Ostorhinchus fasciatus

Ostorhinchus fasciatus, Hint-Pasifik kökenli, çizgili deseniyle kolayca tanınan, sığ su kardinal balıklarının tipik bir örneğidir. Süveyş Kanalı yoluyla Akdeniz'e göç etmiş, başarılı bir Lesepsiyen istilacı türdür.

I. Taksonomik Sınıflandırma ve İsimlendirme

SeviyeBilimsel AdıAçıklama / NotÂlem (Kingdom)AnimaliaHayvanlarAile (Family)ApogonidaeKardinal BalıklarıCins (Genus)Ostorhinchus(Kabul Edilen Güncel İsim) Eskiden Apogon cinsi altında sınıflandırılıyordu.Tür (Species)O. fasciatusTanımlayan(White, 1790)Latince Anlamıfasciatus, "şeritli" veya "bantlı" anlamına gelir ve balığın gövdesindeki karakteristik çizgilere işaret eder.Türkçe AdıGeniş Çizgili Kardinal Balığı

II. Morfolojik ve Fiziksel Özellikler

Boyut: Maksimum Total Boy (TL) 12.6 cm'dir. Küçük ve kompakt bir gövdeye sahiptir.
Ayırt Edici Özellik: Vücut rengi genellikle beyazımsı veya koyu pembemsi gri olabilir. En belirgin özelliği, gövdenin ortasından kuyruk yüzgecine kadar kesintisiz uzayan, geniş ve düzgün koyu renkli bir orta yan çizginin bulunmasıdır. Ayrıca üst yarısında 3−4 adet daha koyu çizgi bulunur.
Beslenme/Davranış: Noktürnal (gece aktif) bir türdür. Küçük kabuklular ve zooplankton ile beslenir. Genellikle barınaklara yakın çiftler halinde yüzerler.
Üreme: Birçok kardinal balığı gibi, ağızda kuluçka (mouthbrooder) yöntemini kullanır; erkek birey yumurtaları ağzında korur.
Tehlike: İnsanlar için zararsızdır.

III. Habitat, Ekoloji ve Korunma Durumu

Dağılım: Hint-Batı Pasifik'in geniş bir alanında doğal olarak bulunur: Kızıldeniz ve Basra Körfezi'nden Japonya, Avustralya ve Batı Pasifik adalarına kadar.
Habitat: Resiflerle ilişkilidir, kıyı resifleri, kumlu ve yosunlu sığlık alanları tercih eder. Genç bireyler bazen deniz anemonları ile ilişkilendirilir.
Derinlik: 2 metreden 128 metreye kadar bulunabilir, ancak genellikle 15 ila 30 metre arasındaki sığ bölgelerde yaşar.
Akdeniz'de Yayılımı: Lesepsiyen göçmen olarak Akdeniz'e girmiştir. Türkiye'nin Antalya Körfezi de dahil olmak üzere Doğu Akdeniz kıyılarında hızlı bir şekilde Batı'ya doğru yayıldığı belgelenmiştir.
Korunma Durumu (IUCN Red List): Asgari Endişe (Least Concern - LC) kategorisindedir (2021 değerlendirmesi).
Ticari Değer: Ticari balıkçılık için önemsizdir, ancak renk deseni nedeniyle akvaryum hobisinde talep görebilir.

IV. Yanlış ve Doğru Bilinen Mitolojik/Kültürel Bilgiler

Bu başlık altındaki bilgiler, Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi referansı ile sunulmuştur:

YANLIŞ: Ostorhinchus fasciatus (eski adıyla Apogon fasciatus) tek başına Akdeniz'e giren tek kardinal balığıdır.
Gerçeklik: Hayır. Akdeniz'de hali hazırda dört farklı Hint-Pasifik kökenli Apogon (veya Ostorhinchus) türünün istilacı olduğu belgelenmiştir. Bu türlerin hızlı yayılımı, Doğu Akdeniz'in biyoçeşitliliğinin Lesepsiyenleşme sürecinin en açık kanıtlarından biridir.
DOĞRU: Cinsinin Apogon'dan Ostorhinchus'a değişmesi, balık bilimi camiasında yaygın bir zorluğa işaret eder.
Gerçeklik: Evet. Balık bilimi (iktiyoloji) alanında son yıllarda yapılan genetik ve morfolojik çalışmalar, birçok büyük cinsi (tıpkı Apogonidae ailesi gibi) daha küçük ve genetik olarak daha tutarlı cinslere ayırmıştır. Bu durum, akademik ve ticari kaynaklarda eski ve yeni isimlerin karışık kullanılmasına yol açarak taksonomik bir zorluk yaratmıştır.
YANLIŞ: Akdeniz'de yerleşen istilacı türler, zararlı değildir.
Gerçeklik: O. fasciatus doğrudan zehirli veya insan için tehlikeli olmasa da, Lesepsiyen türlerin yerel ekolojiye etkileri önemlidir. Bu türler, yerel balık türleriyle besin rekabetine girer ve ekosistem dengesini değiştirme potansiyeline sahiptir.