Polyommatus cilicinus
Polyommatus cilicinus, Lycaenidae familyasına ait, adını yaşadığı coğrafyadan, yani antik Kilikya (Çukurova) bölgesinden alan özel bir kelebek türüdür. Bu tür, genellikle yüksek rakımlı dağlık alanlarda yaşar ve Türkiye'nin güneyindeki Toros Dağları'na özgü bir endemik türdür.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Polyommatus cilicinus, yaklaşık 25-30 mm kanat açıklığına sahip, orta-küçük boy bir kelebek türüdür. Erkeklerin kanat üstleri parlak mavi, dişilerininki ise daha mat kahverengidir. Kanat alt yüzeylerinde diğer Polyommatus türlerinde de görülen belirgin beyaz benekli desenler bulunur. Bu tür, morfolojik olarak yakın akrabalarından ayırt edici özelliklere sahiptir.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
- Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
- Cins (Genus): Polyommatus
- Tür (Species): Polyommatus cilicinus (Lederer, 1870)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Polyommatus cilicinus, Türkiye'ye özgü (endemik) bir türdür. Bilinen yayılış alanı, Toros Dağları'nın Orta ve Doğu kesimleri ile sınırlıdır.
- Habitat Tercihi: Bu tür, yüksek rakımlarda, genellikle 1500-2500 metre aralığındaki kuru, kayalık yamaçlarda ve dağ bozkırlarında yaşar.
2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar
Polyommatus cilicinus kelebekleri, sıcak yaz aylarında, genellikle Temmuz ve Ağustos aylarında aktif olurlar.
- Yaşam Döngüsü: Diğer Polyommatus türleri gibi, tırtıllarının beslendiği ana bitki türleri genellikle geven (Astragalus) ve diğer baklagil bitkileridir.
- Davranış: Uçuşları hızlıdır ve genellikle bitki örtüsü üzerinde alçak mesafelerde gezinerek yiyecek ve eş ararlar.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Bulunduğu dağ ekosistemlerinde tozlaşmaya katkı sağlayan önemli bir rol oynar.
- Bilimsel Önemi: Sınırlı ve özel bir yaşam alanına sahip olması, bu türü coğrafi izolasyon ve türleşme çalışmaları için değerli bir model haline getirir.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Polyommatus cilicinus, çok sınırlı bir coğrafi alana özgü olduğu ve bu alanlar çevresel değişikliklere karşı hassas olduğu için hassas bir tür olarak kabul edilmektedir. IUCN tarafından henüz resmi bir koruma statüsüne sahip değildir.
- Tehditler:
- Habitat Kaybı: Yüksek rakımlı yaşam alanlarının aşırı otlatma, madencilik veya kontrolsüz turizm faaliyetleri nedeniyle tahrip edilmesi, tür için en büyük tehdidi oluşturur.
- İklim Değişikliği: Yaşam alanları yüksek rakımlı olduğu için, küresel ısınmaya ve kuraklığa karşı savunmasızdır.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
- Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
- European Environment Agency.
- Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
