Sorex volnuchini
Genel Özellikler ve Ekoloji
Sorex volnuchini, Türkiye’nin doğu bölgeleri, Kafkasya ve Kuzey İran’a kadar uzanan alanlarda görülen küçük bir memelidir. Vücut uzunluğu 5–7 cm, kuyruk uzunluğu 3–4 cm ve ağırlığı 4–8 gram arasındadır. Sırt kısmı kahverengimsi veya grimsi, karın kısmı ise daha açık renklidir. Sivri burun ve keskin dişleri sayesinde böcek ve küçük omurgasızları avlamaya uygundur. Gececil bir türdür ve yaprak altları, taş araları veya çalılık diplerinde saklanır. Habitat olarak nemli ormanlık alanlar, çalılıklar ve taşlık bölgeler tercih edilir. Tür ekosistemde böcek popülasyonunu kontrol ederek önemli bir rol oynar. Sorex volnuchini ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Eulipotyphla
Aile (Family): Soricidae
Cins (Genus): Sorex
Tür (Species): Sorex volnuchini (Ognev, 1922)
Davranış ve Üreme
Sorex volnuchini gece aktiftir ve gündüzleri yaprak altları, taş araları veya çalılık diplerinde gizlenir. Üreme dönemi ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşir. Dişi bir batında 2–8 yavru doğurur. Yavrular gözleri kapalı ve tüyleri kısa doğar; anne yavruların bakımını üstlenir. Yavrular hızlı bir gelişim gösterir ve kısa sürede bağımsız hale gelir. Kış uykusuna yatmaz, ancak kış dönemlerinde aktivitesini azaltır.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern – LC)” kategorisinde yer alır. Habitat kaybı, tarımsal pestisitler ve arazi değişiklikleri bazı popülasyonları etkileyebilir. İnsanlarla ilişkisi olumludur; bahçe ve tarım alanlarında böcekleri kontrol ederek fayda sağlar. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Sorex volnuchini gibi küçük sinek fareleri halk arasında çevik, kurnaz ve faydalı olarak kabul edilmiştir. Anadolu’da küçük böcekçil memeliler uğursuzluk getirebileceği düşünülse de, ekosistemde böcek kontrolü sağladıkları için faydalıdırlar. Avrupa folklorunda küçük kemirgenler doğal dengeyi koruyan hayvanlar olarak bilinir.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Küçük memelilerin hepsi zararlıdır ve ısırıkları tehlikelidir; bazıları zehirlidir.
Doğru Bilinenler: Sorex volnuchini tamamen zararsızdır, toksik değildir ve insanlara doğrudan zarar vermez; yalnızca böcek ve küçük omurgasızları avlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Hutterer, R. (2005). Order Soricomorpha. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 220–311). Johns Hopkins University Press.
Amori, G., & Hutterer, R. (2021). Sorex volnuchini. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
