiler: Isırık bölgesinde kızarıklık, şişlik ve lokal iltihaplanma görülebilir.
• Nadiren Görülen Sistemik Etkiler: Çok nadir durumlarda, bazı bireylerde mide bulantısı, baş ağrısı, hafif ateş veya lenf düğümlerinde şişlik gibi hafif sistemik belirtiler görülebilir. Ancak bu belirtiler genellikle hafiftir ve kendiliğinden geçer. Nekrotik (doku ölümü) etkiler çok nadirdir ve genellikle yanlış teşhislerle ilişkilendirilir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Segestria florentina ısırığı için özel bir antidot veya karmaşık bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Uygulanacak ilk yardım genellikle semptomatik tedaviden ibarettir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın (doğrudan cilde buz değdirmeyin).
4. Ağrı Kesici: Ağrı için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Doktor Başvurusu: Genellikle ciddi bir durum olmasa da, ağrının şiddetli olması, semptomların kötüleşmesi, enfeksiyon belirtileri (şiddetli kızarıklık, irin, ateş) veya alerjik reaksiyon (nefes darlığı, kurdeşen, yüz şişmesi gibi) durumunda bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
3. araneae - Spiders of Europe: Avrupa'daki örümcek türleri hakkında detaylı bilgi ve görseller sunan bir veritabanı.
4. Kaynağa Erişim: araneae - Spiders of Europe. Segestria florentina. https://araneae.nmbe.ch/data/28/Segestria_florentina (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
5. Türkiye Yaban Hayatı (Segestriidae Familyası Sayfası): Segestria cinsinin ve Segestriidae familyasının Türkiye'deki varlığı ve genel özellikleri hakkında bilgi verir.
6. Kaynağa Erişim: Türkiye Yaban Hayatı. Segestriidae. https://turkiyeyabanhayati.org/species/detail/segestriidae (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
7. Wikipedia: Segestria florentina hakkında genel bilgiler, fiziksel özellikler ve zehir dişleri.
8. Kaynağa Erişim: Wikipedia. Segestria florentina. https://en.wikipedia.org/wiki/Segestria_florentina (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
9. British Arachnological Society - Segestria florentina (Rossi, 1817): Türün detaylı morfolojisi, yaşam döngüsü, habitatı ve ısırık etkileri hakkında kapsamlı bilgi.
10. Kaynağa Erişim: British Arachnological Society. Segestria florentina (Rossi, 1817). https://www.britishspiders.org.uk/wiki2017/index.php?title=Segestria_florentina (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
11. Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical Diseases (2018): Avrupa'daki tıbbi öneme sahip örümcekler ve ısırıkların yönetimi üzerine bir makale, Segestria florentina zehri hakkında bilgi içerebilir.
12. Kaynağa Erişim: Nentwig, W., Ansermet, C., & Kropf, C. (2018). Europe's most dangerous spiders: a review on the medical implications of spider bites in Europe. Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical Diseases, 24(1), 1-13. (Bu makale genel tıbbi öneme sahip örümcek ısırıklarını kapsar.)