Scopula marginepunctata
Scopula marginepunctata – Sığırkuyruğu dalgası / Benekli Kenar Ölçü Güvesi
(Zarif, küçük ve dalgalı desenli kanatlara sahip, yaygın bir geometrid güve türü)
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
- Sınıf: Insecta (Böcekler)
- Takım: Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
- Familya: Geometridae (Ölçü güveleri)
- Alt familya: Sterrhinae
- Cins: Scopula
- Tür: Scopula marginepunctata (Goeze, 1781)
Yayılış ve Habitat
- Doğal Yayılış: Avrupa, Kuzey Afrika, Batı ve Orta Asya
- Türkiye’deki Durumu: Türkiye genelinde, özellikle Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinde yaygın
- Habitat:
- Açık çayırlık alanlar
- Kurak bozkırlar
- Bahçeler, kırsal yerleşim çevresi
- Çalılıklar ve orman açıklıkları
- Genellikle kuru ve güneşli mikrohabitatlar
Morfolojik Özellikler
- Kanat Açıklığı: 20–25 mm
- Kanat Deseni:
- Soluk sarımsı-beyaz ya da krem zemin
- Dalgamsı enine çizgiler ve kanat kenarlarında sıra hâlinde küçük koyu noktalar (adını bu noktalardan alır)
- Arka ve ön kanatlar benzer desenlidir
- Anten: Her iki cinste de ipliksi
- Gövde: Soluk renkli, ince yapılı
- Ayırt Edici Özellik:
- Kanat kenar çizgilerinin üzerindeki benek dizisi, bu türü benzerlerinden ayıran önemli işarettir
- Duruş pozisyonunda kanatlarını düz bir yüzeye yayarak açar (geometridler için tipik)
Yaşam Döngüsü
1. Yumurta
- Dişi, yumurtalarını düşük boylu otsu bitkilerin yapraklarına tek tek bırakır
- Yumurtalar birkaç gün içinde çatlar
2. Tırtıl (Larva)
- İnce, uzun ve kahverengi-yeşil tonlarında
- Bitki yapraklarıyla beslenir; gece aktiftir
- Tırtıl evresi birkaç hafta sürer
3. Pupa
- Bitki kalıntıları arasında ya da toprağın hemen altında gizlenmiş olarak bulunur
- Bahar aylarına kadar pupa hâlinde kalabilir
4. Ergin (Güve)
- Uçuş dönemi:
- Mayıs – Temmuz (birinci nesil)
- Ağustos – Eylül (ikinci nesil; iklim uygunsa)
- Gece aktiftir, ışığa çekilir
- Gündüz hareketsiz biçimde bitki yaprakları ya da taş yüzeyinde gizlenir
Beslenme
- Tırtıl:
- Polifagdır – Galium (yoğurtotu), Plantago, Taraxacum, Rumex ve diğer çayır bitkileriyle beslenebilir
- Ergin:
- Çok kısa ömürlüdür; nektar tüketimi sınırlı olabilir
Koruma ve Ekosistem Rolü
- Koruma Durumu:
- IUCN listelerinde tehdit altında değildir
- Türkiye’de yaygın, stabil populasyonlara sahiptir
- Ekosistem Rolü:
- Tırtılları birçok kuş ve böcek yırtıcısı için önemli avdır
- Hassas bitki türlerinin yapraklarında dengesiz artışı sınırlandırabilir
Gözlem Notları
- Geceleri lambalara gelir; genellikle duvarlarda sabit hâlde gözlenebilir
- Gün içinde taşlık ya da otluk alanlarda iyi kamufle olur
- Kanatlarının kenarındaki simetrik koyu benekler, desen açısından teşhis için idealdir
Bilimsel Not
- Scopula marginepunctata, Sterrhinae alt familyasında, gece güvesi faunasının tipik ve kolay tanınan üyelerindendir
- DNA barkodlama ve morfolojik karşılaştırmalarda referans olarak kullanılan türlerdendir
- Avrupa ve Akdeniz faunasında yaygın olarak tanımlanmış ve iyi belgelenmiştir
