Theridion cinereum

Theridion cinereum, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Theridion cinsi, dünya genelinde oldukça yaygın ve tür çeşitliliği yüksek olan bir cinstir.

Theridion cinereum, Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1836 yılında C. L. Koch tarafından tanımlanmıştır. "Cinereum" tür adı Latince'de "kül rengi" veya "kül grisi" anlamına gelir ve bu örümceğin genel olarak grimsi renk tonuna atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Theridion cinereum'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Theridion Walckenaer, 1805
Tür (Species): Theridion cinereum C.L. Koch, 1836

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Theridion cinereum, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgenin geniş bir kısmında yayılış gösterir. Bu, Avrupa, Türkiye, Kafkasya, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya), Orta Asya, Çin ve Japonya'yı kapsayan geniş bir coğrafyadır.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Theridion türüdür. Bu durum, türün Türkiye genelinde, belirli habitatlarda yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Theridion cinereum küçük boyutlu bir örümcektir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3.5 mm arasındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3 mm arasındadır.
Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel görünümü ve desenleri cins içindeki diğer türler gibi değişkenlik gösterebilir, ancak genellikle karakteristik özelliklere sahiptir.
Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) genellikle kahverengimsi veya grimsi tonlarda olup, bazen ortasında daha koyu bir şerit bulunabilir. Bacaklar da benzer renkte olup, genellikle halkasızdır veya çok soluk bantlar taşır.
Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval ve grimsi-kahverengi olup, üzerinde belirgin olmayan, açık renkli bir orta bant veya düzensiz, koyu gri veya siyah lekeler bulunabilir. Adını aldığı "kül rengi" görünümünü veren bu grimsi tonlar hakimdir.
Ayırt Edici Özellikler: Genel grimsi rengi ve karın üzerindeki belirgin olmayan deseni, bu türün görsel olarak tanınmasında yardımcı olabilir. Ancak, Theridion cinsindeki birçok tür birbirine benzerlik gösterdiğinden, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridion cinereum, adından da anlaşılacağı üzere genellikle grimsi tonlarda olan küçük bir Theridiidae türüdür. Avrupa ve Türkiye gibi geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Ağaçların ve çalılıkların üzerinde, bitki örtüsü içinde ağlarını kurarlar. Diğer Theridiidae türleri gibi, küçük böcekleri avlayarak ekosistemdeki zararlı popülasyonların kontrolünde rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınma eğilimindedirler."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Theridion cinereum, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle bitki örtüsü içinde, yaprakların altlarında, çalılıkların arasında veya ağaç dallarında bulunur.
Avlanma Davranışı: Bu örümcekler genellikle ormanlık alanlar, çalılıklar, bahçeler, parklar ve tarım alanları gibi çeşitli habitatlarda bulunurlar. Ayrıca binaların dış cephelerinde, duvar çatlaklarında veya pencere kenarlarında da görülebilirler. Küçük böcekleri (sinekler, yaprak bitleri, diğer küçük eklembacaklılar vb.) avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
Üreme: Dişiler, ağlarının içinde veya yakınında, korunaklı bir yere ipekten yapılmış yumurta keseleri bırakırlar. Yetişkin bireylere genellikle ilkbahar ve yaz aylarında rastlanır.
Habitat Tercihi: Bitki örtüsünün yoğun olduğu, korunaklı ve böceklerin bol olduğu yerleri tercih ederler.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Theridion cinereum de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridion cinsi, genellikle insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerir. Theridion cinereum'un zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Theridion cinereum da insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
araneae - Theridion cinereum - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2196/Theridion_cinereum (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2156294 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
Wikipedia - Theridion cinereum: Tür hakkında genel bilgi.
Kaynağa Erişim: https://species.wikimedia.org/wiki/Theridion_cinereum (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
https://www.gbif.org/occurrence/3435970970