Giriş Yap / Kayıt Ol
Hızlı Arama

Agapeta hamana

  1. Anasayfa
  2. Agapeta hamana
  • image description

Agapeta hamana

Agapeta hamana (Altın Sarı Koza Güvesi / Copper-Gold Conch)

Tortricidae (Kıvrıkkanatlı Güveler) familyasının Olethreutinae alt familyasının Cochylini oymağına ait olan Agapeta hamana, parlak sarı kanatları ve belirgin desenleriyle dikkat çeken küçük bir güve türüdür. Özellikle Avrupa ve Asya'da yayılış gösterir ve larvaları papatyagiller (Asteraceae) familyasından bitkilerin kökleriyle beslenir.


1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Agapeta hamana, yaklaşık 15-23 mm kanat açıklığına sahip küçük bir güvedir. Ön kanatları genellikle parlak altın sarısı veya turuncumsu sarı renkte olup, üzerinde belirgin, zıt renklerde kahverengi, kızılımsı-kahverengi veya morumsu-gri çizgiler ve lekeler bulunur. Bu çizgiler genellikle kanadın ortasında daha belirgin bir bant veya leke oluşturur ve kenarlara doğru dağılır. Arka kanatları ise ön kanatlara göre daha soluk, grimsi-kahverengi renktedir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

  • Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
  • Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
  • Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
  • Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
  • Aile (Family): Tortricidae (Kıvrıkkanatlı Güveler)
  • Alt Aile (Subfamily): Olethreutinae
  • Oymak (Tribe): Cochylini
  • Cins (Genus):şimdilik Agapeta
  • Tür (Species): Agapeta hamana (Linnaeus, 1758)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Agapeta hamana, Palearktik biyocoğrafik bölgede, Avrupa'nın büyük bir kısmından (İrlanda ve Büyük Britanya dahil) Orta Asya, Sibirya, Moğolistan ve Çin'e kadar geniş bir yayılıma sahiptir.

  • Türkiye'deki Dağılımı: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin bildirdiğine göre, Agapeta hamana Türkiye'de de yayılış gösteren bir türdür. Ülkenin çeşitli bölgelerinde, özellikle larvalarının beslendiği konukçu bitkilerin (papatyagiller) bulunduğu otlaklar, çayırlar, yol kenarları, bahçeler ve açık ormanlık alanlarda görülebilir.
  • Habitat Tercihi: Bu güve, özellikle açık, güneşli ve kuru alanları tercih eder. Larvalarının bilinen ana konukçu bitkileri Asteraceae (Papatyagiller) familyasından çeşitli otsu bitkilerdir. Bunlar arasında tarla devedikeni (Cirsium arvense), peygamber çiçeği (Centaurea) ve karahindiba (Taraxacum) türleri bulunur. Bu nedenle, güveler genellikle bu bitkilerin yoğun olarak bulunduğu yerlerde bulunur.

2. Yaşam Döngüsü ve Davranışsal Özellikler

Agapeta hamana'nın yaşam döngüsü, yumurta, larva (tırtıl), pupa ve ergin (güve) evrelerinden oluşan tam metamorfoz (holometabol) bir yapıya sahiptir. Tür genellikle yılda tek döl verir.

  • Larva (Tırtıl): Tırtıllar, konukçu bitkilerinin kökleri içinde veya kök yakınında beslenirler. Bu beslenme şekli, bitkiyi doğrudan zayıflatır. Tırtılların kendileri hakkında daha spesifik morfolojik detaylar yaygın kaynaklarda sınırlıdır. Kışı genellikle larva evresinde geçirirler.
  • Pupa: Gelişimini tamamlayan larvalar, toprak içinde veya bitki köklerinin yakınında ipeksi bir koza içinde pupa evresine geçerler.
  • Uçuş Zamanı (Ergin Güve): Ergin güveler genellikle Haziran'dan Ağustos'a kadar gözlemlenebilirler. En yoğun uçuş dönemi Haziran sonu ve Temmuz'a denk gelir.
  • Davranış: Ergin güveler genellikle gündüzleri aktif olup, güneşli havalarda çiçekler üzerinde uçarken görülebilirler. Çeşitli çiçeklerden nektar alarak beslenirler. Kolayca rahatsız edildiklerinde kısa mesafeler uçarak tekrar bitki örtüsüne konarlar.

Zehir Durumu, Alerji Durumu ve Tedavi Prosedürleri

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin belirttiğine göre:

  • Zehir Durumu: Agapeta hamana zehirli değildir. Hem ergin güveler hem de tırtılları insanlar için herhangi bir toksik madde içermez. Doğrudan zehirlenme riski taşımazlar.
  • Alerji Durumu: Bu güve türünün veya tırtıllarının insanlar için bilinen ciddi alerjik reaksiyonlara neden olduğuna dair yaygın bir kayıt bulunmamaktadır. Tırtılları yakıcı tüylere sahip değildir ve cilt tahrişine neden oldukları gözlemlenmemiştir.
  • Tedavi Prosedürleri: Agapeta hamana ile temas sonrası herhangi bir özel tedavi prosedürü genellikle gerekmez. Tıbbi müdahale gerektirmez.

3. Ekolojik Rolü ve Koruma Durumu

Agapeta hamana, ekosistemde birincil tüketici olarak rol oynar.

  • Ekolojik Rolü: Larvaları, özellikle Cirsium (devedikeni) ve Centaurea (peygamber çiçeği) gibi Asteraceae familyasından bitkilerin kökleriyle beslenerek, bu bitkilerin doğal popülasyon kontrolünde rol oynayabilirler. Bazı devedikeni türleri tarım alanlarında istilacı olabildiğinden, bu türün biyolojik mücadelede potansiyel bir rolü olabilir, ancak bu konuda yaygın bir kullanım bilgisi bulunmamaktadır. Ergin güveler ise çiçekleri ziyaret ederek nektar alırken, aynı zamanda bitkiler arasında polen taşıyarak tozlaşmaya katkıda bulunabilirler. Besin zincirinde kuşlar ve diğer böcekçil hayvanlar için besin kaynağıdırlar.
  • Koruma Durumu: Küresel ölçekte, Agapeta hamana için IUCN Kırmızı Listesi'nde doğrudan bir değerlendirme bulunmamaktadır. Geniş bir coğrafi alana yayılmış ve konukçu bitkileri de yaygın olan bir tür olması nedeniyle, popülasyonlarının genellikle stabil ve tehdit altında olmadığı kabul edilir.
  • Potansiyel Tehditler: Tür için genel bir tehdit bulunmamaktadır. Ancak, yerel ölçekte habitatların (otlaklar, çayırlar) tarım arazisine dönüştürülmesi veya kentleşme nedeniyle yok olması veya bozulması, özellikle de konukçu bitkilerinin azaldığı durumlarda popülasyonları olumsuz etkileyebilir.

Kaynaklar

0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış...

Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yap