Ulidiidae

Ulidiidae – Benekli Kanatlı Sinekler

Kanatlarında belirgin desenler taşıyan ve genellikle çiçekli bitkilerle ilişkilendirilen, çeşitli beslenme alışkanlıklarına sahip bir Diptera familyasıdır.

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia – Hayvanlar
• Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
• Sınıf: Insecta – Böcekler
• Takım: Diptera – Çift kanatlılar
• Alt takım: Brachycera
• Üst familya: Tephritoidea
• Familya: Ulidiidae

Morfolojik Özellikler

• Genellikle 3–7 mm boyutlarındadır.
• Vücut renkleri siyah, sarımsı, kahverengi tonlarında olabilir.
• Kanatlar en ayırt edici özelliktir: açık renkli zemin üzerine koyu lekeli veya bantlı desenler bulunur.
• Antenler kısa, üç segmentlidir; arista genellikle tüylüdür.
• Gözler büyük ve kırmızımsı-yeşil tonlarında olabilir.
• Bacaklar nispeten kısa ve vücuda orantılıdır.

Yaşam Alanı ve Ekolojik Rol

• Genellikle çiçekli bitkilerin bulunduğu açık alanlarda, çayır ve tarım arazilerinde görülür.
• Bazı türler bitki saplarında, meyve kalıntılarında veya kompostta gelişir.
• Larvalar farklı türlerde değişiklik gösterir:
• Bazı türler çürüyen bitki materyaliyle beslenirken,
• Bazıları canlı bitki dokularını hedef alabilir.
• Bu nedenle saprofitik, fitofag ve mikofag türler vardır.
• Çiçek ziyaretleri nedeniyle tozlaşmaya küçük de olsa katkı sağladıkları düşünülmektedir.

Türkiye’deki Varlığı

• Türkiye’de Ulidiidae familyasına ait birçok tür kaydedilmiştir.
• Özellikle Ulidia, Herina, Physiphora, Tetanops cinsleri temsil edilmektedir.
• Akdeniz ve Ege Bölgeleri'nde yaygın olup, orman kenarları, tarlalar ve yol boylarında kolayca gözlemlenebilirler.

İnsana Zararlılık Durumu

• Genellikle insana zarar vermezler.
• Isırıcı veya sokucu özellik taşımazlar.
• Ancak bazı larva formları tarım ürünlerinde zarara neden olabilir (örneğin sebze ve meyve saplarında zarar yapabilen türler mevcuttur).

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

• İnsan sağlığı açısından risk oluşturmazlar.
• Temas veya sokma durumu yaşanmaz; dolayısıyla tıbbi müdahale gerekmez.

Halkın Merak Edebileceği Bilgiler

• Kanatlarındaki desenler, bu sineklerin kolayca tanınmasını sağlar; bu desenler türler arası iletişimde ya da savunmada rol oynayabilir.
• Bahçelerde, çiçeklerin etrafında sık görülmelerine rağmen zararsızdırlar.
• Bazı türlerin larvaları bitkilerin saplarını oyarak geliştiği için tarımsal üretimde sorun oluşturabilir; bu durumlarda biyolojik kontrol yöntemleri tercih edilmektedir.
• Göz alıcı kanat desenleri nedeniyle bazı doğa fotoğrafçıları tarafından ilgiyle belgelenir.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• Kameneva, E. P., & Korneyev, V. A. (2006). Ulidiidae. In: Manual of Palaearctic Diptera.
• GBIF – Global Biodiversity Information Facility
• Fauna Europaea
• Zatwarnicki, T. (1991). A new checklist of Polish Ulidiidae (Diptera)