Latrodectus pallidus

Latrodectus pallidus: Detaylı Bilgiler

Latrodectus pallidus, halk arasında "Beyaz Karadul" veya "Ak Karadul" olarak bilinen, Theridiidae familyasına ait, tıbbi önemi olan bir örümcek türüdür. Bu familyanın üyeleri düzensiz, yapışkan ağlar örerken, Latrodectus cinsi özellikle neurotoksik zehriyle bilinir ve "dul örümcekleri" olarak adlandırılır. Dişilerin, çiftleşme sonrası erkekleri yeme eğilimi nedeniyle bu isim verilmiştir, ancak bu her zaman gerçekleşmez.

Latrodectus pallidus, Theridiidae familyasına ait, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1902 yılında O. Pickard-Cambridge tarafından tanımlanmıştır. "Pallidus" tür adı Latince'de "soluk" veya "beyazımsı" anlamına gelir. Bu isim, örümceğin genel olarak açık renkli, krem veya sarımsı beyaz gövdesine atıfta bulunur ve bu özellik türün tanınmasında ayırt edici bir morfolojik özelliktir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Latrodectus pallidus'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Latrodectus Walckenaer, 1805
Tür (Species): Latrodectus pallidus O. Pickard-Cambridge, 1902

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Latrodectus pallidus, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Kuzey Afrika, Orta Doğu (İsrail, Ürdün, Suriye, Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Yemen, Afganistan), Orta Asya (Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan), Kafkasya (Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan) ve Türkiye, Yunanistan ve Balkanlar gibi geniş bir alanda yayılış gösterir. Bu durum, türün özellikle kurak, yarı kurak ve steplik iklime sahip bölgelerde bulunduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer almakta olup, Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İçel (Mersin), Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kars, Kayseri, Kilis, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Yozgat gibi çok çeşitli illerden gözlem kayıtları bulunmaktadır. Bu durum, türün Türkiye genelinde, özellikle steplerde ve kurak arazilerde oldukça yaygın olduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Diğer dul örümcekleri gibi, dişiler erkeklerden belirgin şekilde daha büyüktür.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 8 ila 15 mm arasında değişir. Karınları küresel ve şişkindir.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 3 ila 4 mm arasındadır. Erkekler dişilerden çok daha küçük ve ince yapılıdır.
Gövde Yapısı ve Renk: Latrodectus pallidus, diğer karadul türlerinden farklı olarak genellikle çok açık renklere sahiptir.
Genel Görünüm: Vücut rengi genellikle beyazımsı, krem rengi, açık sarı veya grimsi beyazdır. Karapaks ve bacaklar da benzer soluk tonlardadır. Bu özelliği, genellikle siyah veya koyu renkli diğer karadul türlerinden ayırt edilmesini sağlar.
Karın (Opisthosoma): Karın genellikle düzensiz şekilli olabilir ve şişkindir. Bazı bireylerde karın üzerinde koyu renkli (siyah, kahverengi veya gri) benekler veya çizgiler bulunabilir, ancak bu desenler genellikle belirsizdir ve kırmızı bir kum saati işareti bulunmaz. Ancak, bazen karın alt kısmında çok soluk, sarımsı bir "kum saati" deseni görülebilir.
Yumurta Kesesi (Kokon): Yumurta keseleri genellikle küre şeklinde, pürüzsüz ve beyazımsı veya bej renktedir.
Ayırt Edici Özellikler: Genel soluk rengi ve karın üzerindeki belirgin kırmızı kum saati işaretinin bulunmaması, L. pallidus'u diğer Latrodectus türlerinden ayıran en önemli görsel özelliktir. Kesin teşhis, erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Latrodectus pallidus, diğer karadul türlerinden kolayca ayırt edilebilen açık renkli bir türdür. Bu özelliği sayesinde halk arasında 'beyaz karadul' olarak bilinir. Genellikle kurak bozkır ve steplik alanlarda, yere yakın bitki örtüsünde veya taş altlarında bulunurlar. Zehirleri diğer karadul türleri kadar olmasa da nörotoksiktir ve ısırık durumunda tıbbi yardım gerektirebilir. Bu nedenle, doğada karşılaşıldığında dikkatli olunmalıdır."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Latrodectus pallidus, diğer dul örümcekleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz ve güçlü ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle yer seviyesine yakın, korunaklı ve loş yerlerde bulunur.
Avlanma Davranışı: Ağlarını genellikle otların veya alçak bitki örtüsünün arasına, taşların altına, kayalık yarıklar arasına veya toprak oyuklarına kurarlar. Ayrıca bazen insan yerleşimlerinin yakınındaki sheds (depo/kulübe) veya duvar çatlakları gibi kuru ve korunaklı yerlerde de bulunabilirler. Ağlarına takılan büyük böcekler (çekirgeler, böcekler, akrepler) ile beslenebilirler. Dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıları sayesinde avlarını ipekle sararak felç eder ve zehirlerler.
Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, ağlarının içinde, ipekten yapılmış, pürüzsüz ve beyazımsı yumurta keseleri (kokon) bırakırlar. Bir dişi, bir yaz mevsiminde birden fazla kokon bırakabilir. Yumurtalar yaklaşık 2-3 haftada çatlar. Yetişkinlere genellikle ilkbahar sonu ve yaz aylarında rastlanır.
Habitat Tercihi: Bu tür, kurak ve yarı kurak bozkır alanlarını, stepleri, tarım arazilerinin kenarlarını, otlakları ve açık ormanlık alanları tercih eder. Özellikle yerden çok yüksek olmayan, bitki örtüsü arasında gizlenebilecekleri yerlerde bulunurlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, Latrodectus pallidus zehirlidir ve tıbbi öneme sahip bir türdür. Bu cinsin zehri, alfa-latrotoksin (α-latrotoxin) adı verilen güçlü bir nörotoksin içerir.
İnsanlar İçin Tehlikesi (Latrodectism): Dişi Latrodectus pallidus'un ısırığı insanlarda latrodektizm adı verilen bir sendroma yol açabilir. Latrodectus pallidus'un zehir toksisitesi, genellikle siyah dul (L. mactans veya L. tredecimguttatus) kadar şiddetli olmasa da, yine de tıbbi müdahale gerektiren semptomlara neden olabilir. Özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda veya bağışıklığı zayıf bireylerde risk daha yüksektir.
Belirtiler:Lokal ağrı: Isırık yerinde genellikle hafif ila orta şiddette başlayan ve yayılabilen ağrı.
Lokal reaksiyon: Kızarıklık, şişlik ve hassasiyet.
Sistemik belirtiler: Kas krampları (özellikle karın, sırt ve bacaklarda), mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, terleme, yüksek tansiyon (hipertansiyon), çarpıntı, huzursuzluk ve yorgunluk görülebilir.
Ciddi komplikasyonlar: Nadiren, solunum güçlüğü veya daha ciddi kas spazmları gibi durumlar oluşabilir. Ölümcül vakalar son derece nadirdir.
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Belirtiler genellikle ısırıktan 15 dakika ila birkaç saat sonra başlar ve birkaç gün sürebilir. Ağrı şiddetli olabilir ve vücuda yayılabilir.

