Polyommatus schuriani attalaensis –

Polyommatus schuriani attalaensis, Lycaenidae familyasına ait bir kelebek alttürüdür ve adını antik Attaleia (bugünkü Antalya) kentinden alır. Bu alttür, dar ve spesifik bir coğrafyaya endemik olması nedeniyle, Türkiye'nin biyoçeşitliliği açısından büyük bir öneme sahiptir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Polyommatus schuriani attalaensis, yaklaşık 28-32 mm kanat açıklığına sahip, orta büyüklükte bir kelebektir. Bu alttürün erkeklerinin kanat üstleri, ana türü Polyommatus schuriani'ye benzer şekilde, göz alıcı bir parlak mavi renge sahiptir. Dişiler ise kanat üstlerinde daha mat kahverengi tonları taşır ve kanat kenarlarında belirgin turuncu lekeler bulunabilir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

• Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
• Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
• Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
• Cins (Genus): Polyommatus
• Tür (Species): Polyommatus schuriani (Rose, 1978)
• Alttür (Subspecies): Polyommatus schuriani attalaensis (Kocak & Kemal, 2007)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu alttür, Türkiye'nin güneybatısında, özellikle Antalya'nın dağlık bölgelerine endemiktir. Yayılışı son derece sınırlıdır ve bu bölgenin yüksek rakımlı habitatlarına bağlıdır.

• Habitat Tercihi: Genellikle 1500 metrenin üzerindeki yüksek rakımlarda, kuru ve kayalık yamaçlarda, alpin çayırlarda ve açık dağlık bozkırlarda yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Polyommatus schuriani attalaensis kelebekleri, yılın sadece kısa bir döneminde, genellikle yaz aylarında (Temmuz-Ağustos) aktiftir.

• Yaşam Döngüsü: Yüksek rakımlı dağ ekosistemlerine uyum sağlamıştır ve tırtıllarının beslendiği ana bitki türleri de bu zorlu koşullara adapte olmuş yerel baklagil bitkileridir. Genellikle yılda tek nesil verirler.
• Davranış: Uçuşları hızlıdır ve genellikle bitki örtüsü üzerinde alçak mesafelerde gezinirler.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

• Ekolojik Rolü: Bulunduğu dağ ekosisteminde tozlaşmaya yardımcı olan önemli bir canlıdır.
• Bilimsel Önemi: Sınırlı ve özel bir yaşam alanına sahip olması, bu alttürü biyocoğrafik araştırmalar ve iklim değişikliğinin etkileri üzerine yapılan çalışmalar için değerli bir model haline getirir.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

• Koruma Durumu: Polyommatus schuriani attalaensis, yayılış alanının çok sınırlı ve izole olması, ayrıca habitatının hassaslığı nedeniyle tehlike altında bir tür olarak kabul edilmektedir. Resmî bir IUCN değerlendirmesi bulunmasa da, yerel ve ulusal düzeyde korunması gereken bir türdür.
• Tehditler:
• Habitat Kaybı: Aşırı otlatma, turizm faaliyetleri ve dağlık bölgelerdeki altyapı projeleri habitatına zarar verebilir.
• İklim Değişikliği: Yaşam alanı yüksek rakımlı olduğu için, küresel ısınma ve buna bağlı kuraklık türün habitatını doğrudan tehdit etmektedir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
• Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
• European Environment Agency.
• Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.