Mesiotelus annulipes

Harika bir örümcek türü daha! Mesiotelus annulipes, Liocranidae familyasına ("Liocranid Kese Örümcekleri") ait, özellikle Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da yayılış gösteren küçük boyutlu bir örümcek türüdür. "Annulipes" epiteti, Latince'de "halkalı bacaklı" anlamına gelir ve türün bacaklarındaki halka desenlerine atıfta bulunur.

Mesiotelus annulipes: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Mesiotelus annulipes için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Mesiotelus" cinsi, Simon tarafından 1897'de tanımlanmıştır.

Mesiotelus annulipes, Liocranidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1889 yılında A. W. E. Simon tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Mesiotelus annulipes'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Liocranidae Simon, 1897 (Liocranid Kese Örümcekleri)
• Cins (Genus): Mesiotelus Simon, 1897
• Tür (Species): Mesiotelus annulipes (Simon, 1889)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Mesiotelus annulipes, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Yunanistan (Karpathos, Rhodos, Kos, Meis Adaları), Türkiye ve İsrail'de yayılış göstermektedir. Bu dağılım, türün Doğu Akdeniz ve Batı Asya'ya özgü olduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır. Türkiye örümcek faunası listelerinde Mesiotelus annulipes adı geçmektedir. Özellikle Adana ve Mersin gibi güney illerimizden kayıtları mevcuttur. Bu durum, türün Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında ve çevresindeki kurak, çalılık veya taşlık habitatlarda bulunabileceğini göstermektedir. Şu anda bulunduğunuz İstanbul'da ise bu türün spesifik bir kaydı bulunmamaktadır. İstanbul'un iklimi ve bitki örtüsü genel olarak Akdeniz'den farklı olduğu için burada bulunma olasılığı daha düşüktür, ancak yeni faunistik çalışmalarla durum değişebilir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük boyutlu örümceklerdir.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3.5 mm civarındadır.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 3.0 ila 4.0 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle açık kahverengi veya sarımsı tonlardadır.
• Prosoma (Karapaks): Açık kahverengi veya sarımsıdır. Kenarları ve orta kısmı daha koyu renkte olabilir.
• Opisthosoma (Karın): Gri, grimsi-kahverengi veya sarımsı olup, üzerinde bazen belirsiz, soluk lekeler veya şevronlar bulunabilir.
• Bacaklar: Sarımsı-kahverengi renktedir. Adından da anlaşılacağı gibi, femurların (uyluk) ve bazen diğer bacak segmentlerinin uç kısımlarında belirgin koyu (kahverengi veya siyahımsı) halkalar bulunur. Bu halkalı desen, türün ayırt edici özelliklerinden biridir. Bacaklarda güçlü dikenler bulunur.
• Ayırt Edici Özellikler:Erkeklerin palpal yapıları (özellikle embolus ve tibial apofiz) ve dişilerin epigyn (genital açıklık) yapıları tür teşhisinde kritiktir ve diğer Mesiotelus türlerinden ayrımını sağlar.
• Bacaklardaki belirgin halkalı desen, bu türün tanınmasında anahtar bir morfolojik özelliktir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Mesiotelus annulipes, adından da anlaşılacağı gibi, bacaklarındaki belirgin koyu halkalarla karakterize edilen küçük bir örümcektir. Genellikle kuru ve taşlık Akdeniz habitatlarında bulunur. Zehri insanlar için herhangi bir önemli risk oluşturmaz; ısırıklar genellikle hafif lokal semptomlara yol açar. Ekosistemde, özellikle bu tür kurak habitatlarda yaşayan küçük böcekleri avlayarak dengeleyici bir rol oynarlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Mesiotelus annulipes, diğer Liocranidae üyeleri gibi, genellikle yer seviyesinde, taşların altında, bitki döküntüleri arasında veya küçük çatlaklarda ipekten yapılmış küçük, kese benzeri yuvalar (retreats) inşa ederler. Bu yuvalar, gündüzleri saklanmak, tüy değiştirmek ve yumurta keselerini korumak için kullanılır.
• Habitat Tercihi: Kuru, taşlık, kayalık alanlar, çalılıklar ve garrigue/makilik bitki örtüsü olan bölgeleri tercih ederler. Akdeniz ikliminin tipik olduğu yerlerde yaygındırlar.
• Yaşam Tarzı: Noktürnal (gece aktif) avcılardır. Gündüzleri yuvalarında hareketsiz kalırken, geceleri aktif olarak avlanmak için dışarı çıkarlar. Ağ kurmazlar, bunun yerine avlarını aktif olarak kovalayarak veya pusu kurarak yakalayan gezgin avcılardır (wandering predators).

