Apodemus uralensis

I. Taksonomik Sınıflandırma

• Takım (Order): Rodentia (Kemirgenler).
• Aile (Family): Muridae (Sıçangiller).
• Alt Aile (Subfamily): Murinae (Eski Dünya fareleri).
• Cins (Genus): Apodemus (Tarla Fareleri).
• Alt Cins (Subgenus): Sylvaemus (Yakın akraba türler grubu).
• Tür (Species): A. uralensis
• Tanımlayan: Pallas, 1811 (Orijinal adı: Mus uralensis)
• Türkçe Adı: Cüce Tarla Faresi, Ural Tarla Faresi.
• Latince Anlamı: Tür adı olan uralensis, Rusya'daki Ural Dağları bölgesine atıfta bulunur.

II. Temel Özellikler ve Ekoloji

• Yayılış Alanı: Orta ve Doğu Avrupa'dan (Balkanlar, Ukrayna) Rusya'nın güney bozkırları, Kafkasya, Türkiye ve Orta Asya'ya kadar geniş bir Avrasya bozkır kuşağında yayılım gösterir. Türkiye'de özellikle Karadeniz Dağları'nın bazı bölgelerinde ve iç kesimlerdeki yayılışının batıdaki türlerle kesiştiği noktalarda görülür.
• Habitat Tercihi: Açık, otlak ve tarım alanlarını tercih eder. Orman kenarları, nehir vadileri ve bozkır stepleri ana yaşam alanlarıdır. Yoğun ormanlık alanlardan kaçınır.
• Morfoloji (Boyut Kriteri): Apodemus cinsinin Avrupa'daki üyeleri arasında en küçük olanıdır.
• Vücut Boyutu: Vücut uzunluğu genellikle 70 ila 100 mm civarındadır.
• Kuyruk Uzunluğu (Kritik Ayırt Edici Özellik): Kuyruk, genellikle vücut uzunluğundan daha kısadır veya en fazla eşittir. Bu, uzun kuyruklu A. sylvaticus ve A. flavicollis'ten ayrımında kullanılan en önemli morfolojik farktır.
• Kürk Rengi: Sırt kahverengi veya sarımsı kahverengidir; karın bölgesi belirgin şekilde beyazdır. Göğsünde A. flavicollis'te görülen sarı leke yoktur.
• Beslenme: Hepçildir. Diyetinde tohumlar, tahıllar, böcekler ve yumuşakçalar bulunur.
• Korunma Durumu: Asgari Endişe (Least Concern - LC) kategorisindedir. Yaygın ve yoğun popülasyonlara sahiptir.

III. Yanlış Bilinen ve Doğru Bilinen Mitolojik ve Ekolojik Bilgiler

• YANLIŞ (Sinonim Miti): Apodemus microps ve A. uralensis ayrı türlerdir.
• Gerçeklik: Hayır. Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin modern taksonomiye dayanan açıklamasına göre, A. microps (Cüce Tarla Faresi) adıyla bilinen popülasyonlar, A. uralensis ile aynı tür olarak kabul edilmektedir. Günümüzde geçerli bilimsel ad A. uralensis'tir.
• DOĞRU (Ekolojik Bölünme Gerçeği): A. uralensis aynı coğrafyada daha büyük akrabalarıyla rekabet etmez.
• Gerçeklik: Evet. Türkiye'nin kuzeydoğu bölgeleri gibi alanlarda A. uralensis, A. witherbyi ve A. flavicollis simpatrik (aynı alanda) yaşar. Bu türler arasındaki rekabet, büyüklük farkından kaynaklanan farklı mikrohabitat kullanımı (Cüce tür, daha az yoğun bitki örtüsü ve açık alanları tercih eder) ile en aza indirilir.

IV. Taksonomik Durum ve Bilimsel Notlar

• En Küçük Üye: A. uralensis'in küçük boyutu ve kısa kuyruğu, onu Sylvaemus alt cinsi içinde morfolojik olarak belirgin kılan temel özelliktir.
• Taksonomik Zorluk: Bu tür, Apodemus cinsinin kardeş türler grubunda yer aldığından, A. sylvaticus ve A. witherbyi'den ayırt edilmesi dış morfolojiyle çok zordur; genellikle kraniyal (kafatası) ölçümleri ve DNA analizleri gereklidir.
• Sinonimi: Apodemus microps.

Kaynakların Geniş Kapsamlı Derlemesi

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kullanılan Harici Kaynaklar

• Vikipedi & GBIF: Türün Asgari Endişe (LC) statüsü, Pallas (1811) tarafından ilk tanımı ve temel sınıflandırma bilgileri.
• Musser & Carleton ve Genel Mammaloji Kaynakları: Türün sinonimliği (A. microps), Apodemus cinsi içindeki en küçük üye olma özelliği ve kısa kuyruk morfolojisi.
• Biyocoğrafya ve Ekoloji Çalışmaları: Türün bozkır habitatı tercihi ve Türkiye'deki diğer Apodemus türleriyle olan ekolojik ayrımı.