Tedavi Prosedürü (İlk Yardım):Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
Isırık Yerini Temizleyin: Bölgeyi sabun ve suyla nazikçe temizleyin.
Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine buz veya soğuk kompres uygulayın.
Tıbbi Yardım Alın: En kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurun. Isırılan kişi hastaneye götürülmeli ve semptomatik tedavi ile birlikte antivenom (zehir panzehiri) ihtiyacı değerlendirilmelidir. Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve destekleyici tedavi (sıvı takviyesi vb.) uygulanabilir.

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Latrodectus pallidus, Türkiye'de yaygın olarak bulunan ve tıbbi açıdan önemli olan bir diğer karadul türüdür. Açık renkli olmasıyla diğer dul örümceklerinden ayrılır. Zehirleri diğer karadul türleri kadar güçlü olmasa da, nörotoksik etki gösterir ve ısırık durumunda tıbbi müdahale gerektirir. Özellikle yaz aylarında, kırsal ve steplik alanlarda yaşayanların bu türle karşılaşma olasılığı yüksektir. Doğada bu türle karşılaşıldığında doğrudan temastan kaçınılmalı ve ağızları veya eldivensiz elle tutulmamalıdır."

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
araneae - Latrodectus pallidus - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2136/Latrodectus_pallidus (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157648 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
ResearchGate - A case of Latrodectism due to Latrodectus pallidus (Araneae: Theridiidae) in Southeast Turkey: Türkiye'den L. pallidus ısırığı vakası ve zehirlenme belirtileri.
Kaynağa Erişim: https://www.researchgate.net/publication/328224523_A_case_of_Latrodectism_due_to_Latrodectus_pallidus_Araneae_Theridiidae_in_Southeast_Turkey (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
Kian - https://www.inaturalist.org/photos/447900618