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, yaşadıkları zemin habitatında bulunan küçük böcekler ve diğer küçük omurgasızlardır.
• Üreme: Dişiler, yumurta keselerini (kokon) ipekten yapılmış yuvalarının içine bırakır ve yavrular yumurtadan çıkana kadar onları korurlar. Üreme dönemi ve diğer biyolojik detaylar hakkında spesifik bilgiler sınırlıdır, ancak familyanın genel özelliklerine benzer olması beklenir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Mesiotelus annulipes de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Mesiotelus annulipes'in ısırığı insanlar için genellikle tıbbi olarak önemsiz kabul edilir. Bilinen hiçbir Mesiotelus türü insanlar için ciddi tehlike oluşturmaz. Isırık vakaları çok nadirdir ve genellikle örümceğin yanlışlıkla sıkışması veya rahatsız edilmesi sonucu savunma amaçlı meydana gelir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Mesiotelus annulipes'in zehri, insanlar üzerinde bir arı veya sivrisinek ısırığına benzer lokal ve geçici semptomlar dışında ciddi bir etki yaratmaz. Bu örümcekler oldukça çekingen yapıdadır ve insanlardan doğal olarak uzak dururlar. Özellikle kuru Akdeniz ekosistemlerinde önemli bir rol oynarlar, zararlı böcek popülasyonlarının dengelenmesine yardımcı olurlar."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler:Lokal ağrı: Isırık anında veya kısa süre sonra başlayan hafif bir ağrı.
• Kızarıklık ve şişlik: Isırık bölgesinde hafif kızarıklık ve küçük bir şişlik.
• Kaşıntı: Isırık çevresinde hafif kaşıntı.
• Sistemik semptomlar: Sistemik reaksiyonlar veya ciddi etkiler son derece nadirdir ve genellikle görülmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulanabilir.
4. Ağrı Kesici: Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örn. parasetamol) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar beklenenden daha şiddetliyse veya alerjik bir reaksiyon şüphesi varsa (çok nadir olsa da), bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Türkiye'deki Mesiotelus annulipes Kayıtları

Mesiotelus annulipes, Türkiye'de bulunan ve kaydedilmiş bir örümcek türüdür. Türkiye örümcek faunası listelerinde yer almaktadır. Özellikle Adana ve Mersin illerinden kayıtları bulunmaktadır. Bu kayıtlar, türün Akdeniz bölgesindeki yayılışını doğrulamaktadır.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
3. araneae - Mesiotelus annulipes - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve biyolojisi hakkında bilgi.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/495/Mesiotelus_annulipes (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
5. Global Biodiversity Information Facility (GBIF): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2141010 (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
7. "The checklist of the spiders of Turkey" - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
8. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 17 Haziran 2025).
9. "A Contribution to the Knowledge of the Spider Fauna of Turkey (Araneae)" - Topçu, A. & Seyyar, O. (2013): Bu ve benzeri faunistik çalışmalar, Türkiye'deki örümcek türlerinin kayıtlarını içermektedir.
10. Not: Spesifik makale bağlantısı verilmemiştir ancak bu tür çalışmalarda Mesiotelus annulipes kayıtları bulunabilir.