Pyrrhidium sanguineum

(Linnaeus, 1758)

Türkçe ad: Kızıl Gövdeli Uzunkınkanatlı Böcek

Latince Anlamı:

• Cins adı – Pyrrhidium: Antik Yunanca pyrros (ateş kırmızısı) kökünden gelir; canlı kırmızı renkli gövdesine gönderme yapar.
• Tür adı – sanguineum: Latince sanguis (kan) → “kan kırmızısı” demektir.
• Toplam anlam: “Alev–kan kırmızısı renkte uzun kınkanatlı böcek”

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia
• Şube: Arthropoda
• Sınıf: Insecta
• Takım: Coleoptera (Kınkanatlılar)
• Familya: Cerambycidae (Uzunkınkanatlılar)
• Alt familya: Cerambycinae
• Cins: Pyrrhidium
• Tür: Pyrrhidium sanguineum

Morfolojik Tanım

• Boy: 8–15 mm
• Renk:
• Elytra (kınkanatlar): Parlak kırmızımsı-turuncu, ince tüylerle kaplı
• Baş ve pronotum: Siyah
• Anten ve bacaklar: Siyah-kahverengi
• Antenler: Segmentli, erkeklerde vücut boyuna eşit veya daha uzun
• Bacaklar: İnce, uzun; uç segmentler hafif genişlemiş
• Cinsiyet farkı: Erkeklerde anten segmentleri daha uzun ve belirgin tüylüdür

Yayılış ve Habitat

• Coğrafi yayılım: Tüm Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika
• Türkiye:
• Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde gözlenmiştir
• Meşe ormanları başta olmak üzere yaprak döken ormanlarda yaygın
• Habitat:
• Ölü veya zayıf meşe ağaçlarında yaşayan ksilotrof bir tür
• Ağaç kabuklarının altında veya taze kesilmiş odunlarda bulunur
• Baharda taze kesilmiş odunlara yumurta bırakır

Ekoloji ve Yaşam Döngüsü

• Beslenme:
• Larva: Ksilotrof (odunla beslenir), meşe (Quercus spp.) odununda tüneller açar
• Ergin: Bitki özsuyu veya polenle beslenebilir, ancak genellikle beslenmez
• Üreme:
• Dişi yumurtaları taze kesilmiş odun yarıklarına bırakır
• Larva iç kısma girer, 1–2 yıl odun içinde gelişir
• Aktif dönem: Mart – Haziran
• Nesil: Yılda bir

İnsana Zararlılık Durumu

• İnsana doğrudan zararsızdır
• Isırmaz, sokmaz, zehirli değildir
• Ahşap işçiliği ve odun sanayisi açısından dikkat gerektirir:
• Özellikle taze kesilmiş meşe odunlarında zararlı olabilir
• Ev veya yapı odunlarında nadiren görülür ama açık hava depolarında rastlanabilir

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

• Temas sonrası etkiler:
• Zararsızdır, toksik ya da tahriş edici değildir
• İlk yardım:
• Gereksiz
• Tıbbi müdahale:
• Gereksinim yoktur

Ekolojik Rol ve Bilimsel Önemi

• Odun çürüme sürecine katkı sağlar; ölü ağaçların parçalanmasında önemli rol oynar
• Orman ekosistemlerinde biyoçeşitlilik göstergesi tür olarak değerlendirilir
• Özellikle meşe ekosistemlerinde mikrohabitat bağlamında odun böceği çeşitliliğinin bir parçasıdır
• Ağaç içi galeri yapıları ile kuşlar ve diğer böcek türlerine ikincil yaşam alanı oluşturur

İlginç Bilgiler

• Yeni kesilmiş meşe odunlarının üzerine bırakılan bireyler yumurtlamaya hemen başlar
• Rengiyle arı veya eşekarısı benzeri görünüm oluşturarak düşmanlarını caydırabilir (mimikri olasılığı)
• Bireyler genellikle tek tek bulunur, sürü oluşturmaz
• Güneşli günlerde odun yığınları üzerinde kolayca gözlenebilir

Kaynakça

• Sama, G. (2002). Atlas of the Cerambycidae of Europe and the Mediterranean Area
• Danilevsky, M. L. (2023). Longhorn Beetles of the Palearctic Region
• Fauna Europaea – Pyrrhidium sanguineum
• Türkiye Entomoloji Dergisi
• Bense, U. (1995). Longhorn Beetles – Illustrated Key to the Cerambycidae of Europe