Endothenia oblongana

Endothenia oblongana, Tortricidae familyasına (yaprak kıvırıcı güveler) ait küçük ve göze çarpmayan bir güve türüdür. Bu tür, genellikle gece aktiftir ve tırtılları özel bir bitki ailesinin tohumları ve saplarıyla beslenir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Endothenia oblongana, 10-15 mm arasında değişen küçük bir kanat açıklığına sahiptir. Kanatları genellikle grimsi kahverengi veya koyu kahverengi tonlarda olup, üzerinde belirgin olmayan desenler bulunur. "Oblongana" adı, uzun ve dar kanat yapısına atıfta bulunur. Bu türün larvaları, özellikle ballıbabagiller (Lamiaceae) ve papatyagiller (Asteraceae) familyasından bitkilerle ilişkilidir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family):: Tortricidae
Cins (Genus):: Endothenia
Tür (Species):: Endothenia oblongana (Haworth, 1811)

Coğrafi Dağılım ve Yayılış Alanları

Bu tür, Avrupa'nın büyük bir bölümünde ve Batı Asya'da yaygın olarak bulunur. Türkiye'de de doğal olarak yaşamaktadır.

Habitat Tercihi: Çiçekli çayırlık alanlarda, yol kenarlarında ve çeşitli otsu bitkilerin bulunduğu bahçelerde yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Endothenia oblongana, uçuş dönemi olarak genellikle haziran ve ağustos ayları arasında görülür.

Yaşam Döngüsü: Dişi güveler, yumurtalarını konak bitkilerinin çiçek başlarına veya saplarına bırakır. Yumurtadan çıkan tırtıllar, bitkinin tohumları veya saplarının içine girerek beslenirler. Bu beslenme şekli, onları bitki için doğrudan bir zararlı olmaktan çok, tohumları tüketen bir canlı haline getirir.
Beslenme: Tırtılların başlıca besin kaynakları arasında Stachys (dişotu), Galeopsis (kelbağ otu) ve Mentha (nane) gibi bitki cinsleri yer alır.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Yaşadığı ekosistemde, bitki materyalinin döngüsüne katkı sağlar. Aynı zamanda kuşlar, yarasalar ve diğer böcekçil canlılar için bir besin kaynağı görevi görür.
Biyolojik Önem: Bu türün tırtıllarının spesifik bitki türleri üzerindeki yaşam döngüsü, bitki-böcek etkileşimleri ve ekolojik nişler üzerine yapılan araştırmalar için değerli bilgiler sunar.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Endothenia oblongana, geniş bir yayılış alanına sahip olduğu için küresel ölçekte nesli tehlike altında değildir ve asgari endişe (Least Concern) kategorisinde listelenmektedir.
Tehditler: Yaşam alanlarının insan faaliyetleri (kentleşme, tarım arazilerinin genişlemesi) sonucu tahrip olması ve pestisit kullanımı, bu türün popülasyonlarını olumsuz etkileyebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:
Bradley, J. D., Tremewan, W. G., & Smith, A. (1979). British Tortricoid Moths. Tortricidae: Tortricinae and Sparganothinae. The Ray Society.
Karsholt, O., & Razowski, J. (Eds.). (1996). The Lepidoptera of Europe: A distributional checklist. Apollo Books.
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.