Acronicta rumicis

Acronicta rumicis – Düğüm ot güvesi / Kazayağı Tırtıllı Güve

(Tırtıl evresinde parlak renkleriyle dikkat çeken, çok sayıda bitkide gelişen yaygın bir gece güvesi)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
• Familya: Noctuidae (Gece güveleri)
• Cins: Acronicta
• Tür: Acronicta rumicis (Linnaeus, 1758)

Yayılış ve Habitat

• Doğal Yayılış: Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Asya; Britanya’dan Kafkasya’ya kadar geniş alan
• Türkiye’deki Durumu: Türkiye’nin hemen her bölgesinde, özellikle Ege, Marmara, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yaygındır
• Habitat:
• Tarla ve bahçeler
• Yol kenarları
• Çayırlık alanlar
• Nemli fundalık ve yamaçlar

Morfolojik Özellikler

Ergin (Güve)

• Kanat Açıklığı: 30–40 mm
• Ön Kanatlar: Gri zemin üzerinde siyahımsı zikzak desenler
• Arka Kanatlar: Soluk gri-beyaz tonlar
• Vücut: Kalın yapılı ve tüylü
• Anten: Düz, ipliksi

Tırtıl

• Renk:
• Siyah zemin üzerinde sarı ve turuncu benekler
• Yan çizgiler beyaz veya krem renkli
• Tüy Yapısı:
• Uzun beyaz, turuncu veya kahverengi kıllar taşır
• Parlak ve dikkat çekici bir görünüme sahiptir
• Ayırt Edici Özellik:
• Tırtıl evresi çok karakteristiktir ve kolay tanınır
• Renkli tırtıl, uyarıcı (aposematik) görünümle korunma sağlar

Yaşam Döngüsü

1. Yumurta

• Dişi birey yumurtalarını bitki yapraklarının altına kümeler hâlinde bırakır
• Yumurtalar birkaç gün içinde çatlar

2. Larva (Tırtıl)

• Tırtıl evresi 3–4 hafta sürer
• Gelişim boyunca 5–6 instar geçirir
• Savunma olarak kendini yere atabilir veya kıllarını kabartarak tehdit oluşturur

3. Pupa

• Toprak altında ipekten yapılmış gevşek bir koza içinde pupalaşır
• Kışı pupa olarak geçirir (diapoz)

4. Ergin (Güve)

• Uçuş dönemi:
• Mayıs–Haziran (ilk nesil)
• Temmuz–Eylül (ikinci nesil)
• Gece aktiftir, ışığa çekilir

Beslenme

• Tırtıl:
• Çok sayıda bitki ile beslenebilir (polifag)
• Özellikle:
• Rumex spp. (kazayağı)
• Urtica (ısırgan)
• Plantago, Taraxacum, Rubus, Atriplex vb.
• Ergin:
• Nektar tüketimi sınırlı, bazen meyve suyuyla beslenebilir

Koruma ve Etki

• Koruma Durumu:
• Yaygın, tehdit altında değil
• Tarımda Etkisi:
• Yüksek populasyonlarda sebzelerde ve süs bitkilerinde yaprak kaybına yol açabilir
• Ancak büyük zararlı sınıfına girmez
• Ekosistem Rolü:
• Tırtıllar çok sayıda yırtıcı kuş, parazitik arı ve böcek için avdır
• Doğal bitki örtüsünün ayrılmaz bir parçasıdır

Gözlem Notları

• Tırtıl evresi renkli ve fotojeniktir; en kolay gözlenen aşamadır
• Gündüzleri tırtıl yaprak altında ya da gövdede dinlenir
• Güve gece ışığa gelir, açık gri desenleriyle kolay tanınır

Bilimsel Not

• Acronicta rumicis, çok sayıda ev sahibi bitki kullanımıyla ekolojik esneklik gösteren türlerden biridir
• Acronicta cinsi içinde davranışsal çeşitlilik, savunma stratejileri ve tırtıl morfolojisi bakımından önemli bir model türdür