Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena)

  1. Anasayfa
  2. Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena)

Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena)

Çizgili Sırtlan (Hyaena hyaena) orta Afrika, Orta Doğu, Batı Hindistan ve Arap yarımadasında bulunan bir memeli türüdür.

Sırtlanların 3 türü vardır: Çizgili Sırtlan(ülkemizde bulunan), Benekli Sırtlan ve Kahverengi Sırtlan. Hyaenidae ailesindeki en küçük sırtlan Aardwolf'dur (Proteles cristatus).

5 alt tür sırtlan vardır:

Hyaena hyaena syriaca, Orta Doğu

Hyaena hyaena sultana, Arap Yarımadası

Hyaena hyaena dubbah, Kuzeydoğu Afrika

Hyaena hyaena barbara, Kuzeybatı Afrika

Hyaena hyaena hyaena , Hindistan

ÇİZGİLİ SIRTLAN AÇIKLAMA

Erkekler dişilere göre biraz daha büyük olmasına rağmen, erkek ve dişi Çizgili Sırtlanlar görünüşte çok benzerdir. Çizgili Sırtlanlar genellikle kuyruk hariç 1 – 1.15 metre uzunluğundadır ve omuz genişliği 0.66 – 0.75 metredir. Erkekler 26 – 41 kilogram arasında, dişiler ise 26 – 34 kilogram arasındadır. Kürkleri genellikle açık griden bej rengine kadardır ve boğazlarında siyah bir leke vardır.

Çizgili Sırtlanların yanlarında dikey çizgiler ve bacaklarında siyah dikey çizgiler vardır. Çizgiler yazın daha belirgindir ve kışın daha az belirgindir. Çizgili Sırtlanlar, diğer Sırtlan türleri gibi aşağı doğru eğimli bir sırta, sivri bir boyun ve sivri kulaklara sahiptir. Çok sıcak çöl iklimlerinde yaşayabilme özelliği taşırlar. Tehdit edildiğinde, sırtlarının ortasından aşağıya uzanan yele dik hale gelir, bu da sırtlanın daha büyük (%38) ve yırtıcı hayvanlar için daha korkutucu görünmesini sağlar. Kuyrukları uzun, gür, uzun, düz tüylerle kaplı ve siyah beyaz renklidir, her birinin dört adet geri çekilemeyen, kısa, kör pençeleri vardır.

Sırtlanların arkalarında büyük koku bezleri vardır. Geniş kafaları ve çok büyük gözleri vardır. Çizgili Sırtlanların arka bacakları, ön bacaklarından daha kaslıdır.

ÇİZGİLİ SIRTLAN YAŞAM ALANI

Çizgili Sırtlan tipik olarak çöllerde, yarı çöllerde, çalılık ormanlarda, ormanlık alanlarda, otlaklarda, akasya çalılıklarında, kayalık arazilerde ve tropikal savanlarda yaşar. Aile grupları genellikle dar girişli mağaralar olan ve büyük kayalar ile gizlenmiş inlerde yaşarlar. 

ÇİZGİLİ SIRTLANLARDA BESLENME

Çizgili Sırtlanlar gece omnivorlarıdır(hem et hem de otla beslenen canlılar) küçük hayvanlar, böcekler, meyveler (yağlı söğüt meyveleri), kavunlar ve hurmalarla beslenirler. Düzenli olarak leşleri doğadan temizler ve başka hayvanların kalıntıları ile beslenir. Kemikleri kemirmek ve ezmek için güçlü çeneleri vardır.

Sırtlanlar, diğer hayvanların yapamayacağı av parçalarını sindirebilen bir sindirim sistemine sahiptirler. Toynaklar, boynuzlar, kıllar gibi parçalar topaklara geri kazandırır. Kemikler, et parçaları veya et gibi yiyeceklerini genellikle burunlarıyla kazdıkları sığ deliklerde saklarlar. 

Çizgili Sırtlanlar tuzlu su, tatlı su ve soda gibi çeşitli su yapılarından su ihtiyaçlarını da karşılayabilirler. Su varsa her gece tüketilir, ancak Çizgili Sırtlan çöl koşullarında yaşamaya adapte olduğundan uzun süre susuz yaşayabilir. Çizgili Sırtlanlar tek başına veya çiftler halinde beslenir ve yaşarlar.

ÇİZGİLİ SIRTLAN DAVRANIŞI

Çizgili Sırtlanlar göçebedir ve su birikintisinden su birikintisine hareket eder, ancak bir su kaynağından asla 10 km’den fazla uzağa gitmezler. Yalnız avcılardır, ancak bazen leş (ölü hayvan leşleri) temizlemek için 'klan' adı verilen küçük aile grupları halinde toplanırlar. 

Çizgili Sırtlanlar, anal keselerinden koku bezleri salgılarıyla bölgeleri işaretler. Kahverengi Sırtlanlar gibi, Çizgili Sırtlanların hepsinin ayrıntılı selamlama ritüelleri olmasına rağmen, benekli kuzenlerinden daha az sesli olduğu düşünülmektedir.

ÇİZGİLİ SIRTLAN ÜREME

Çizgili Sırtlan için belirli bir üreme mevsimi yoktur. 90 – 92 günlük bir gebelik döneminden sonra yuvalama inlerinde 2 – 4 yavru doğar. Sırtlan yavruları kör doğar ve kulak kanalları kapalıdır. Kürkleri beyazdan griye açık siyah çizgilidir. 7-8 gün sonra yavrular gözlerini açabilir ve 3 hafta sonra dişleri gelişir.

Yavrular bir ay sonra katı yiyecek hale gelirler, ancak annelerinden yiyecek arama becerilerini öğrenene kadar sütten kesme 8 haftadan 12 aya kadar değişebilir. Hem erkek hem de dişi ebeveyn bakımı sağlar. Dişi Çizgili Sırtlanların 6 memesi varken, Kahverengi Sırtlanların sadece 4 tane meme ucu vardır. Çizgili Sırtlanların yaşam süresi esaret altında 24 yıldır.

ÇİZGİLİ SIRTLAN KORUMA DURUMU

Çizgili Sırtlan, IUCN tarafından 'Tehdit Altında' olarak sınıflandırılmıştır. Avrupa'da soyu tükenmiş olmasına rağmen, ender olarak Anadolu'da, Türkiye'de gözlemlenebilir. Genellikle yaşam alanı boyunca kaçak avlanır veya zehirlenir ve oldukça büyük bir nüfusa sahip olmasına rağmen, geniş bir alana dağılmış ve genellikle diğer popülasyonlardan izole edilmiş olsalarda maalesef ki sonuç pek değişmiyor. Bu türlerin geleceğini habitat tahribatı da çok etkiler. Son zamanlarda yaşam alanlarının keşfi ile bir çok insan bu bölgelere gidip bu canlının fotoğraflarını çekmeye çalışırken bu canlıların rahatını da bozmaktadır.


Ahmet TAŞÇI


Fotoğraflar : Emir ÖZAY - Ikiz Mevlut

Türkiye Yaban Hayatı

Katılma Tarihi: 2019-09-04 20:35:05