Microchirus ocellatus

Microchirus ocellatus, Yassı Balıklar takımı Pleuronectiformes içinde, gerçek dil balıklarının (Soleidae) küçük bir üyesidir. Halk arasında Dört Benekli Dil Balığı veya Göz Benekli Dil Balığı olarak bilinir. Adını, vücudunun üst kısmında yer alan ve hedef tahtası gibi görünen belirgin büyük beneklerden (ocellus - göz benzeri leke) alır.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Dört Benekli Dil Balığı, Doğu Atlantik Okyanusu'ndan başlayarak tüm Akdeniz'e yayılmış geniş bir dağılım alanına sahiptir. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarındaki kıta sahanlığı ve üst yamaç sularında bulunan bentik bir türdür. Yassı balıklar arasında desenleri en belirgin olan türlerden biridir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
Sınıf (Class):: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım (Order):: Pleuronectiformes (Yassı Balıklar)
Aile (Family):: Soleidae (Dil Balığıgiller)
Cins (Genus):: Microchirus
Tür (Species):: Microchirus ocellatus (Linnaeus, 1758)

2. Fiziksel Özellikler ve Morfoloji

Boyut: Küçük bir yassı balıktır; genellikle 15–20 cm uzunluğa ulaşır, nadiren daha büyük olabilir.
Vücut: Vücudu oval ve yassıdır.
Gözler: Her iki göz de başın sağ tarafında yer alır.
Desen (Ayırt Edici Özellik): Gözlü tarafın zemin rengi sarımsı kahverengi veya açık gridir. Bu zemin üzerinde, sırt ve anal yüzgeçlerin tabanına yakın, 4 ila 5 adet belirgin, büyük, koyu renkli, halkalı (osellus) leke bulunur. Bu lekeler, türün kamuflajında ve bazen avcıları şaşırtmada rol oynar.
Pektoral Yüzgeç: Gözlü taraftaki pektoral yüzgecin ucunda genellikle belirgin bir koyu leke bulunur.
Burun ve Ağız: Burnu yuvarlaktır.

3. Ekolojik ve Biyolojik Davranışlar

Habitat: Kıta sahanlığı ve üst yamacın kumlu, çamurlu deniz diplerini tercih eder. Sığ sulardan başlayarak 400 metreye kadar olan derinliklerde bulunabilir; ancak en yaygın olarak 20 ila 200 metre arasında görülür.
Davranış: Kesinlikle bentik (dipte yaşayan) ve gececil bir türdür. Gündüzleri desenli vücudu sayesinde kendini etkili bir şekilde kamufle ederek deniz tabanına gömülür.
Diyet: Diyeti, yaşadığı yumuşak deniz tabanında bulunan küçük bentik omurgasızlardan (deniz kurtları, küçük kabuklular ve yumuşakçalar) oluşur.
Üreme: Yumurtlayarak çoğalır.

4. Ticari Önemi ve Koruma Durumu

Ticari Değer: Küçük boyutu nedeniyle büyük ticari balıkçılık için hedef bir tür değildir. Ancak, eti lezzetli kabul edilir ve dip trolü avcılığında yakalandığında diğer dil balıkları ile birlikte pazarlanabilir. Ticari değeri, büyük Dil Balığı (Solea solea) ile karşılaştırıldığında düşüktür.
Koruma Durumu: Geniş coğrafi dağılımı ve genel popülasyonları nedeniyle küresel olarak IUCN tarafından "Asgari Endişe" (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Tehditler: Yaşam alanının trol avcılığı bölgeleriyle çakışması, tür üzerinde avlanma baskısı oluşturmaktadır.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:
Froese, R. and D. Pauly. Editors. (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication.
Quéro, J.-C., D. F. G. A. L. N. N. M. B. C. V. L. S. D. N. P. (2001). Soleidae. In P. J. P. Whitehead et al. (eds.), Fishes of the North−eastern Atlantic and the Mediterranean, Vol. 3. UNESCO.
Tous, P., Harrison, L. & A. F. G. S. M. Serena. (2015). Microchirus ocellatus. The IUCN Red List of Threatened Species 2015.
Serena, F. (2005). Field Identification Guide to the Sharks and Rays of the Mediterranean and Black Sea. FAO.
Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/observations/112201777