Nemestrinidae

Nemestrinidae – Kalın Ağızlı Sinekler

(Genellikle çiçeklerde görülen, uzun hortumlu, zarif yapılı sineklerdir. Larvaları çoğunlukla parazitoittir ve çekirgeler gibi tarım zararlılarını hedef alabilir.)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia – Hayvanlar
Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
Sınıf: Insecta – Böcekler
Takım: Diptera – Çiftkanatlılar
Alt Takım: Brachycera
Üst Familya: Nemestrinoidea
Familya: Nemestrinidae Latreille, 1802

Morfolojik Özellikler

Vücut Yapısı: Orta ila büyük boylu (genellikle 6–25 mm), sıklıkla sarımsı, kahverengimsi veya gri tonlarda renklenmiştir. Yoğun kıllarla kaplı olabilir.
Ağız Yapısı: Oldukça uzun, ileriye doğru uzanan hortum (proboscis); çoğunlukla çiçeklerden nektar almak için evrimleşmiştir.
Anten: Kısa ve üç segmentli; uçta küçük arista taşıyabilir.
Kanatlar: Geniş, çoğunlukla lekeli veya benekli; durgun haldeyken çatılı şekilde tutulur.
Gözler: Büyük bileşik gözler; genellikle yanlara doğru yerleşmiştir.

Yaşam Alanı ve Ekolojik Rol

Dağılım: Dünya genelinde yayılış gösterir; özellikle Afrika, Avustralya ve Avrasya’da tür zenginliği yüksektir.
Habitat: Orman açıklıkları, bozkırlar, dağ çayırları, çiçekli otlaklar. Türkiye’de genellikle dağlık ve kırsal alanlarda rastlanır.
Ekolojik Rol: Yetişkin bireyler tozlaşma faaliyetlerinde rol oynar. Larvalar ise çoğunlukla yırtıcı veya parazitoit olarak gelişir.

Beslenme

Yetişkinler: Çiçek nektarı ile beslenir; hortumları sayesinde derin çiçeklerden dahi nektar çekebilirler.
Larvalar: Parazitoittir. Çoğunlukla çekirge (Orthoptera) veya kınkanatlı (Coleoptera) larvalarının içinde gelişir.

Tıbbi ve Veterinerlik Önemi

İnsan sağlığı açısından doğrudan bir tehdit oluşturmazlar.
Tarım açısından bazı türlerin larvaları, çekirge gibi zararlıların biyolojik kontrolünde değerlendirilebilir.

İnsana Zararlılık Durumu

Zehirli değildir.
Isırmaz ve herhangi bir hastalık taşımaz.
Nadir görülmeleri nedeniyle insanla doğrudan etkileşimleri son derece sınırlıdır.

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

Herhangi bir zarar vermedikleri için tıbbi müdahale gerekmez.

Bilimsel ve Endüstriyel Kullanım

Tozlaşma ekolojisi, mimetik adaptasyonlar ve uzun hortum evriminde model organizmalar arasında yer alırlar.
Larvalarının yırtıcı ve parazitoit özellikleri, biyolojik mücadele açısından değerlendirilmektedir.
Bazı türlerin hedeflediği konaklar, tarımsal zararlılar olduğundan entomopatojen araştırmalarında yer alırlar.

Latince Ad Anlamı

“Nemestrinidae” ismi, Latince Nemestrinus (kırsal orman tanrısı) kelimesinden gelir; familyanın çiçekli doğal ortamlarda yaşam süren bireylerini tanımlar niteliktedir.

Türkiye'de Görülen Türler

Türkiye’de Nemestrinidae familyasına ait türler nadir bulunur ancak kaydedilmiştir. En bilinen örneklerden biri:

Trichopsidea türleri – Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki bazı çiçekli habitatlarda belgelenmiştir.

Türlerin teşhisi zor olduğu için çoğu zaman başka sinek familyalarıyla karıştırılırlar.

Halkın Merak Edebileceği İlginç Bilgiler

Bazı türlerde hortum, vücut boyunun iki katı uzunluğundadır. Bu hortumlar, yalnızca derin çiçekli bitkilerden nektar emmeye yarar.
Yetişkinler çiçeklerde kelebeklerle karıştırılabilir.
Larvaları, tarım alanlarında zararlı böcekleri öldürerek fayda sağlayabilir.
Çok nadir ve göz alıcı oldukları için bazı doğa fotoğrafçıları tarafından özellikle aranan türlerdir.
Türkiye’de görülmeleri oldukça sınırlıdır ve bu türler hâlâ yeterince belgelenmemiştir.

Bilgi ve araştırma:

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

Yeates, D.K. (1994). The evolutionary pattern of host use in the Nemestrinidae (Diptera). Entomologia Generalis.
Greathead, D.J. (1988). The natural enemies of Orthoptera: Potential for biological control. CAB International.
Evenhuis, N.L. & Greathead, D.J. (1999). World catalog of the Nemestrinidae (Insecta: Diptera). Backhuys Publishers.