Polyphylla fullo

Polyphylla fullo – Haziran böceği

(Görünümüyle dikkat çeken, kozalaklı ormanlara özgü, gece uçan büyük bir Scarabaeidae türü)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Coleoptera (Kınkanatlılar)
• Familya: Scarabaeidae (Scarab böcekleri)
• Alt familya: Melolonthinae (Mayıs böcekleri)
• Cins: Polyphylla
• Tür: Polyphylla fullo (Linnaeus, 1758)

Yayılış ve Habitat

• Doğal Yayılış: Güney ve Orta Avrupa, Kuzey Afrika, Batı Asya
• Türkiye’deki Durumu:
• Türkiye’nin Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yaygındır
• Özellikle çam ormanlarında, kumlu topraklarda ve kıyı kuşaklarında sık görülür
• Habitat:
• Çamlık alanlar, kızılçam ormanları
• Kumluk sahalar, orman açıklıkları
• Deniz kenarına yakın çamlıklar (kumul ormanları)

Morfolojik Özellikler

• Boyut: 25–38 mm (erkekler genellikle daha büyük)
• Renk:
• Koyu kahverengi veya siyahımsı gövde
• Üzerinde beyaz pulsu benekler, şeritli desen oluşturur
• Anten:
• Taraksı (wafer-like lamelli) yapıda
• Erkeklerde anten “yelpaze” gibi açılır ve çok belirgindir
• Vücut:
• Hantal ve kalın yapılı
• Bacaklar kazmaya uygun, dikenlidir
• Ayırt Edici Özellik:
• Kınkanat üzerindeki beyaz benekli desen ve erkeklerin büyük, açılır kapanır anten lobları

Davranış ve Aktivite

• Gece aktiftir (nocturnal)
• Genellikle Temmuz – Ağustos arasında uçuşta görülür
• Işık kaynaklarına güçlü şekilde çekilir
• Uçuşu güçlüdür ama yönsüzdür, çarpma eğilimindedir
• Gündüz kumda veya bitki örtüsü arasında saklanır

Yaşam Döngüsü

1. Yumurta

• Dişi birey, yumurtalarını kumlu toprağa bırakır
• Yumurtalar 2–4 hafta içinde açılır

2. Larva (Grub)

• Kalın, C şeklinde, krem renkli
• Toprak altında 2–4 yıl yaşar
• Ağaç kökleriyle, organik maddeyle beslenir
• En uzun yaşam evresi budur

3. Pupa

• Toprak altında gelişir
• Pupa dönemi 1–2 ay sürer

4. Ergin

• Topraktan çıkar ve çok kısa bir süre yaşar (1–2 hafta)
• Asıl amacı çiftleşmedir
• Yetişkinler beslenmez

Beslenme

• Larva:
• Çam ve diğer ağaçların genç kökleri, humus ve organik madde
• Tarım alanlarında nadiren zarar oluşturabilir
• Ergin:
• ❌ Beslenmez

Ekolojik ve Tarımsal Önemi

• Zarar Durumu:
• Yoğun populasyonlarda çam fidanlıklarında kök zararına yol açabilir
• Nadiren tarım arazilerinde kök çürümesine katkı sağlar
• Ekosistem Rolü:
• Larvalar organik madde dönüşümüne katkı sağlar
• Doğal yırtıcılar (kirpiler, köstebekler, kuşlar) için protein kaynağıdır

Gözlem Notları

• Yaz gecelerinde, özellikle sıcak rüzgarsız akşamlarda ışıklara yoğun şekilde gelir
• Kınkanat desenleri ve anten yapısı fotoğrafçılık için dikkat çekicidir
• Gündüz nadiren gözlenir; kumlu zeminlerde saklanır

Bilimsel Not

• Polyphylla fullo, Melolonthinae alt familyasının en büyük türlerinden biridir
• Erkek bireylerin yelpaze gibi anten yapısı, dişilerin feromonlarını algılamak için özelleşmiştir
• Kumul habitatlara bağımlılığı nedeniyle kıyı ekosistemleri tehdit altına girdiğinde popülasyonu azalabilir