Mysmenidae

Mysmenidae, Araneae (örümcekler) takımına bağlı bir örümcek familyasıdır. Bu familyanın üyeleri, çok küçük boyutları ve genellikle kriptik (gizli) davranışları nedeniyle örümcek faunasının en az bilinen gruplarından biridir. Dünya genelinde nemli habitatlarda, özellikle yaprak döküntüleri ve mağaralar gibi yerlerde bulunurlar.

Taksonomik Sınıflandırma

Mysmenidae familyasının bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Üst Familya (Superfamily): Araneoidea
• Familya (Family): Mysmenidae Petrunkevitch, 1928

Mysmenidae Familyasına Bağlı Bazı Cinsler:

Bu familya yaklaşık 130'dan fazla tür ve 20'den fazla cins içermektedir. En bilinen bazı cinsler şunlardır:

• Mysmena Simon, 1894
• Anjouanella Baert, 1986
• Calodipoena Gertsch & Davis, 1937
• Iardinis Simon, 1899
• Lamania Lehtinen, 1981
• Mysmenopsis Simon, 1894
• Tricorduma Soares & Camargo, 1948

Genel Özellikler

• Boyut: Mysmenidae familyasının en belirgin özelliği, üyelerinin aşırı küçük olmasıdır. Vücut uzunlukları genellikle 0.75 mm ile 3 mm arasında değişir. Bu kadar küçük olmaları, onları doğal ortamda gözlemlemeyi oldukça zorlaştırır.
• Görünüm: Genellikle küresel veya oval karınlara sahiptirler. Renkleri türe ve yaşadıkları ortama göre değişiklik gösterebilir; çoğu zaman soluk, sarımsı, grimsi veya açık kahverengi tonlarında olurlar. Bazı türlerin karınları üzerinde belirli desenler veya kıl kümeleri bulunabilir.
• Ağ Yapısı: Ağ yapıları familya içinde çeşitlilik gösterir. Bazı türler, karmaşık ve düzensiz ağlar (uzay ağları) kurarken, bazıları küçük, minyatür küre ağları (orb web) örebilir. Diğerleri ise daha basit, ağ tabanlı yuvalarda yaşar. Ağları genellikle diğer örümcek ağlarından çok daha küçüktür ve yaprak döküntüleri veya bitki örtüsü arasına gizlenmiş olabilir.
• Ayırt Edici Özellikler: Aşırı küçük boyutları, bazen gözlerin küçülmüş veya eksik olması (özellikle mağara türlerinde) ve erkeklerin pedipalp (çiftleşme organı) yapılarındaki karmaşıklık, familyanın ayırt edici özelliklerindendir. Bazı türlerde bacaklarda veya karın üzerinde belirgin dikenler bulunabilir, bu da onlara "dikenli küre ağ örümcekleri" adını kazandırır.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Habitat Tercihi: Mysmenidae üyeleri genellikle nemli, gölgeli ve korunaklı mikrohabitatları tercih ederler. Yaygın habitatları şunlardır:
• Yaprak döküntüleri ve orman tabanı: Nemli ormanlarda yaprakların altında, yosunlar arasında veya toprakta yaşarlar.
• Mağaralar ve yeraltı boşlukları: Bazı türler troglofil (mağarayı tercih eden) veya troglobiyont (mağaraya bağımlı) olup, mağara ekosistemlerinde yaşarlar. Bu türler genellikle daha soluk renkli ve gözleri küçülmüş olabilir.
• Ağaç kabukları ve kayalık çatlaklar: Buralarda da kendilerine saklanma ve avlanma alanları bulabilirler.
• Yüksek nemli ortamlar, bu küçük örümcekler için hayati önem taşır.
• Yaşam Tarzı: Avcıdırlar ve ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer mikroskobik eklembacaklılarla beslenirler. Kriptik davranışları nedeniyle yaşam tarzları hakkında detaylı gözlemler yapmak zordur.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, habitatlarında bulunan kollembollar (sıçrayan kuyruklular), akarlar, sinek larvaları ve diğer minik omurgasızlardır.
• Üreme: Üreme biyolojileri hakkında detaylı bilgiler sınırlıdır. Dişilerin küçük yumurta keseleri ürettikleri ve bunları genellikle gizli yerlere bıraktıkları bilinmektedir. Yaşam döngüleri, boyutları nedeniyle hızlı olabilir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Mysmenidae familyası üyeleri de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Mysmenidae türlerinin insanlara karşı tehlikesi son derece düşüktür. Boyutları aşırı küçük olduğu için insan derisini delebilecek çenelere (keliserlere) sahip değillerdir. Isırık vakaları yok denecek kadar azdır ve eğer bir ısırık gerçekleşse bile, zehirleri insan sağlığı üzerinde bilinen hiçbir ciddi etkiye yol açmaz.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Bu kadar küçük örümceklerin zehir bezleri ve keliserleri genellikle insan üzerinde klinik bir etki yaratmak için yetersizdir. Olası bir ısırık, sinek ısırığına benzer, çok hafif bir lokal irritasyondan öteye geçmez. Bilinen hiçbir tıbbi önemi yoktur ve insanlara karşı tehdit oluşturmazlar. Ayrıca, bu örümcekler genellikle gizli habitatlarda yaşadıkları için insanlarla karşılaşma olasılıkları da oldukça düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Herhangi bir ısırık durumunda, küçük bir kızarıklık veya kaşıntı gibi lokalize, çok hafif semptomlar görülebilir. Genellikle hiçbir semptom görülmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek yoktur. Isırık bölgesi temiz su ve sabunla yıkanabilir. Semptomlar bekleniyorsa, buz uygulaması rahatlama sağlayabilir.

