Polyommatus artvinensis
Polyommatus artvinensis, Lycaenidae ailesine ait, Türkiye'nin kuzeydoğusundaki Artvin iline özgü, nadir bir kelebek türüdür. Artvin Mavisi olarak bilinen bu kelebek, ismini dar yayılış gösterdiği bu bölgeden alır.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Artvin Mavisi, 25-30 mm kanat açıklığına sahip, nispeten küçük bir kelebektir. Erkeklerin kanat üst yüzeyi parlak mor-mavi renkteyken, dişilerde bu renk daha mat ve kahverengidir, ancak kanatların iç kısmında mavi bir ışıltı görülebilir. Alt kanat yüzeyi ise, grimsi-beyaz bir zemin üzerinde dağınık, küçük siyah benekler ve turuncu lekeler içerir.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
- Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
- Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family):: Lycaenidae
- Cins (Genus): Polyommatus
- Tür (Species): Polyommatus artvinensis (Carbonell, 1994)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Bu kelebek, sadece Türkiye'nin kuzeydoğusunda, özellikle Artvin'in yüksek rakımlı dağlık bölgelerinde bulunur.
- Habitat Tercihi: Genellikle alpin çayırları ve dağ eteklerindeki bozkır alanlarını tercih eder.
2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları
Polyommatus artvinensis'in yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle sıkı bir ilişki içindedir.
- Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan ve sınırlı bir yayılışa sahip geven (Astragalus) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yaprakları ve çiçekleriyle beslenerek gelişir.
- Davranış: Gündüzleri aktiftir.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Artvin Mavisi, dar bir alana endemik olması ve özel besin gereksinimi nedeniyle ekolojik açıdan büyük öneme sahiptir. Bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Dar yayılışlı bu tür, yaşadığı habitatın sağlığının bir gösterge türü olarak kabul edilir.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Polyommatus artvinensis, dünya çapında nadir bir türdür ve popülasyonu son derece küçüktür. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) listesinde yer almaz, ancak dar yayılışı ve yüksek irtifa habitatının hassasiyeti nedeniyle korunması gereken bir tür olarak değerlendirilmektedir.
- Tehditler: Bu türün karşılaştığı başlıca tehditler arasında habitat yok oluşu ve habitat parçalanması yer alır. İnsan faaliyetleri, aşırı otlatma ve iklim değişikliği gibi faktörler, dar yayılışlı bu hassas türün yaşam alanlarını tehdit etmektedir.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- IUCN Red List of Threatened Species - Polyommatus artvinensis
- The Moths of Europe
- UKMoths - Polyommatus artvinensis
- Global Lepidoptera Names Index
- The Fauna of the Balkan Peninsula
- Butterflies of Turkey by Ahmet Koçak
Fotoğraf:(c) Mehmet Çelik – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)










