Solea solea

Solea solea, Yassı Balıklar takımı Pleuronectiformes içinde, gerçek dil balıklarının (Soleidae) en bilinen ve ticari açıdan en değerli üyesidir. Halk arasında kısaca Dil Balığı veya Pisi Balığı olarak bilinir. Etinin kalitesi nedeniyle uluslararası pazarlarda oldukça yüksek bir değere sahiptir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Yaygın Dil Balığı, Kuzey Atlantik'ten (Norveç) Batı Afrika'ya ve tüm Akdeniz'e yayılmış geniş bir dağılım alanına sahiptir. Karadeniz'de de nadir olarak bulunabilir. Türkiye'nin tüm denizlerinde (Akdeniz, Ege ve Marmara) kıyı sularının kumlu ve çamurlu zeminlerinde yaygın bir şekilde yaşamaktadır ve yerel balıkçılık ekonomisinin önemli bir parçasıdır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
Sınıf (Class):: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım (Order):: Pleuronectiformes (Yassı Balıklar)
Aile (Family):: Soleidae (Dil Balığıgiller)
Cins (Genus):: Solea
Tür (Species):: Solea solea (Linnaeus, 1758)

2. Fiziksel Özellikler ve Morfoloji

Boyut: Orta-büyük boy bir yassı balıktır; genellikle 30–40 cm uzunluğa ulaşır, maksimum 70 cm'ye kadar büyüyebilir.
Vücut: Vücudu oval, yassı ve ince bir yapıdadır.
Gözler: Her iki göz de başın sağ tarafında yer alır. Gözlü tarafı pigmentli, kör tarafı ise beyazdır.
Pektoral Yüzgeç (Ayırt Edici Özellik): Gözlü taraftaki (sağ) pektoral yüzgecinin ucunda çok belirgin, koyu siyah bir leke bulunur. Bu leke, onu diğer dil balığı türlerinden kesin olarak ayırmaya yarayan en önemli morfolojik özelliktir.
Burun ve Ağız: Burnu yuvarlak ve küçüktür.

3. Ekolojik ve Biyolojik Davranışlar

Habitat: Kıta sahanlığının kumlu ve çamurlu deniz diplerini tercih eder. Sığ kıyı sularından (birkaç metreden) başlayarak yaklaşık 150 metreye kadar derinliklerde bulunur.
Davranış: Kesinlikle bentik (dipte yaşayan) ve gececil bir türdür. Gündüzleri kamuflaj için kendisini hızla kuma gömer ve yalnızca gözlerini dışarıda bırakır. Geceleri aktif olarak beslenmek için hareket eder.
Diyet: Diyeti, yaşadığı yumuşak deniz tabanında bulunan küçük bentik omurgasızlardan, özellikle deniz kurtları, küçük kabuklular ve yumuşakçalardan oluşur.
Üreme: Yumurtalarını su kolonuna bırakır ve larvaları simetrik başlar, metamorfoz sonrası yassılaşarak dibe yerleşir.

4. Ticari Önemi ve Koruma Durumu

Ticari Değer: Dünya çapında balıkçılık endüstrisinin en değerli balıklarından biridir. Eti beyaz, ince ve çok lezzetli kabul edilir. Özellikle Avrupa'da lüks bir deniz ürünü olarak pazarlanır. Türkiye'de de yüksek ekonomik değere sahiptir.
Avcılık Yöntemi: Başta dip trolü olmak üzere, zıpkın avcılığı (geceleri aktif olduğu için) ve özel ağlarla avlanır. Yüksek av baskısı altındadır.
Koruma Durumu: Geniş dağılım alanına ve halen nispeten yaygın popülasyonlarına rağmen, yoğun avcılık baskısı ve habitat bozulması nedeniyle bölgesel popülasyonlar azalmıştır. Küresel olarak IUCN tarafından "Asgari Endişe" (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır. Ancak, stok yönetimi, türün ticari önemini sürdürmesi için kritik öneme sahiptir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:
Froese, R. and D. Pauly. Editors. (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication.
Quéro, J.-C., D. F. G. A. L. N. N. M. B. C. V. L. S. D. N. P. (2001). Soleidae. In P. J. P. Whitehead et al. (eds.), Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean, Vol. 3. UNESCO.
Tous, P. & A. F. G. S. M. Serena. (2015). Solea solea. The IUCN Red List of Threatened Species 2015.
Serena, F. (2005). Field Identification Guide to the Sharks and Rays of the Mediterranean and Black Sea. FAO.
Fotoğraf: https://tr.wikipedia.org/wiki/Baya%C4%9F%C4%B1_dil_bal%C4%B1%C4%9F%C4%B1#/media/Dosya:Solea_solea_1.jpg