Theridion betteni

Theridion betteni, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Theridion cinsi, dünya genelinde oldukça yaygın ve tür çeşitliliği yüksek olan bir cinstir.

Theridion betteni, Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1914 yılında Wiehle tarafından tanımlanmıştır. "Betteni" tür adı, Alman mikolog ve araknolog Hermann Betten'e (1882-1925) ithaf edilmiştir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Theridion betteni'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Theridion Walckenaer, 1805
Tür (Species): Theridion betteni Wiehle, 1914

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Theridion betteni, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Avrupa ve Rusya (Avrupa'dan Sibirya'ya) yayılış gösterir. Bu, özellikle Orta ve Doğu Avrupa'da bulunan bir coğrafyadır.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Theridion türüdür. Bu durum, türün Türkiye genelinde, belirli habitatlarda yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Theridion betteni oldukça küçük boyutlu bir örümcektir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 2 ila 2.5 mm arasındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 1.8 ila 2.1 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçük olabilir.
Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün renklenmesi ve desenleri, Theridion cinsindeki diğer türler gibi değişkenlik gösterebilir, ancak genellikle karakteristik özelliklere sahiptir.
Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) sarımsı kahverengi olup, ortasında koyu bir şerit ve kenarlara doğru daha koyu bantlar bulunabilir. Sternum (göğüs plakası) kahverengidir ve ortasında açık bir şerit bulunur.
Bacaklar: Sarımsı kahverengi olup, üzerinde koyu, halka benzeri bantlar bulunur.
Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval ve beyazımsı-açık kahverengi olup, üzerinde koyu kahverengi veya siyah renkte, belirgin ve bazen dalgalı bir orta bant bulunur. Bu bant, bireyden bireye değişebilir; bazen daha belirgin üçgen veya testere dişi şeklinde desenler oluşturabilir.
Ayırt Edici Özellikler: Karnındaki belirgin koyu orta bant ve bacaklardaki halkalar bu türün görsel olarak tanınmasında yardımcı ipuçlarıdır. Ancak, Theridion cinsindeki birçok tür birbirine benzerlik gösterdiğinden, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridion betteni, küçük yapılı ve genellikle karnındaki koyu desenlerle ayırt edilen bir Theridiidae türüdür. Avrupa ve Türkiye gibi bölgelerde yayılış gösterir. Genellikle bitki örtüsü içinde, ağaçların ve çalılıkların üzerinde ağlarını kurarlar. Diğer Theridiidae türleri gibi, küçük böcekleri avlayarak ekosistemdeki zararlı popülasyonların kontrolünde rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınma eğilimindedirler."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Theridion betteni, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle bitki örtüsü içinde, yaprakların altlarında, çalılıkların arasında veya ağaç dallarında bulunur.
Avlanma Davranışı: Bu örümcekler genellikle ormanlık alanlar, çalılıklar, bahçeler ve parklar gibi çeşitli habitatlarda bulunurlar. Küçük böcekleri (sinekler, yaprak bitleri, diğer küçük eklembacaklılar vb.) avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
Üreme: Dişiler, ağlarının içinde veya yakınında, korunaklı bir yere ipekten yapılmış yumurta keseleri bırakırlar. Yetişkin bireylere genellikle ilkbahar ve yaz aylarında rastlanır.
Habitat Tercihi: Bitki örtüsünün yoğun olduğu, korunaklı ve böceklerin bol olduğu yerleri tercih ederler. Bu durum onları evlerin içinde değil, daha çok dış ortamda görülen türlerden biri yapar.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Theridion betteni de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridion cinsi, genellikle insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerir. Theridion betteni'nin zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Theridion betteni de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
araneae - Theridion betteni - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2192/Theridion_betteni (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2156294 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
Wikipedia - Theridion betteni: Tür hakkında genel bilgi.
Kaynağa Erişim: https://en.wikipedia.org/wiki/Theridion_betteni (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
https://www.inaturalist.org/photos/515240473