Polyommatus demavendi –

Polyommatus demavendi Detaylı Tür Bilgisi

Polyommatus demavendi, Lycaenidae familyasına ait bir kelebek türüdür. Adını, İran'daki Demavend Dağı'ndan alan bu kelebek, Orta Doğu'nun yüksek dağlık bölgelerinde yayılış gösterir. Bu tür, genellikle bölgesel ve sınırlı alanlarda bulunan bir tür olarak bilinir ve hassas ekosistemlerde yaşar.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Polyommatus demavendi, yaklaşık 25-30 mm kanat açıklığına sahip, orta-küçük boy bir kelebek türüdür. Erkeklerin kanat üstleri parlak mavi-mor renkteyken, dişilerininki daha soluk kahverengidir. Her iki cinsiyette de kanat alt yüzeylerinde tipik mavi kelebeklere özgü beyaz benekli desenler bulunur.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

• Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
• Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
• Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
• Cins (Genus): Polyommatus
• Tür (Species): Polyommatus demavendi (Grum-Grshimailo, 1891)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu tür, İran'daki Demavend Dağı ve çevresindeki yüksek dağlık bölgelerde yayılış gösterir. Bazı kaynaklar, bu türün Türkiye'nin doğu bölgelerinde de bulunabileceğini belirtmektedir.

• Habitat Tercihi: Genellikle 2000 metrenin üzerindeki yüksek rakımlarda, kuru ve taşlık yamaçlarda, alpin çayırlarda ve dağ bozkırlarında yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Polyommatus demavendi kelebekleri, yılda genellikle tek bir nesil verir ve uçuş dönemi, habitatlarının yüksek rakımlı doğası nedeniyle kısa bir döneme, genellikle yaz aylarına (Temmuz-Ağustos) denk gelir.

• Yaşam Döngüsü: Yüksek rakımlı dağ ekosistemlerine uyum sağlamıştır ve tırtıllarının beslendiği ana bitki türleri de bu zorlu koşullara adapte olmuş yerel baklagil bitkileridir.
• Davranış: Uçuşları hızlı ve çeviktir. Bu tür, yaşadığı zorlu ve rüzgârlı dağlık koşullara uyum sağlamıştır.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

• Ekolojik Rolü: Bulunduğu dağ ekosisteminde polen taşıyarak bitki popülasyonlarının devamına katkıda bulunan önemli bir tozlayıcıdır.
• Bilimsel Önemi: Sınırlı ve özel bir yaşam alanına sahip olması, bu türü biyocoğrafik araştırmalar ve iklim değişikliğinin etkileri üzerine yapılan çalışmalar için değerli bir model haline getirir.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

• Koruma Durumu: Polyommatus demavendi, sınırlı ve izole yaşam alanlarına sahip olduğu için hassas bir tür olarak kabul edilmektedir. IUCN tarafından resmi bir koruma statüsü bulunmasa da, yerel ve ulusal düzeyde korunması gereken bir türdür.
• Tehditler:
• Habitat Kaybı: Yüksek rakımlı yaşam alanlarının aşırı otlatma, madencilik veya kontrolsüz turizm faaliyetleri nedeniyle tahrip edilmesi, tür için en büyük tehdidi oluşturur.
• İklim Değişikliği: Yaşam alanı yüksek rakımlı olduğu için, küresel ısınmaya ve kuraklığa karşı savunmasızdır.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
• Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
• European Environment Agency.
• Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.

Fotoğraf:(c) Murat Kurtel – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)