Amphipyra livida
Amphipyra livida, Noctuidae familyasına (Baykuş Güveleri) ait bir güve türüdür. Bu türün Türkçe'de veya İngilizce'de yaygın olarak kullanılan bir adı bulunmamaktadır. Latince adındaki "livida" kelimesi, "kurşuni" veya "soluk grimsi" anlamına gelir ve bu güvenin kanatlarının rengine atıfta bulunur.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Amphipyra livida, orta ila büyük boyda bir güve olup, kanat açıklığı 45-55 mm civarındadır. Yetişkin bireylerin ön kanatları genellikle koyu kahverengi veya grimsi-kahverengi tonlardadır. Kanatlarında, halka ve böbrek şeklinde lekeler bulunur. Arka kanatları ise parlak bakır-turuncu renkte olup, adını bu özelliğinden alır.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum):: Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class):: Insecta (Böcekler)
- Takım (Order):: Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family):: Noctuidae (Baykuş güveleri)
- Cins (Genus):: Amphipyra
- Tür (Species):: Amphipyra livida (Denis & Schiffermüller, 1775)
Coğrafi Dağılım ve Yayılış Alanları
Bu tür, Avrupa'nın büyük bir bölümünde, Kuzey Afrika ve Batı Asya'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Türkiye'de de yaygın olarak bulunur.
- Habitat Tercihi: Genellikle geniş yapraklı ağaçların bulunduğu ormanlar, parklar ve bahçeler gibi ağaçlık alanlarda yaşar.
2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar
Amphipyra livida güveleri, uçuş dönemi olarak genellikle yaz aylarında, yani temmuz ve ekim aylarında görülür.
- Yaşam Döngüsü: Tırtılları, çok yönlü beslenen (polifaj) bir yapıya sahiptir. Ana besin bitkileri arasında çeşitli ağaçlar, çalılıklar ve otsu bitkiler bulunur.
- Davranış: Tırtıllar, gündüzleri konak bitkilerinin yaprakları arasında saklanır ve geceleri beslenirler. Pupa evresi, genellikle toprağın altında geçirilir.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Yaşadığı ekosistemlerde, besin zincirinin bir parçasıdır. Tırtılları, kuşlar ve diğer böcekler için önemli bir besin kaynağıdır.
- Biyolojik Önemi: Doğal döngü içinde yer alan ve habitatlarının sağlığı hakkında bilgi veren bir türdür. Bu tür, bir tarım veya ormancılık zararlısı olarak kabul edilmez.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Amphipyra livida, yaygın bir tür olduğu için nesli tehlike altında değildir. Küresel düzeyde asgari endişe (Least Concern) kategorisinde listelenmektedir.
- Tehditler: Yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve zirai ilaç kullanımı gibi tehditlere maruz kalabilir.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Tolman, T., Lewington, R. (2020). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
- Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
- European Environment Agency.
- Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
