Parasteatoda simulans

Parasteatoda simulans, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Parasteatoda cinsi, genellikle insan yerleşimlerinin yakınında ve çeşitli habitatlarda bulunabilen, yuvarlak karınlı türleri içerir.

Parasteatoda simulans, Theridiidae familyasına ait küçük, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1891 yılında Thorell tarafından tanımlanmıştır. "Simulans" tür adı Latince'de "taklit eden" veya "benzer" anlamına gelir ve muhtemelen bu türün başka bir türe, özellikle Parasteatoda tepidariorum'a (Ev Örümceği) morfolojik olarak benzemesine atıfta bulunur. Bu benzerlik, saha teşhisinde bazen karışıklıklara yol açabilir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Parasteatoda simulans'ın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Parasteatoda Archer, 1946
• Tür (Species): Parasteatoda simulans (Thorell, 1875)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Parasteatoda simulans, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgenin geniş bir kısmında yayılış gösterir. Bu, Avrupa, Türkiye, Kafkasya, Rusya (Uzak Doğu hariç), Orta Asya, Çin ve Japonya'yı içeren geniş bir coğrafyayı kapsar. Özellikle Avrupa'da yaygın olarak bulunan türlerden biridir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer almakta olup, Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Giresun, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Muğla, Nevşehir, Niğde, Sakarya, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tokat, Trabzon ve Yozgat gibi çok çeşitli illerden gözlem kayıtları bulunmaktadır. Bu durum, türün Türkiye genelinde, farklı iklim ve coğrafi özelliklere sahip birçok habitatında yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük ila orta boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 3 ila 6 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 5 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçüktür.
• Gövde Yapısı ve Renk: Parasteatoda simulans, genellikle P. tepidariorum'a benzer bir görünüme sahiptir, bu da saha teşhisini zorlaştırabilir.
• Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) genellikle kahverengiden grimsi kahverengiye kadar değişen tonlardadır. Bacaklar genellikle karapaksla aynı renkte veya biraz daha açık tonlardadır ve üzerinde soluk veya koyu bantlar bulunabilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval, şişkin ve parlak bir görünüme sahiptir. Renklenmesi oldukça değişkendir: açık kahverengiden grimsi siyaha kadar değişebilir. Karnın dorsal (üst) kısmında genellikle düzensiz, koyu renkli benekler, çizgiler veya şeritler bulunur. Bu desenler genellikle P. tepidariorum'a benzerdir, ancak morfolojik detaylarla (özellikle üreme organları) ayırt edilebilir. Karnın ventral (alt) kısmında ise genellikle koyu renkli bir alan bulunur.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel görünümünün Parasteatoda tepidariorum'a benzemesi ve karın üzerindeki değişken, düzensiz desenler bu türün görsel olarak tanınmasında ipuçlarıdır. Ancak, kesin teşhis, özellikle benzer görünümlü türlerden ayırt etmek için erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Parasteatoda simulans, 'taklitçi' anlamına gelen adıyla, özellikle Parasteatoda tepidariorum'a olan morfolojik benzerliğiyle bilinir. Bu durum, saha araştırmalarında tür ayrımını zorlaştırabilir ve genellikle laboratuvar ortamında detaylı inceleme gerektirir. Genellikle insan yerleşimlerinin yakınında, iç ve dış mekanlarda bulunabilirler. Bu küçük örümcekler, küçük böcekleri avlayarak ekosistemde önemli bir rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınırlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Parasteatoda simulans, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağlarını genellikle korunaklı, loş ve az rahatsız edilen yerlerde, köşelerde, çatlaklarda veya nesnelerin altında kurarlar.
• Avlanma Davranışı: Ağlarını genellikle insan yapımı yapılar çevresinde (evler, depolar, garajlar, sheds), ağaç kabuklarının altında, taşların arasında veya diğer korunaklı boşluklarda kurarlar. Küçük böcekleri (sinekler, sivrisinekler, karıncalar) ve diğer eklembacaklıları avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
• Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, ağlarının içinde, ipekten yapılmış, pürüzsüz ve yuvarlak yumurta keseleri (kokon) bırakırlar. Bir dişi, bir yaz mevsiminde birden fazla kokon bırakabilir. Yetişkinlere genellikle ilkbahar sonu ve yaz aylarında rastlanır.
• Habitat Tercihi: Bu tür, çeşitli habitatlara adapte olabilir, ancak özellikle ormanlık alanlar, çalılıklar, bahçeler, parklar ve insan yapımı yapılar (evler, depolar, garajlar) gibi yerlerde bulunurlar. Genellikle nemli ve ılıman iklimleri tercih ederler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Parasteatoda simulans da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridiidae familyasındaki Karadul örümcekleri (Latrodectus spp.) hariç, çoğu türün zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Parasteatoda simulans da insanlar için tehlikeli değildir. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Parasteatoda simulans da insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
3. araneae - Parasteatoda simulans - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/499/Parasteatoda_simulans (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157774 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
7. The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
8. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
9. https://www.inaturalist.org/photos/54652714