Balon balığı, şişen balık, küre balığı, olarak da adlandırılan kirpi balığı, Tetraodontiformes takımı Tetraodontidae familyasından olan balıklardır.
Tehdit edildiklerinde su veya havayı yutarak kendilerini normal boyutlarının birkaç katı şişirme yetenekleriyle sahiptirler; Aynı adaptasyon, büyük göze çarpan dikenlere sahip olan yakından ilişkili kirpi balıklarında da bulunur (kirpi balığının küçük, neredeyse zımpara benzeri dikenlerle kaplı olduğu bilinir).
Bilimsel adı Tetraodon dır, doğal avları olan kabukluların ve yumuşakçaların kabuklarını ezmek için kullandıkları, üst ve alt plakaya kaynaşmış dört büyük dişleri bulunur ve bu sayede kabukluları avlamaları kolaydır.
Kirpi balığının çoğunun gözleri ve iç organları oldukça zehirlidir, ancak yine de Japonya ve Kore'de besin maddesi olarak tüketilmektedir.
Kirpi balığında bulunan bir kimyasal olan tetrodotoksin, onu yutan insanların yaklaşık% 60'ında ölüme neden olabilen güçlü bir nörotoksin e sahiptir.
Bir insanın, toksine karşı ölümcül bir reaksiyon gösterebilmeleri için yalnızca birkaç miligram alması yeterlidir.
Kirpi balığı adını, yırtıcı hayvanlar tarafından tehdit edildiğinde çok daha büyük bir boyuta şişirme yeteneklerinden alır. Ancak bu savunma mekanizması başarısız olursa, avcı yemekten sonra uzun süre hayatta kalamayabilir: Çoğu kirpi balığı türünün karaciğeri, yumurtalıkları, gözleri ve derisi güçlü bir nörotoksin olan tetrodotoksin içerdiği hiç bir zaman unutulmamalıdır. Kirpi balıklarının uzak doğu sofralarında yer alabilmesi için özel eğitilmiş şefler ve belgeler almak zorundadırlar. Son zamanlarda ülkemiz denizlerinde de rastlanılan bu tür maalesef istilacı türler arasında yerini almıştır.
Balon balıkları (Tetraodontidae) Ailesi Hakkında Bilgileri
'Balon balıkları (Tetraodontidae)' Ailesi 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı ve 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı üyesidir. Bu aile üyesi olan ve şu ana kadar 'dünya genelinde literatürde kayda geçen' güncel '26' cins (genus) ve '196' tür (species) bulunmaktadır. Bu aile üyesi olan ve literatürde 'Türkiye sularında şu ana kadar kayda geçen' güncel '4' cins (genus) ve '7' tür (species) bulunmaktadır.
Lagocephalus lagocephalus - (İng. Oceanic puffer)
Mavi Balon
Lagocephalus lagocephalus' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Lagocephalus' cinsinin sularımızda '4' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Lagocephalus lagocephalus (Linnaeus, 1758)' ve ingilizce ismi 'Oceanic puffer' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'Mavi Balon Balığı' olarak geçer. Bazı çalışmalarda da 'Mavi Balon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Foto: https://fishesofaustralia.net.au/home/species/870
Lagocephalus sceleratus - (İng. Silver-cheeked toadfish)
Balon
Lagocephalus sceleratus' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Lagocephalus' cinsinin sularımızda '4' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Lagocephalus sceleratus (Gmelin, 1789)' ve ingilizce ismi 'Silver-cheeked toadfish' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'bulunmamaktadır. Bazı çalışmalarda da 'Balon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Foto:https://www.researchgate.net/figure/Lagocephalus-sceleratus-Gmelin-1789-O-Klein_fig2_326675783
Lagocephalus spadiceus - (İng. Half-smooth golden pufferfish)
Balon, Mavibalon
'Lagocephalus spadiceus' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Lagocephalus' cinsinin sularımızda '4' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Lagocephalus spadiceus (Richardson, 1845)' ve ingilizce ismi 'Half-smooth golden pufferfish' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'Balon Balığı' olarak geçer. Bazı çalışmalarda da 'Balon, Mavibalon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Foto:https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lagocephalus-spadiceus
Lagocephalus suezensis
Balon
'Lagocephalus suezensis' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Lagocephalus' cinsinin sularımızda '4' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Lagocephalus suezensis Clark & Gohar, 1953' ve ingilizce ismi '-' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'Balon Balığı' olarak geçer. Bazı çalışmalarda da 'Balon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Foto:https://fishesofaustralia.net.au/
Sphoeroides pachygaster - (İng. Blunthead puffer)
Balon
'Sphoeroides pachygaster' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Sphoeroides' cinsinin sularımızda '1' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Sphoeroides pachygaster (Müller & Troschel, 1848)' ve ingilizce ismi 'Blunthead puffer' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'Balon Balığı' olarak geçer. Bazı çalışmalarda da 'Balon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Foto:https://ncfishes.com/wp-content/uploads/2020/07/Bandtail-Puffer-Sphoeroides-spengleri.jpg
Torquigener flavimaculosus - (İng. Yellowspotted puffer )
Balon, Cüce Balon
'Torquigener flavimaculosus' Bilimsel ismiyle anılan bu tür taksonomik olarak 'Yüzme kesesi olan, Kemikli balıklar, Işınlı yüzgeçliler (Actinopterygii)' sınıfı, 'Balonbalığıgiller (Tetraodontiformes)' takımı ve 'Balon balıkları (Tetraodontidae)' ailesi üyesidir. Türün üyesi olduğu 'Torquigener' cinsinin sularımızda '1' türü kayda geçmiştir. Akademik yayınlarda bilimsel ismi (Scientific name) 'Torquigener flavimaculosus Hardy & Randall, 1983' ve ingilizce ismi 'Yellowspotted puffer ' olarak geçen bu türün, güncel 'Türkiye Deniz Balıkları Tübitak Listesi' ismi 'bulunmamaktadır. Bazı çalışmalarda da 'Balon, Cüce Balon' ismi yaygın olarak kullanılır.
Ahmet TAŞÇI / Soner ALPAY
Kaynak: https://turkiyedenizbaliklarivedenizbilimleri.blogspot.com/2016/08/balon-balklar-tetraodontidae-ailesi.html