Türkiye'deki Mysmenidae Kayıtları

Türkiye'de Mysmenidae familyasının varlığı, yakın zamanda yapılan bazı faunistik çalışmalarla doğrulanmıştır. Özellikle Marusik ve Kunt (2011) gibi araştırmacılar, Türkiye örümcek faunasına yeni familya kayıtları eklemişlerdir ve Mysmenidae de bu kayıtlar arasındadır. Bu, Türkiye'nin biyolojik çeşitliliğinin bir parçası olarak bu minyatür örümcek familyasına da ev sahipliği yaptığını göstermektedir. Ancak, bu familyanın türleri çok küçük ve kriptik olduğu için, Türkiye'deki dağılımları ve tür sayıları hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. Wikipedia (Mysmenidae): Familyanın genel tanımı, taksonomisi, boyutları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: Mysmenidae - Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Mysmenidae (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. Ek olarak İngilizce Wikipedia sayfası: Mysmenidae - Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Mysmenidae (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
6. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Familyanın taksonomik bilgileri.
7. Kaynağa Erişim: Mysmenidae - GBIF. https://www.gbif.org/species/7357 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
8. Marusik Y. M. & Kunt K. B. (2011). Spiders (Aranei) New to the Fauna of Turkey. 9. Two New Family Records (Mysmenidae and Synaphridae) and One Species Record of Mimetidae. Caucasian Entomological Bulletin 7: 3-5. Türkiye'deki Mysmenidae familyasının ilk kayıtlarından birini içeren akademik makale. Kaynağa Erişim: DergiPark üzerinden veya doğrudan ilgili dergi sayfasından ulaşılabilir (Örneğin: https://dergipark.org.tr/tr/pub/aubtdc/issue/47098/588729 adresinden ilgili yayınları bulabilirsiniz). (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. ResearchGate / Diğer Akademik Yayınlar: Mysmenidae familyasına ve Türkiye'deki örümcek faunasına ilişkin diğer faunistik ve sistematik çalışmalarda bu familyaya dair ek bilgiler bulunabilir.
10. Fotoğraf: Feng C, Miller JA, Lin Y, Shu Y (2019) Further study of two Chinese cave spiders (Araneae, Mysmenidae), with description of a new genus. ZooKeys 870: 77-100. https://doi.org/10.3897/zookeys.870.35971 - https://zookeys.pensoft.net/article/35971/list/2/ (license)