Scolitantides orion
Scolitantides orion, Lycaenidae familyasının Scolitantides cinsine ait, benzersiz kanat desenleri nedeniyle "Benekli Mavi Kelebek" olarak da bilinen bir kelebek türüdür. Bu tür, hem üst hem de alt kanat yüzeylerinde yer alan benekli ve dama tahtası benzeri deseniyle kolayca tanınır.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Scolitantides orion, küçük boyutlu bir kelebek olup, kanat açıklığı 20-25 mm civarındadır. Erkeklerin kanat üst yüzeyi, koyu gri veya siyah bir zemin üzerinde parlak mavi beneklerle süslenmiştir. Dişilerin kanat üstleri ise daha mat ve kahverengimsi tonlardadır. Kanat alt yüzeyi, açık gri bir zemin üzerinde belirgin siyah benekler ve turuncu lekelerle dolu, dama tahtası benzeri bir görünüm sunar.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
- Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
- Cins (Genus): Scolitantides
- Tür (Species): Scolitantides orion (Pallas, 1771)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Bu tür, orta ve doğu Avrupa'dan (Güney Fransa, İsviçre, İtalya, Balkanlar), Türkiye'den Kafkasya'ya ve Orta Asya üzerinden Japonya'ya kadar geniş bir Avrasya coğrafyasında yayılış gösterir. Türkiye'de ise genellikle Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde bulunur.
- Habitat Tercihi: Genellikle kayalık ve taşlık yamaçları, kuru çalıları, orman açıklıklarını ve çalılık alanlarını tercih eder.
2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar
Scolitantides orion kelebekleri, uçuş dönemi olarak genellikle ilkbahar sonu ve yaz başı aylarında, yani Nisan'dan Ağustos'a kadar olan dönemde görülür. Yıl içinde sıcak bölgelerde iki nesil verebilir.
- Yaşam Döngüsü: Tırtılları, çoğunlukla Crassulaceae familyasından, özellikle kaya bitkileri (Sedum) türleri ile beslenir.
- Davranış: Uçuşları hızlıdır ancak genellikle alçak mesafede ve bitki örtüsüne yakın seyirde gerçekleşir.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Bulunduğu habitatlarda tozlaşmaya katkıda bulunan önemli bir canlıdır. Aynı zamanda, yaşadığı ekosistemlerin sağlığı için bir gösterge türü olarak da işlev görebilir.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Scolitantides orion, geniş bir yayılış alanına sahip olduğu için küresel ölçekte asgari endişe (Least Concern) verisiyle listelenmektedir. Ancak, habitatının belirli ve hassas olması nedeniyle yerel popülasyonları tehdit altında olabilir.
- Tehditler:
- Habitat Kaybı: Habitatlarının tarıma dönüştürülmesi, yapılaşma veya arazinin temizlenmesi, türün yaşam alanlarını daraltır.
- Kuraklık: Larvalarının besin bitkileri kuraklık nedeniyle yok olabilir.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
- Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
- European Environment Agency.
- Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
Fotoğraf:(c) Michele Moroni – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)
