Lacertinae

Lacertinae alt ailesi, halk arasında bilinen adıyla "Özkertenkelegiller" veya "Gerçek Kertenkeleler", sürüngenler dünyasının en geniş ve en iyi bilinen gruplarından biridir. Bu grup, Pullu Sürüngenler (Squamata) takımına bağlı olan Kertenkelegiller (Lacertidae) ailesinin bir alt ailesidir. Gündüzleri aktif olan bu türler, hızlı ve çevik yapılarıyla dikkat çekerler.

1. Genel Özellikler ve Morfoloji

Lacertinae alt ailesi, genellikle 10 ila 40 cm arasında değişen boyutlara sahip, ince ve uzun vücutlu kertenkeleleri içerir.

Vücut Yapısı: Çoğu türün pulları küçük ve düzgündür. Gövdeleri ince ve çevik olup, avcılardan kaçış için çok önemli olan uzun, kolay kopabilen (ototomi yeteneği) ve kendini yenileyebilen kuyruklara sahiptirler.
Beslenme: Ağırlıklı olarak böcekçildirler. Karınca, örümcek ve sinek gibi omurgasızlarla beslenirler.
Habitat: Çok çeşitli habitatlara adapte olmuşlardır. Taşlık alanlar, makilikler, bozkırlar, orman kıyıları ve çalılıklar başlıca yaşam alanlarıdır.
Davranış: Gündüzcül (diurnal) canlılardır. Özellikle sabah ve öğle saatlerinde aktif olarak besin ararlar ve güneşlenirler. Tehlike anında hızla kaçar veya kuyruklarını bırakarak avcılarını şaşırtırlar.

2. Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durum

Bu alt aile, Avrasya ve Afrika'da geniş bir yayılım alanına sahiptir. Türkiye, barındırdığı tür çeşitliliği açısından bu familya için önemli bir konumdadır.

Türkiye'deki Türler: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin bildirdiğine göre, Türkiye'de Lacertidae ailesine ait 20'den fazla tür bulunur. Bunlar arasında Darevskia, Anatololacerta ve Lacerta gibi cinsler yer alır. Örneğin, endemik bir tür olan Anadolu Kertenkelesi (Anatololacerta danfordi), Türkiye'nin güneybatı ve orta Anadolu'daki dağlık alanlarında yaşar.

3. Ekolojik Rol ve Tehlike Durumu

Lacertinae üyeleri, ekosistemlerinde önemli roller üstlenirler.

Ekolojik Rolü: Böcek popülasyonlarını kontrol altında tutarak ekolojik dengeye katkıda bulunurlar. Aynı zamanda bazı yılanlar, yırtıcı kuşlar ve diğer hayvanlar için de önemli bir besin kaynağıdırlar.
İnsanlar İçin Tehlike: Bu alt ailenin bilinen hiçbir üyesi zehirli veya insanlar için tehlikeli değildir. Korkutulduklarında hızla kaçma eğilimindedirler ve insanlarla temas kurmaktan kaçınırlar.

Kaynaklar: