Neomys teres
Genel Özellikler ve Ekoloji
Neomys teres, Türkiye’nin güney ve batı bölgeleri ile Balkanlar ve Orta Doğu’nun su kenarlarına yakın alanlarında yaşayan küçük bir memelidir. Vücut uzunluğu 7–10 cm, kuyruk uzunluğu 5–8 cm ve ağırlığı 9–16 gram arasındadır. Sırt kısmı koyu kahverengi veya grimsi, karın kısmı daha açık renklidir. Sivri burun, keskin dişler ve perdeli ayaklar sayesinde hem kara hem de su ortamında avlanabilir. Beslenme alışkanlığı böcekler, su omurgasızları, larvalar ve küçük kabukluları içerir. Gececil bir türdür ve temiz dere, gölet ve akarsuların kenarında yaşar. Ekosistemde su ekosistemlerinde böcek ve küçük omurgasız popülasyonunu kontrol ederek önemli bir rol oynar. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Eulipotyphla
Aile (Family): Soricidae
Cins (Genus): Neomys
Tür (Species): Neomys teres (Miller, 1908)
Davranış ve Üreme
Neomys teres gece aktiftir ve gündüzleri taş altları, çalı dipleri veya su kenarındaki bitki örtüsü içinde saklanır. Üreme dönemi ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşir. Dişi bir batında 3–6 yavru doğurur. Yavrular gözleri kapalı ve tüyleri kısa doğar; anne yavruların bakımını üstlenir. Yavrular hızlı gelişir ve kısa sürede bağımsız hale gelir. Kış uykusuna yatmaz; soğuk dönemlerde aktivitelerini azaltır ancak su kenarındaki habitatta yaşamaya devam eder.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Habitat kaybı, su kirliliği ve tarımsal faaliyetler bazı popülasyonları olumsuz etkileyebilir. İnsanlarla ilişkisi olumlu olup, su kenarlarında böcek ve larva popülasyonunu kontrol ederek ekosisteme fayda sağlar. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Neomys teres gibi su sinekleri, Anadolu’da su ve temizliği simgeleyen efsanelere konu olmuştur. Halk arasında su kenarında görüldüğünde o alanın sağlıklı ve verimli olduğu düşünülür. Küçük ama çevik avcılar olarak doğal dengeyi koruduklarına inanılır. Avrupa folklorunda, su sinekleri su ekosistemlerinin temizlikçileri olarak tanımlanır.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Küçük memelilerin çoğu zararlıdır; su sineklerinin ısırıkları zehirlidir.
Doğru Bilinenler: Neomys teres tamamen zararsızdır, toksik değildir ve insanlara doğrudan zarar vermez; yalnızca su ekosistemlerinde böcek ve küçük omurgasızları avlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Hutterer, R. (2005). Order Soricomorpha. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 220–311). Johns Hopkins University Press.
Amori, G., & Hutterer, R. (2021). Neomys teres. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
