Mesiotelus tenuissimus

Harika bir örümcek türü daha! Mesiotelus tenuissimus, Liocranidae familyasına ("Liocranid Kese Örümcekleri") ait, özellikle Batı ve Orta Asya'da yayılış gösteren küçük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familyanın üyeleri genellikle yer seviyesinde, bitki döküntüleri arasında veya taşların altında kese şeklinde ipek yuvalar yaparak yaşarlar ve geceleri avlanırlar. "Tenuissimus" epiteti, Latince'de "çok ince" veya "çok narin" anlamına gelir ve türün yapısına atıfta bulunabilir.

Mesiotelus tenuissimus: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Mesiotelus tenuissimus için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Mesiotelus" cinsi, Simon tarafından 1897'de tanımlanmıştır.

Mesiotelus tenuissimus, Liocranidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1999 yılında A. A. Zyuzin tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Mesiotelus tenuissimus'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Liocranidae Simon, 1897 (Liocranid Kese Örümcekleri)
• Cins (Genus): Mesiotelus Simon, 1897
• Tür (Species): Mesiotelus tenuissimus Zyuzin, 1999

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Mesiotelus tenuissimus, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Afganistan'da yayılış göstermektedir. Bu dağılım, türün ağırlıklı olarak Orta Asya'da bulunduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak henüz doğrudan kayıt altına alınmamıştır. Orta Asya'ya özgü bir tür olması nedeniyle, Türkiye'de bulunma olasılığı düşüktür. Ancak, faunistik araştırmalar yeni tür kayıtlarını ortaya çıkarabilir. Şu anki konumunuz İstanbul'da da bu türün bulunma ihtimali oldukça düşüktür.

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Şu an itibarıyla Mesiotelus tenuissimus'un Türkiye'den kesin bir kaydı bulunmamaktadır. Orta Asya'ya özgü bir tür olduğu için, Türkiye'de bulunma olasılığı diğer Liocranidae türlerine göre daha düşüktür. Ancak, yeni faunistik çalışmalarla her zaman yeni türler keşfedilebilir."

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük boyutlu örümceklerdir.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3.5 mm civarındadır.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 3.0 ila 4.0 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle açık kahverengi veya sarımsı-kahverengi tonlardadır.
• Prosoma (Karapaks): Açık kahverengi veya sarımsı-kahverengi olup, genellikle belirgin bir deseni yoktur.
• Opisthosoma (Karın): Gri, grimsi-kahverengi veya sarımsı olup, üzerinde bazen belirsiz, soluk lekeler bulunabilir.
• Bacaklar: Karapaks ile benzer renkte olup, genellikle düz renklidir. "Tenuissimus" adı narin yapısına işaret etse de, Liocranidae familyasının genel özelliği olarak bacaklarda güçlü dikenler bulunur.
• Ayırt Edici Özellikler:Erkeklerin pedipalp yapıları (özellikle embolus ve tibial apofiz) ve dişilerin epigyn (genital açıklık) yapıları tür teşhisinde kritiktir ve diğer Mesiotelus türlerinden ayrımını sağlar. Bu yapılar, bu türün morfolojik olarak diğer akrabalarından ayırt edilmesinde kilit rol oynar.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Mesiotelus tenuissimus, genellikle küçük ve narin yapılı, açık renkli bir örümcektir. Orta Asya'nın kurak ve yarı kurak bozkır veya çöl kenarı habitatlarında bulunur. Zehri insanlar için herhangi bir önemli risk oluşturmaz; ısırıklar genellikle hafif lokal semptomlara yol açar. Ekosistemde, küçük böcekleri avlayarak doğal dengeye katkıda bulunurlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Mesiotelus tenuissimus, diğer Liocranidae üyeleri gibi, genellikle yer seviyesinde, taşların altında, bitki döküntüleri arasında veya küçük çatlaklarda ipekten yapılmış küçük, kese benzeri yuvalar (retreats) inşa ederler. Bu yuvalar, gündüzleri saklanmak, tüy değiştirmek ve yumurta keselerini korumak için kullanılır.
• Habitat Tercihi: Kuru, taşlık, kumlu ve bozkır veya çöl kenarı gibi kurak alanları tercih ederler. Orta Asya'nın karakteristik kurak iklimine adapte olmuşlardır.
• Yaşam Tarzı: Noktürnal (gece aktif) avcılardır. Gündüzleri yuvalarında hareketsiz kalırken, geceleri aktif olarak avlanmak için dışarı çıkarlar. Ağ kurmazlar, bunun yerine avlarını aktif olarak kovalayarak veya pusu kurarak yakalayan gezgin avcılardır (wandering predators).

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, yaşadıkları zemin habitatında bulunan küçük böcekler ve diğer küçük omurgasızlardır.
• Üreme: Dişiler, yumurta keselerini (kokon) ipekten yapılmış yuvalarının içine bırakır ve yavrular yumurtadan çıkana kadar onları korurlar. Üreme dönemi ve diğer biyolojik detaylar hakkında spesifik bilgiler sınırlıdır, ancak familyanın genel özelliklerine benzer olması beklenir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Mesiotelus tenuissimus de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Mesiotelus tenuissimus'un ısırığı insanlar için genellikle tıbbi olarak önemsiz kabul edilir. Bilinen hiçbir Mesiotelus türü insanlar için ciddi tehlike oluşturmaz. Isırık vakaları çok nadirdir ve genellikle örümceğin yanlışlıkla sıkışması veya rahatsız edilmesi sonucu savunma amaçlı meydana gelir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Mesiotelus tenuissimus'un zehri, insanlar üzerinde bir arı veya sivrisinek ısırığına benzer lokal ve geçici semptomlar dışında ciddi bir etki yaratmaz. Bu örümcekler oldukça çekingen yapıdadır ve insanlardan doğal olarak uzak dururlar. Özellikle kurak Orta Asya ekosistemlerinde önemli bir rol oynarlar, zararlı böcek popülasyonlarının dengelenmesine yardımcı olurlar."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler:Lokal ağrı: Isırık anında veya kısa süre sonra başlayan hafif bir ağrı.
• Kızarıklık ve şişlik: Isırık bölgesinde hafif kızarıklık ve küçük bir şişlik.
• Kaşıntı: Isırık çevresinde hafif kaşıntı.
• Sistemik semptomlar: Sistemik reaksiyonlar veya ciddi etkiler son derece nadirdir ve genellikle görülmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulanabilir.
4. Ağrı Kesici: Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örn. parasetamol) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar beklenenden daha şiddetliyse veya alerjik bir reaksiyon şüphesi varsa (çok nadir olsa da), bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Türkiye'deki Mesiotelus tenuissimus Kayıtları

Yukarıda belirtildiği gibi, şu anki güncel bilgilere göre Mesiotelus tenuissimus'un Türkiye'den kesin bir bilimsel kaydı bulunmamaktadır. Türün bilinen yayılış alanı Orta Asya ülkeleridir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
3. Global Biodiversity Information Facility (GBIF): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
4. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2141018 (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
5. "The checklist of the spiders of Turkey" - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
6. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025). (Bu kaynakta Mesiotelus tenuissimus'un Türkiye kaydı yer almamaktadır.)
7. Kazakhstan's Spider Checklist (Mikhailov, 2023): Kazakistan örümcek faunası listesi, türün burada bulunduğunu doğrulamaktadır.
8. Not: Spesifik makale bağlantısı verilmemiştir ancak bu tür faunistik çalışmalarda Mesiotelus tenuissimus kayıtları bulunabilir.