Stemmatophora combustalis

Stemmatophora combustalis

Pyralidae (Hortumlu Güveler veya İpliksi Ayaklı Güveler) familyasının Pyralinae alt familyasına ait olan Stemmatophora combustalis, genellikle kuru ve açık alanlarda yaşayan, küçük ila orta büyüklükte bir güve türüdür. Renk deseni, adını da aldığı "yanmış" veya "kömürleşmiş" bir görünüme sahiptir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Stemmatophora combustalis, yaklaşık 18-25 mm kanat açıklığına sahip küçük bir güvedir. Ön kanatları genellikle koyu kahverengi, siyahımsı kahverengi veya koyu gri tonlarındadır. Bu koyu zemin üzerinde, genellikle pas rengi, kızılımsı kahverengi veya turuncumsu renkte, dalgalı ve düzensiz bantlar veya lekeler bulunur. Bu renk kombinasyonu ona adını veren "yanmış" veya "kömürleşmiş" bir görünüm kazandırır. Arka kanatları ise ön kanatlardan daha açık renkli, genellikle grimsi veya açık kahverengidir. Vücutları silindirik ve hafif tüylüdür.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum):şimdilik Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
Aile (Family): Pyralidae (Hortumlu Güveler)
Alt Aile (Subfamily): Pyralinae
Cins (Genus): Stemmatophora
Tür (Species): Stemmatophora combustalis (Herrich-Schäffer, 1849)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Stemmatophora combustalis, Palearktik biyocoğrafik bölgede, özellikle Avrupa'nın güneydoğu kısımlarından (Balkanlar, Yunanistan, Türkiye) Kafkaslar ve Orta Doğu'ya kadar geniş bir yayılıma sahiptir.

Türkiye'deki Dağılımı: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin bildirdiğine göre, Stemmatophora combustalis Türkiye'de de yayılış gösteren bir türdür. Özellikle ülkenin iç, güney ve doğu bölgelerinde, kurak ve yarı kurak habitatlarda, bozkırlarda, çalılık alanlarda ve açık ormanlık alanlarda görülebilir.
Habitat Tercihi: Bu güve, özellikle açık, güneşli ve kurak alanları tercih eder. Larvalarının bilinen konukçu bitkileri hakkında spesifik bilgiler sınırlıdır. Pyralidae familyasındaki diğer birçok tür gibi, larvalar genellikle bitki kalıntıları, kuru yapraklar veya çeşitli otsu bitkilerle beslenirler. Bu nedenle, güveler genellikle bu tür materyallerin veya bitkilerin bulunduğu yerlerde bulunur.

2. Yaşam Döngüsü ve Davranışsal Özellikler

Stemmatophora combustalis'in yaşam döngüsü, yumurta, larva (tırtıl), pupa ve ergin (güve) evrelerinden oluşan tam metamorfoz (holometabol) bir yapıya sahiptir. Yılda kaç döl verdiği ve kışlama dönemi hakkında detaylı bilgi bulunmamaktadır, ancak ılıman iklimlerde birden fazla döl verebilirler.

Larva (Tırtıl): Tırtılların morfolojisi ve beslenme alışkanlıkları hakkında çok az spesifik bilgi vardır.
Pupa: Gelişimini tamamlayan larvalar, pupa evresine geçerler.
Uçuş Zamanı (Ergin Güve): Ergin güveler genellikle yaz aylarında (Haziran'dan Ağustos'a kadar) gözlemlenirler.
Davranış: Ergin güveler genellikle geceleri aktiftir ve ışık kaynaklarına çekilebilirler. Gündüzleri ise bitki örtüsü arasına gizlenerek dinlenirler.

Zehir Durumu, Alerji Durumu ve Tedavi Prosedürleri

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin belirttiğine göre:

Zehir Durumu: Stemmatophora combustalis zehirli değildir. Hem ergin güveler hem de tırtılları insanlar için herhangi bir toksik madde içermez. Doğrudan zehirlenme riski taşımazlar.
Alerji Durumu: Bu güve türünün veya tırtıllarının insanlar için bilinen ciddi alerjik reaksiyonlara neden olduğuna dair yaygın bir kayıt bulunmamaktadır. Tırtılları yakıcı tüylere sahip değildir ve cilt tahrişine neden oldukları gözlemlenmemiştir.
Tedavi Prosedürleri: Stemmatophora combustalis ile temas sonrası herhangi bir özel tedavi prosedürü genellikle gerekmez. Tıbbi müdahale gerektirmez.

3. Ekolojik Rolü ve Koruma Durumu

Stemmatophora combustalis, ekosistemde birincil tüketici olarak rol oynar.

Ekolojik Rolü: Larvaları, beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak bitki popülasyonları üzerinde doğal bir etkiye sahiptir. Ergin güveler ise besin zincirinde kuşlar, yarasalar ve diğer böcekçil hayvanlar için besin kaynağıdırlar. Bilinen bir tarımsal veya ormancılık zararlısı değildir.
Koruma Durumu: Küresel ölçekte, Stemmatophora combustalis için IUCN Kırmızı Listesi'nde doğrudan bir değerlendirme bulunmamaktadır. Geniş bir coğrafi alana yayılmış bir tür olsa da, popülasyon yoğunluğu ve yerel durumu hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulabilir. Genellikle tehdit altında olmayan bir tür olarak kabul edilir.
Potansiyel Tehditler: Tür için genel bir tehdit bulunmamaktadır. Ancak, yerel ölçekte habitatların (kuru otlaklar, bozkırlar) tarım arazisine dönüştürülmesi veya kentleşme nedeniyle yok olması veya bozulması popülasyonları olumsuz etkileyebilir.

Kaynaklar

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Lepiforum.de – Stemmatophora combustalis: Avrupa Lepidoptera'sı üzerine kapsamlı bilgiler sunan bir veri tabanıdır. Türün morfolojisi, dağılımı ve görselleri hakkında detaylı bilgi içermektedir.
https://lepiforum.org/wiki/page/Stemmatophora_combustalis
Fauna Europaea – Stemmatophora combustalis: Türün taksonomik bilgileri ve Avrupa'daki yayılışını gösteren bir veri tabanı.
https://fauna-eu.org/cdm_dataportal/taxon/e50d603a-324d-4467-9c98-1718018c6418 (Bu link genel bir örnektir, Stemmatophora combustalis için doğru bağlantıyı kontrol etmek gerekebilir.)
Global Biodiversity Information Facility (GBIF) – Stemmatophora combustalis: Türün küresel gözlem kayıtları ve dağılım verilerini sağlar.
https://www.gbif.org/species/4996459 (Bu link genel bir örnektir, Stemmatophora combustalis için doğru bağlantıyı kontrol etmek gerekebilir.)
Fotoğraf: Özgür KOÇAK