Sarı akrep (Leiurus abdullahbayrami)
Buthidae familyasından insan sağlığı açısından son derece tehlikeli bir akrep türüdür.
Türkiye'de ilk kez 1959 yılında Adıyaman'da keşfedildiği zaman, "Leiurus quinquestriatus" adıyla kayıtlara geçirilmiş ve son yıllara kadar bu ad altında ele alınmıştır. 2009 yılında yapılan bir araştırma ile Türkiye'deki popülasyonun "Leiurus quinquestriatus" türüne sokulamayacak kadar farklı olduğu anlaşılmış ve "Leiurus abdullahbayrami" adıyla tür kategorisine yükseltilmiştir. Türkiye'den verilen 2009 öncesi "L. quinquestriatus" kayıtlarının hepsi günümüzde, "L. abdullahbayrami" türüne sokulmaktadır. Leiurus cinsinin Türkiye'deki tek temsilcisidir.
Morfoloji
Ancak 2009 yılında ayrı bir tür olduğu anlaşılan L. abdullahbayrami, daha önce sınıflandırıldığı L. quinquestriatus türüne çok benzer. Açık saman renginde oluşu, çöl akrebi olduğunu göstermektedir. Uzunlukları 85–100 mm arasındadır. Birinci ve ikinci metasomal segment, beş karinalıdır. Beşinci metasomal segment koyu renklidir. 5 lateral göze sahiptir. Karapaksta medio-lateral ve postero-median karinalar birleşerek tam bir lir şeklinde yapı sergiler. Zehri 0,19 mg/kg olarak tanımlanmıştır.
Habitat
Kurak, step bölgelerde; açık alanlarda, taş altlarında görülürler.
Tehlikesi
Dünya'nın en zehirli akreplerinden biridir. İnsanlar için ölümcüldür. Türkiye'nin iki ölümcül akrep türünden biridir. Zehri, diğer ölümcül tür olan kara akrep (Androctonus crassicauda) zehrinden iki kat daha kuvvetlidir.
Yayılımı
Güneydoğu Anadolu'nun batısında (Gaziantep, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Mardin, Şanlıurfa) rastlanır.
Keşfi
Keşif süresi bayağı hızlı ve hareketli geçmiştir.
Adlandırma
Türkiye'nin önde gelen araknologlarından Prof. Dr. Abdullah Bayram'a ithafen bu ad verilmiştir.
NOT: Türkçe kaynaklarda sarı akrep adı, Mesobuthus cinsinden akrepler için de kullanılmaktadır.
Leiurus abdullahbayrami türü akrep venomunun proteomik analizi : http://openaccess.ogu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11684/1642
Kaynaklar:
^ Ersen Aydın Yağmur, Halil Koç, and Kadir Boğaç kunt (2009), Description of a new species of Leiurus Ehrenberg, 1828 (Scorpiones: Buthidae) from Southеastеrn Turkey, Euscorpius — Occasional Publications in Scorpiology. 5 October 2009, No. 85